Oratie UvA/ Archeologie van dinsdag 19 mei 2009
Amsterdam maakte als maritiem centrum vanaf het einde van de zestiende eeuw een explosieve ontwikkeling door binnen een zich voortdurend uitbreidend scheepvaartnetwerk. De stad groeide in de Gouden Eeuw uit tot een knooppunt van een mondiaal handels- en scheepvaartsysteem. Tussen 1580 en 1660 werd de stad in vier geplande stadsuitbreidingen gemoderniseerd. Dit resulteerde in de typische halfcirkelvormige plattegrond met een concentrisch grachtenpatroon en radiale straten. Het scheppen van ruimte aan het IJ voor havenfaciliteiten en bedrijfsgebieden was een belangrijke drijfveer bij de realisatie van dit stedenbouwkundig plan. Jerzy Gawronski gaat tijdens zijn oratie in op de betekenis van het maritieme bedrijf voor de moderniteit en uniciteit van de zeventiende-eeuwse Amsterdamse stedelijke structuur in het historisch planologisch debat. Hij vindt dat de rol van het maritieme bedrijf in dat debat is onderbelicht. Archeologische disciplines zoals maritieme archeologie en stadskernonderzoek bieden vanuit het concept van de maritieme stad nieuwe invalshoeken voor een meer integrale benadering. Uitgaande van de materiële en ruimtelijke relatie tussen schepen en stad behoren mobiliteit, decentralisatie, internationalisering en een dynamische topografie tot de kenmerkende elementen van het stadsplan van Amsterdam.
Dhr. prof. dr. J.H.G. Gawronski, hoogleraar Maritieme en urbane archeologie van de late middeleeuwen en de vroegmoderne periode, in het bijzonder de stad Amsterdam
Amsterdam maakte als maritiem centrum vanaf het einde van de zestiende eeuw een explosieve ontwikkeling door binnen een zich voortdurend uitbreidend scheepvaartnetwerk. De stad groeide in de Gouden Eeuw uit tot een knooppunt van een mondiaal handels- en scheepvaartsysteem. Tussen 1580 en 1660 werd de stad in vier geplande stadsuitbreidingen gemoderniseerd. Dit resulteerde in de typische halfcirkelvormige plattegrond met een concentrisch grachtenpatroon en radiale straten. Het scheppen van ruimte aan het IJ voor havenfaciliteiten en bedrijfsgebieden was een belangrijke drijfveer bij de realisatie van dit stedenbouwkundig plan. Jerzy Gawronski gaat tijdens zijn oratie in op de betekenis van het maritieme bedrijf voor de moderniteit en uniciteit van de zeventiende-eeuwse Amsterdamse stedelijke structuur in het historisch planologisch debat. Hij vindt dat de rol van het maritieme bedrijf in dat debat is onderbelicht. Archeologische disciplines zoals maritieme archeologie en stadskernonderzoek bieden vanuit het concept van de maritieme stad nieuwe invalshoeken voor een meer integrale benadering. Uitgaande van de materiële en ruimtelijke relatie tussen schepen en stad behoren mobiliteit, decentralisatie, internationalisering en een dynamische topografie tot de kenmerkende elementen van het stadsplan van Amsterdam.
Dhr. prof. dr. J.H.G. Gawronski, hoogleraar Maritieme en urbane archeologie van de late middeleeuwen en de vroegmoderne periode, in het bijzonder de stad Amsterdam
