Blogpost:
Sanne
Mijn vijf mooiste boeken
Van al die mooie boeken die ik heb gelezen een top vijf maken vind ik wel ontzettend lastig. Ik heb diverse boeken die tot mijn favoriete behoren, waar ik nog vaak aan terugdenk of die ik anderen graag aanraad. Na ieder gelezen boek vraag ik mij af of dit net dichtgeslagen boek een plekje verdient in mijn ‘Toplijst mooiste boeken’. Zo ja, moet er dan ook iets uit of moet ik iets schuiven? De toplijst verandert in de loop van een jaar dus altijd een beetje, maar veel boeken blijven stevig een plek innemen. Ze zijn er immers niet voor niets in gekomen. Mijn toplijst kent nu 44 boeken, wat ik heerlijk vind omdat er dan niet automatisch iets uit hoeft als er iets nieuws bijkomt. Ik heb nog wat ruimte. Mijn top 5 zijn alle vijf boeken die ik met veel plezier heb gelezen. Maar dat geldt dus ook voor de andere boeken uit mijn toplijst.
1. Leven & Lot van Vasili Grossman
‘Leven en lot’ is een lijvig boek dat zich afspeelt op diverse locaties, zoals een Duits concentratiekamp, aan het front in en rond Stalingrad, een militair ziekenhuis, een Russisch werkkamp, in de wagon op weg naar de gaskamers, in de elektriciteitscentrale etc. Het boek gaat niet alleen over het nazisme en het Stalinistisch regime. Het boek gaat vooral over mensen die door keuzes of door het lot gedwongen worden om keuzes te maken of proberen te (over)leven. Grossman is erin geslaagd om vrijwel ieder personage een menselijk gezicht te geven. Stalinist, fascist, nazist, bolsjewiek of mensjewiek, bovenal is iedereen een mens met emoties. Het is onmogelijk om niet geraakt te zijn als lezer bij enkele fragmenten. Grossman zet de lezer bovendien aan het denken met enkele mooie stukken tekst.
2. Alleen in Berlijn van Hans Fallada
Ik heb voor dit boek van Hans Fallada gekozen, maar ook zijn andere boeken vind ik erg de moeite waard. Hans Fallada (1893-1947) is een Duitse schrijver die in zijn leven veel last heeft gehad van depressies en diverse verslavingen. Het op waarheid gebaseerde verhaal van het echtpaar Hampel in “Alleen in Berlijn” werd vlak na Fallada’s dood uitgegeven. Fallada is gevraagd het verhaal van de Hampels te schrijven, wat Fallada in eerste instantie weigerde. Hij voelde zich onwaardig om dit verhaal van deze mensen met hun vorm van verzet in de oorlog te vertellen omdat hijzelf in de oorlog alleen bezig was geweest met overleven en geen vorm van verzet had getoond. Uiteindelijk liet Fallada zich overhalen en schreef hij in vier weken dit dikke boek. In november stuurde Fallada zijn manuscript naar de uitgever, zes weken later overleed hij.
3. Broers van Bernice Rubens
Broers van Booker Prize winnaar Bernice Rubens (1923-2004) verscheen in 2014 voor het eerst in het Nederlands en is in boekvorm niet meer nieuw leverbaar (wel nog als ebook). Het is ontzettend jammer dat dit boek niet de aandacht heeft gekregen die het verdient. Broers vertelt de geschiedenis over de Russisch-Joodse familie Bindel. Bernice Rubens voert je van de pogroms in het Odessa van de tsaren rond 1820, naar de ‘psychiatrische’ ziekenhuizen van de Sovjet-Unie, naar de Engelse mijnstreek, naar Hitlers concentratiekampen en ten slotte naar de Joodse staat Israël. Broers is een indrukwekkend en ontroerend boek over de strijd van de Joden om te overleven en hun identiteit te behouden gedurende vele generaties en in verschillende landen. Broers wordt soms vergeleken met ‘Het lot van de familie Meijer’ of met ‘De Wertheims’, maar wat mij betreft overstijgt dit boek de andere twee.
4. Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje
Mijn kennismaking met Anjet Daanje is nog heel recent, van dit jaar. Wat een geweldig boek is ‘Lied van ooievaar en dromedaris’. Ik heb er zo van genoten dat ik gisteren ‘De herinnerde soldaat’ ook maar gekocht heb. Ik heb zin om weer te verdwijnen in boek en even alles om mij heen te vergeten. Het boek beslaat bijna drie eeuwen en bestaat uit elf hoofdstukken met elf verschillende hoofdpersonages en elf verschillende levens en die verschillende verhaallijnen worden bij elkaar gehouden door een overkoepelende verhaallijn wat gaat over de 19e eeuwse schrijfster Eliza May Drayden die is geboren in Bridge Fowling.
5. Manja de vriendschap van vijf kinderen – Anna Gmeyner
'Manja de vriendschap van vijf kinderen’ is een indrukwekkende roman die zich grotendeels afspeelt in de jaren vóór het Derde Rijk, tussen 1920 en 1934 in Berlijn.
Gmeyner begint het boek (voor die tijd heel gedurfd) in het voorjaar van 1920, bij de verwekking van vijf kinderen. De omstandigheden van verwekking (luxe of armoede) en manier waarop (ruw, met tegenzin of vol liefde) zijn de eerste verschillen die opvallen. De kinderen groeien bovendien alle vijf op in een heel ander gezin: Karli in klassenbewust gezin, Franz in een gezin met nazi-sympathieën, Harry in een welgesteld gezin met een Joodse geschiedenis, Heini als zoon van een arts in een liefdevol gezin en Manja, Oost-Europees en Joods, groeit op bij haar arme moeder en twee broertjes. Gmeyner vertelt het verhaal vol poëzie, maar ook beeldend en indringend. Af en toe moest ik het boek even wegleggen vanwege het beklemmende gevoel dat ik kreeg.
Door deze vijf kinderen als hoofdpersonages te kiezen in dit boek, is de dreiging extra goed voelbaar. Het ene moment spelen de kinderen hun spel, maar het volgende moment weet je als lezer dat de kinderen niet voortdurend kunnen ontsnappen in hun fantasie. De wereld wordt steeds grimmiger en onschuldig spel bestaat niet meer.
