Corine Hartman: 'Ik heb een half manuscript weggegooid'

Vanwaar je besluit om een serie te schrijven?
Een serie biedt extra uitdagingen en mogelijkheden. Ik was er weer aan toe, had zin in een protagonist met wie ik langer dan één verhaal kon optrekken, die ik veel meer kon laten meemaken, laten ‘groeien’ dan mogelijk is in een standalone. En toen Jessica Haider vorm kreeg in mijn hoofd, wist ik zeker dat ik het met haar wel een tijd wilde uithouden.

Had je het concept voor de serie al in je hoofd zitten?
Met het uitwerken van Jessy’s karakter en de personages om haar heen, kreeg ook de serie vorm. Ik heb al ideeën liggen voor volgende delen, maar er is ook nog heel veel wat ik gaandeweg moet gaan ontdekken, en daarmee houd ik het ook voor mezelf spannend.

Hoe gaat bij jou het schrijfproces? Hoelang duurt het voordat je idee is uitgewerkt tot een boek?
Bloedlijn heeft me flink wat tijd gekost, ik vond het moeilijk om de juiste toon te vinden. Jessy heeft niet dezelfde ‘stem’ als een Vonne uit Stormvloed, bijvoorbeeld. Ik heb vorig jaar zomer een half manuscript weggegooid, ben drie keer opnieuw begonnen, maar toen had ik haar ineens ‘te pakken’. Dat was wel een erg prettig moment, na alle twijfel.

Verder overlappen verhalen elkaar meestal bij mij. Dat ik nu al plotlijntjes noteer voor ‘Jessy 3’ nu ik met het tweede verhaal bezig ben, is denk ik vrij logisch omdat het hier om een serie gaat, maar toen ik met Stormvloed bezig was, werkte ik al ideeën uit voor Bloedlijn.

Ik ben ruwweg een maand bezig met het bedenken van plotlijnen en het uitwerken van personages, vervolgens probeer ik in vier maanden een eerste versie te schrijven. Daarna volgt het traject met proeflezers, schrappen, schaven en herschrijven, manuscript tijdje laten liggen en opnieuw lezen, en tot slot de fase bij de uitgever met redactie en productie.

In een serie lijkt me dat dit proces anders is dan bij het schrijven van een standalone thriller. Vergde dit voor jou een andere aanpak?
Naast veel extra aandacht voor de protagonist heb ik in Bloedlijn al wel wat lijnen uitgezet voor volgende delen. Maar ik weet nog niet precies hoe ik die ga invullen. Het kan best zo zijn dat ik bij deel vier denk, shit, ik heb in deel twee een keuze gemaakt die me nu helemaal niet past. Maar het zij zo, daar verzin ik dan ook wel weer iets op. Elk deel moet bovendien ook los van de rest te lezen zijn én zonder in elk volgend deel terug te grijpen op de vorige. Eh, dat wordt dus nog wel een hele kluif, ja.

Jij maakt bij de totstandkoming van een nieuw boek gebruik van proeflezers. Wordt er nog veel veranderd in het boek door toedoen van adviezen of aanbevelingen van deze proeflezers?
Jazeker. Vooral door opmerkingen van de eerste proeflezers die min of meer met mij meelezen. Mijn man is een kritische lezer die passages mag doorstrepen waarbij hij in slaap valt. Hij leest met name in het begin mee, de eerste twintig- tot dertigduizend woorden en datzelfde geldt voor mijn uitgever. Daarna durf ik een eerste versie wel af te schrijven zonder al te veel feedback. Een vriendin, tevens doorgewinterd thrillerlezer, leest het hele traject met me mee, en als er een eerste versie ligt, volgen nog enkele kritische lezers. Ik neem al hun opmerkingen serieus, denk erover na en als ik ze terecht vind, ga ik ermee aan de slag. Maar in die fase is het verhaal in grote lijnen al klaar.

Zijn er auteurs en/of series waar je een voorbeeld aan neemt?
Britse series als Prime Suspect en Trial & Retribution komen als eerste in me op. Goede plots, intrigerende personages. De Wallander-serie van Mankell, qua sfeer zo mooi neergezet en een voorbeeld van een protagonist die zich ontwikkelt in de loop van een serie.

Heb je nog tijd om zelf te lezen? Zo ja: wie zijn je favoriete auteurs?
Ik lees bij vlagen, vooral in vakanties, maar als ik zelf volop in de schrijffase zit, lukt het me vaak niet. Tenminste geen thrillers. Dan lees ik Dorrestein, of Bernlef. Of ik laat me inspireren door poëzie, bijvoorbeeld van Herman de Coninck of Anna Enquist.
De thrillers die ik blind koop zijn van onder anderen Stephen King, Michael Connelly, Dennis Lehane. Maar ik wil ook nog wel eens graag een oudje uit de kast pakken, van Sjöwall en Wahlöö, Ruth Rendell of Edgar Allan Poe.

Bloedlijn
In Bloedlijn maken we kennis met Jessy Haider, een onconventionele, eigengereide vrouw, werkzaam als rechercheur. Haar leven wordt geregeerd door een psychopaat die haar zoon Nick op brute wijze heeft vermoord en nu haar ex-man Marc heeft ontvoerd. Jessy is een halfjaar met verlof geweest om haar emoties te verwerken, maar stort zich daarna weer volledig op een nieuwe moordzaak. Het lijk van de zestienjarige dochter van een kwekersgezin wordt in de boomhut op het terrein van hun kwekerij gevonden. De doorgesneden polsen van het meisje wijzen op zelfmoord, maar Jessy gelooft dit niet. Naast de wraaktocht naar de moordenaar van haar zoon, moet ze ook deze zaak tot een goed einde brengen.

Doe je onderzoek voor je boeken? En zo ja: hoe zag de research eruit voor Bloedlijn?
Research is een belangrijk onderdeel in de aanloopfase: boeken lezen over bepaalde onderwerpen, docu’s kijken als die er zijn over wat ik wil weten, mensen benaderen of ze hun kennis met me willen delen, locaties bezoeken… en ja, ook voor Bloedlijn heb ik de nodige research gedaan. Een kwekerij bezocht met een lijstje vragen, naar Aken geweest. En over de schouder meegekeken van een… dat vertel ik niet, want dan geef ik iets weg wat ik in dit stadium jammer vind. Maar het was een fascinerende dag!

In een quote op de cover van Bloedlijn wordt de vergelijking gemaakt met de Amerikaanse tv-serie Dexter. Wat vind je van deze vergelijking?
Vergelijkingen zijn altijd gevaarlijk en Jessy is een vrouw en rechercheur dus heel anders dan Dexter, maar de overeenkomst - de jacht op moordenaars die niet op legale wijze gestraft kunnen worden - is natuurlijk wel duidelijk aanwezig. Ik vind het wel geestig, heb met plezier een paar seizoenen van de serie gekeken.

Ben je niet bang dat door deze vergelijking de verwachtingen van lezers anders zullen zijn?
Mwoh. Bang zijn is niet zo mijn ding en ik denk dat mijn lezers slim genoeg zijn om de bedoeling van zo’n quote te begrijpen.

In Bloedlijn maakt de lezer kennis met Jessy Haider. Kan je wat vertellen over haar?
Haar karakter is deels gevormd door de dood van haar moeder toen Jessy achttien was, maar vooral door de moord op haar zoon, een van de verhaallijnen in Bloedlijn. Ze is een ‘wijf met ballen’ zoals iemand haar omschreef, een intrigerende, sterke vrouw die niet alleen het goede in de mens vertegenwoordigt, maar ook het kwade. Dat maakt haar niet automatisch sympathiek, en dat vind ik mooi: een uitdaging voor mij om de lezer toch mee te krijgen. Een vrouw met veel soms tegenstrijdige kanten. Intrigerend. Spannend. Ze is keihard, maar onder die ijslaag tref je soms ook een gevoelige vrouw die hunkert naar liefde.

Jessy is een personage dat voldoende inhoud voor de rest van de serie biedt. Heb je in haar karakter bewust ruimte opengelaten voor ontwikkeling?
Dat is voor mij een eerste vereiste. Series waarin de protagonist geen ontwikkeling doormaakt vind ik niet boeiend, dus jazeker, ik heb wel degelijk het nodige in petto voor mevrouw Haiders psychische ontwikkeling.

Zou Jessy Haider in het echte leven kunnen bestaan?
Poeh, dat vind ik een moeilijke vraag. Wordt de perfecte moord gepleegd? Dat weten we ook niet, want dan is het geen perfecte moord meer.
De realiteit is vaak vele malen erger dan schrijvers kunnen verzinnen, dus ik neig naar het antwoord: ja, waarom niet? Tegelijkertijd besef ik dat ik met Jessy’s personage wel grenzen opzoek, dat ze heel extreem is. Maar daarvoor is het ook fictie.

Bloedlijn is het eerste boek in de serie en in het najaar van 2013 wordt Glashard verwacht. Heb je al enig idee uit hoeveel boeken de serie zal bestaan?
In elk geval zeven, hoop ik, ik kan nu nog niet zo goed inschatten of ik dat aantal zal halen, maar het is wel de bedoeling. En misschien gaat ze nog wel langer mee… ik ben zelf ook benieuwd hoe deze serie en vooral Jessy zich zal ontwikkelen.

Ben je nu fulltime met deze serie bezig of staan er ook andere ideeën op de planning?
Af en toe in ieder geval even een kort verhaal tussendoor. Heel prettig, ter afleiding. En ik ben met iets nieuws bezig, maar daar kan en wil ik nog niets over zeggen, dat idee pruttelt nog in een te vers stadium.

Tot slot, in Bloedlijn eindig je met een cliffhanger van jewelste. Veel zal ik er niet over zeggen, maar dat een geheime organisatie die streeft naar gerechtigheid door het oplossen van misdaden een belangrijke rol hierin heeft, is duidelijk. Vormt deze organisatie de basis voor de rest van de serie?
De organisatie werd ook al in de aanbiedingsbrochure van de uitgeverij vermeld, dus een geheim is het niet meer. En ja, die gaat zeker een rol spelen, doet dat in Bloedlijn ook al, alleen hoe groot die rol in de loop van de serie gaat worden… voor de lezer een vraag en voor mij, eh… ook!