Blogpost:
Marius van Bruggen
Yin en yang en Dokter Wattenpijn
Waar ik wél mee gestart ben, is het zoeken naar mijn eigen favoriete kinderboeken. Ik kan niet wachten om die aan mijn zoon voor te lezen, en het allereerste boek dat ik tevoorschijn heb gehaald, was Dokter Wattenpijn. Kornej Tsjoekovski schreef het in 1976 en baseerde zijn verhalen en zijn hoofdpersoon, een dierenarts die met dieren kan praten, op Hugh Lofting’s Dr. Dolittle. Omdat het boek geen ISBN-code heeft, kan ik hem niet aan mijn Hebban boekenplank toevoegen, dus daarom wil ik hem hier eren.
Mijn moeder las Dokter Wattenpijn aan mij voor en toen ik eenmaal zelf kon lezen, heb ik dat nog een paar keer dunnetjes over gedaan. Wat bejaarde helden betreft was de dierenarts mijn onbetwiste nummer 1, in ieder geval tot filmstudio Pixar drieëndertig jaar later met de briljante film Up het leven schonk aan Carl Frendricksen. Ik kreeg als 10-jarig jongetje geen genoeg van de avonturen die Dokter Wattenpijn met zijn dierenvrienden over de hele wereld beleefde, en voor mijn moeder waren de verhalen aantrekkelijk omdat ze sterk inzetten op klassieke normen en waarden als moed en hulpvaardigheid.Waar ik me nu echter voor het eerst bewust van ben, is dat Kornej Tsjoekovski, de vriendelijk uitziende schrijver van wie een portret op pagina twee staat, een Rus is. In alle eerlijkheid deed dat me even stil vallen. Ik volg de huidige ontwikkelingen in het oosten van Europa redelijk op de voet, en hoewel een boekenblog wellicht niet de plek is voor een politieke discussie, wil ik wel zeggen dat ik de Russische inval in Oekraïne sterk veroordeel. Er is niets goeds aan wat zij daar uitspoken, en dat mijn favoriete kinderboek geschreven is door een Rus, zette mij aan het denken. Niet heel diep of lang, maar met genoeg aandacht voor een momentje introspectie. Ik associeer Rusland onderhand met negativiteit, en nu blijkt dat mijn karakter en persoonlijkheid ten dele gevormd zijn door een Russisch verhaal. Wat vind ik daar van?
Het antwoord is natuurlijk eenvoudig; hoe ernstig het optreden van Rusland momenteel ook is, het zegt iets over de politieke keuzes van haar bevelhebber, niet over de normen en waarden van de individuele burgers. De meeste Russen zijn waarschijnlijk goede mensen, die toevallig in een arm land leven onder corrupt en immoreel leiderschap. Natuurlijk kunnen daar prachtige en goede verhalen vandaan komen. Hoe logisch dat echter ook mag zijn, ik vind het wel goed om er bij stil te staan. In een tijd waarin het de norm is om je mening te uiten in honderdveertig tekens of minder, wordt het snel aanlokkelijk om over een volk te spreken als een eenheid, en de individuele verschillen uit het oog te verliezen.
Het deed me denken aan een infographic die ik eens zag over het Yin en Yang symbool, de verweven witte en zwarte druppels met elk een oog in de tegenovergestelde tint. De infographic illustreerde dat wit staat voor goed en zwart voor kwaad, en dat het zwarte oog het kwaad binnen het goede symboliseert, en het witte oog (de potentie voor) het goede in het kwaad. Dokter Wattenpijn is mijn witte oog, mijn reminder dat wat zwart lijkt, vaak toch iets goeds in zich heeft. Een hoopgevende gedachte in deze donkere tijden.
What might save us, me and you, is if the Russians love their children too.
- “Russians” van Sting
