Auteur
Blogpost:
Vincent Baumgart
De Kameleon betrapt!
Op mijn tiende kreeg ik een boekenplank met alle uitgegeven Kameleons kado van een oudere jongen. Net als een goede fles whiskey besloot ik het geschenk met beleid te savoureren. Op zondagochtenden werd ik vroeg wakker en vermaakte ik me met een verse Kameleon. Nooit heb ik me zo rijk gevoeld als op die ochtenden, als ik uit die onuitputtelijke rij een titeltje naar keuze mocht trekken. Het boekenruilkastje van de supermarkt toonde onlangs een bekend ruggetje, getiteld 'Ruim baan Kameleon'. De dertiende druk alweer, vermoedelijk uitgegeven halverwege de jaren zeventig. Het succes moet auteur H. de Roos miljonair hebben gemaakt.
Het eerste dat opvalt bij herlezen is het ouderwetse taalgebruik, dat zelfs begin jaren zeventig behoorlijk obligaat moet hebben geklonken. Hielke en Sietse 'glunderen', hebben het 'reuze' naar hun zin, en moeten vluchten voor een mijnheer die ze 'drommelse apen' noemt.
Heerlijke onschuld! Maar wat drommel, er komt een heuse achtervolging in voor met sigarettendieven. De jongens brengen de sigaretten naar veldwachter Zwart, die nu eens niet op ze moppert. Ook Gerben Zonderland haalt verhaal bij Zwart omdat de dieven zijn praam hebben gestolen. Vervolgens schenkt Zwart een hele slof sigaretten aan de boerenknecht, omdat hij zelf niet rookt, en de eigenaar de veldwachter met de sigaretten beloond heeft. Hierop volgt de passage:
Waarschuwing: degenen die zich psychologisch kwetsbaar voelen dienen niet verder te lezen.
Hij blies een rookwolk in het gezicht van Sietse en zei dan: ‘Wel mijnheer Zwart. Het zijn warempel ook nog beste sigaretten!’
‘Wat dacht jij dan?’ bromde Zwart, ‘Dat ik rommel weggeef?’
‘Tot nu toe bood u mij alleen maar processen-verbaal aan,’ zei Gerben lachend.
Ik kan niet anders dan concluderen dat er nog veel te doen is voor de sensitivity-readers. Niet alleen Lolita en Turks Fruit moeten geweerd uit boekhandels en bibliotheken. Nu blijkt ook de Kameleon een broeinest van smerigheid!
Ik heb het dan niet alleen over de schandalige manier van propageren van het roken, en het in een kindergezicht blazen van teer- en nicotinehoudende rook -bij wijze van grap, in feite dus pesten – , maar ook over de stereotyperingen van de personages.
Ik ken persoonlijk geen boerenknechten, maar ik kan me niet voorstellen dat een werknemer van een agrarisch bedrijf niet uit zijn vel springt bij het lezen van de stereotyperingen over Gerben Zonderland, de vrolijke boerenknecht die nooit een vak heeft geleerd en leeghoofdig fluitend en grappenmakend door het leven gaat.
Van de Boerenbond is tot op heden niets vernomen. Graag een standpunt. Hoe diep moeten we snijden in ons erfgoed? Er bestaat zelfs een beeldje van H. de Roos. Moet dit omver getrokken, of volstaat een opschrift om zijn dubieuze werk te relativeren ten opzichte van de huidige ware moraal?
Lees verder op mijn site
