Blogpost:
Anjet Daanje
Achtergrond informatie roman "De herinnerde soldaat": Het Guislaingesticht in Gent
Het is een historische roman die vertelt over de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog op soldaten maar ook op hun familieleden. De hoofdpersoon lijdt aan wat wij tegenwoordig PTSS zouden noemen, maar wat men toen shell shock noemde, omdat men dacht dat het werd veroorzaakt door ontploffende munitie, een soort hersenschudding. De hoofdpersoon lijdt ten gevolge van zijn PTSS aan hardnekkig geheugenverlies, hij weet zelfs niet meer wie hij is. Daardoor belandt hij na de oorlog in een psychiatrische inrichting, waar hij vier jaar van zijn leven doorbrengt, van 1918 tot 1922.
Ik heb geprobeerd om in mijn roman zo veel mogelijk bestaande elementen en omstandigheden te verwerken, zodat het weliswaar fictie is, maar toch echt gebeurd zou kunnen zijn. De namen van de winkels in Kortrijk bijv die in de roman voorkomen, heb ik uit krantenadvertenties uit die tijd gehaald.
Het eerste hoofdstuk van mijn roman speelt zich in het Guislaingesticht in Gent af. Dr. Jozef Guislain, die halverwege de 19e eeuw het Guislaingesticht liet bouwen, was een van de grondleggers van de moderne psychiatrie. Het was in de 19e eeuw de gewoonte om "krankzinnigen" als een soort beesten te behandelen, ze werden in "gestichten" letterlijk opgesloten, of zelfs vastgeketend.
Dr Guislain was een van de eersten die psychatrische patienten als mensen behandelde, in het Guislaingesticht werden patienten behandeld met arbeidstherapie, rust en regelmaat. Het personeel bestond uit broeders van de kloosterorde De Broeders van Liefde, die zo veel mogelijk zwegen. De patienten mochten zich niet opwinden.
Het Guislaingesticht, zoals ook latere inrichtingen in de 20e eeuw, bestond uit verschillende paviljoenen. In het paviljoen voor wat men de "onrustigen" noemde, moesten de patienten in bed blijven of moesten ze de hele dag in een kalmerend warm bad liggen, of ze nu wilden of niet. In het paviljoen voor de "rustigen" moesten de patienten iedere dag lichamelijke arbeid verrichten, bijv in de tuin werken, op de boerderiij of in de wasserij. De hoofdpersoon van mijn roman werkt in de tuin.
Vooraanzicht van het Guislaingesticht, in het begin van de 20e eeuw (oude briefkaart)
Slaapzaal in het Guislaingesticht, in het begin van de 20e eeuw (oude briefkaart)
Onderzoekskamer in het Guislaingesticht, in het begin van de 20e eeuw (oude briefkaart)
Recreatiezaal in het Guislaingesticht, in het begin van de 20e eeuw (oude briefkaart)
