Auteur
Blogpost:
Vincent Baumgart
Infectieangst
A: 'ALS JIJ JE NIET AAN DE 1,5 METER HOUDT, BEN JE NIET ALLEEN DOM, JE BENT OOK EEN MOORDENAAR!'B: 'IK STEL VOOR DAT WE ELKAAR BINNEN 1,5 METER ONTMOETEN, DAN ZULLEN WE EENS ZIEN OF DIE AANTIJGING VAN JOU GAAT KLOPPEN!'
Zo ongeveer verliep een discussie op facebook tussen mij en een mannelijke leeftijdgenoot. Toen beide partijen waren afgekoeld, werd besloten het gesprek te wissen. De kerel haalde als eerste zijn beschuldiging weg. Ik volgde, toch met enige spijt omdat ik mijn antwoord wel aardig vond.
De samenleving raakt verdeeld. Vrienden mijden het C-woord om vrienden te kunnen blijven. Dreigt er burgeroorlog? De mensen zijn angstig geworden, daar zijn de deskundigen het in ieder geval wel over eens.
Misschien moeten we wat verder kijken dan het woord 'corona', want met infectieangst hebben we in de geschiedenis al eerder te maken gehad.
De angst voor het binnendringen van iets schadelijks leidt in het collectief onderbewuste een sluimerend maar bestendig bestaan. De eerste en enige zombiefilm die ik ooit zag, Night of the Living Death, dateert uit 1968. Normaal ogende mensen raken besmet door reeds geïnfecteerden, en veranderen in vleesetende monsters. Dit is ook de intrige van Invasion of the Body Snatchers die in 1974 een remake kreeg. Buitenaardse wezens maken imitatiemensen, die uiterlijk normaal zijn maar in verbinding staan met het moederschip. De hele aarde raakt ermee geïnfecteerd.
In de jaren '50 hield de sciencefiction serie Quatermass (zie afbeelding) Engeland in zijn greep, waarin normale mensen geïnfecteerd blijken door buitenaardse wezens, enkel herkenbaar aan een klein merkteken achter hun oor. Er keken negen miljoen mensen naar, meer dan er TV toestellen waren. De serie kreeg veel klachten; het was te eng. Bij de laatste afleveringen voegde de BBC een gesproken waarschuwing toe: 'This episode is not suitable for children, or for any of you who may have a nervous disposition'. Juist het verborgene van de besmetting triggert de angst. De op het oog normale mens is ongemerkt levensgevaarlijk geworden. Zo ook in The Shining. De betrouwbare huisvader verandert in een moordenaar, geestelijk geïnfecteerd door een spook dat in het hotel rondwaart.
Er word soms gezegd dat die films het gevolg waren van de infectieangst voor het communisme. Communisten zouden onze samenleving infiltreren en van ons allemaal willoze zombies maken. In de sf-serie Startrek zijn de Borgs de communisten, die de vrije mens onderdeel willen maken van het collectief. Het lukt ze soms om een ruimteschip binnen te dringen door zichzelf op slinkse wijze over te stralen. Infectie op zijn SF's.
Recentelijk, pas zo'n twintig jaar oud, is de angst voor infectie van onze computers. De computer is een verlengde van ons lichaam geworden en computervirussen loeren overal. Om dit immer dreigende gevaar af te slaan is een telkens geupdated vaccin nodig van anti-virussoftware, dat soms per ongeluk de nieuwste mutaties doorlaat, en soms zelfs net zo erg is als een virus, zoals een kennis eens opmerkte; ze kreeg het bij haar computer bijgeleverde pakket onmogelijk verwijderd en werd gek van de popups die vroegen te betalen.
Verder denkend kom ik op nog een vorm van infectieangst; de angst voor de critici van de coronaregels. Dwarsdenkers infecteren het lichaam van de samenleving en verlammen het. 'We' zijn tenslotte 'in oorlog', zoals onze premier het kernachtig verklaarde. Daar hoort geen insubordinatie bij. We zijn soldaten geworden die vanuit de loopgraven het virus bestrijden dat ons vanuit andere loopgraven aanvalt. Soldaten die niet gehoorzamen vallen onder het militair tuchtrecht. Vanzelfsprekend door die oorlogsmetafoor staat er straf op het niet navolgen van de coronaregels. Doe je niet mee, dan ben je zelf een virus, een gevaarlijk element in de samenleving.
'The only thing we have to fear is fear itself', citeer ik Franklin Roosevelt. Misschien is dus de angst wel het gevaarlijkste virus dat ons infecteert. En hoe bestrijd je die angst? Gewoon, door er meer dan 1,5 meter afstand van te nemen.
Lees verder op mijn site
