Jan Karski, geheim koerier van de Poolse verzetsbeweging, was de eerste die Eden, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, en de Amerikaanse president Roosevelt in 1942 en 1943 informeerde over het getto van Warschau en de vernietigingskampen. Ze hoorden hem vriendelijk aan, bleven sceptisch en deden niets. Eden stond Karski geen gesprek met Churchill toe en Roosevelt zei: `Zegt u maar tegen de Polen dat wij de oorlog zullen winnen. Mijn bericht aan de wereld, al in 1944 geschreven, is een tijdsdocument van de allereerste orde en het leest als een spannende spionageroman. Wanneer Hitler Polen binnenvalt, vlucht de vijfentwintigjarige Karski met zijn eenheid naar het oosten en loopt recht in de armen van de Russen, die hem in een werkkamp stoppen en daarna aan de Duitsers uitleveren. Hij springt uit een veewagon en weet de Poolse verzetsbeweging te bereiken. Op grond van zijn talenkennis en zijn fenomenale geheugen wordt hij ingezet als koerier voor de Poolse regering in ballingschap in Frankrijk. Tijdens zijn zogenaamde wandeltochten wordt hij door de Gestapo opgepakt, gemarteld en snijdt hij zijn pols door om te voorkomen dat hij anderen verraadt. Katholieke nonnen redden hem en helpen hem ontvluchten. Op verzoek van Joodse partizanen laat hij zich binnensmokkelen in het getto van Warschau en in kapo-uniform in een concentratiekamp waar hij ooggetuige is van de Jodenvernietiging. In 1942 reist hij dwars door nazi-Duitsland naar Engeland en Amerika waar hij Eden en Roosevelt persoonlijk vertelt hoe ongekend de Duitsers tekeergaan in Polen. De suggestiviteit van de beelden, het levendige karakter van de dialogen, de aanschouwelijkheid van Karskis Mijn bericht aan de wereld zijn dikwijls geprezen. Zijn boek is echter op de allereerste plaats `een indrukwekkend getuigenis van moed, loyaliteit en menselijkheid.
Is Liften naar de hemel van Lex Paleaux jouw favoriete boek van het jaar? Stem nu!
Is De nomade van Anya Niewierra jouw favoriete boek van het jaar? Stem nu!
Is Beladen huis van Christien Brinkgreve jouw favoriete boek van het jaar? Stem nu!
Is Het huis met de palm van Esther Verhoef jouw favoriete boek van het jaar? Stem nu!
Is De verwarde cavia terug op kantoor van Paulien Cornelisse jouw favoriete boek van het jaar? Stem nu!
Is Meneer Putmans ziet het licht van Hendrik Groen jouw favoriete boek van het jaar? Stem nu!
Matthew’s vriend wordt door een stalker bedreigd. Als er meerdere moorden worden gepleegd, lijken deze met dezelfde stalker verband te houden.Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Reageren op Mijn bericht aan de wereld
Wil je kort reageren op dit boek of een vraag stellen aan andere lezers, plaats dan een reactie.
Een wat onbekender boek van een grote Poolse verzetsheld, Jan Karski, die in Nederland niet heel bekend is. "Mijn bericht aan de wereld" is een getuigenis over de bezetting door de Duitsers in Polen en hoe Polen weerstand probeerde te bieden.
Dit boek verscheen al in 1944, toen de oorlog dus nog volop bezig was. Karski beschouwde het als zijn taak om als ooggetuige de wereld te vertellen wat er met Polen gebeurde zodat het niet meer ontkend kon worden.
Jan Karski's persoonlijk geschreven ooggetuigenverslag is een dikke aanrader. Historisch gezien in velerlei opzichten van groot belang, ook omdat blijkt dat de geallieerden sowieso al in 1942 op de hoogte waren van de uitroeiing van Joden en andere ongelukkigen. Men koos er echter voor Karski's verslag te bagatelliseren waardoor eigenlijk ook de geallieerden miljoenen mensen een gruwelijke dood in joegen. Karski was een Poolse verzetsstrijder en een diplomaat pur sang. Nadat ik het boek geleend had van de bibliotheek heb ik het direct aangeschaft. Ruim vijf sterren en het was bijna mijn Beste Boek 2023 geworden.
Interessant om te lezen is ook het boek 'Het zwijgen van Jan Karski' geschreven door Yannick Haenel. Daar zal ik ook nog een reactie onder plaatsen.
https://www.hebban.nl/boek/zwijgen-van-jan-karski-yannick-haenel
(Nadat een mede-Hebban-lezer me erop attendeerde dat mijn eerdere reactie iets te veel focuste op de achterflap van dit boek, heb ik besloten mijn reactie te herwerken 😊)
Toen ik deze keer een boek aan het uitkiezen was, intrigeerde de achterkant van ‘Mijn bericht aan de wereld’ me meteen: daar wordt uitgelicht dat Karski in een concentratiekamp terechtkwam en dat de Amerikanen zeer afwijzend op zijn verslag gereageerd zouden hebben. De thema’s op de achterflap vormen echter helemaal niet de hoofdlijn van het verhaal. Het lijkt wel of die uitgever gedacht heeft: “Een boek over het Poolse verzet verkoopt niet, een boek over concentratiekampen wel”… Jammer, want beide thema’s verdienen meer sereniteit dan dat… Dus ik zou zeggen: heb de juiste verwachtingen als je aan dit boek begint.
Dit gezegd zijnde: het boek zelf vond ik verrijkend. Ongelofelijk hoe zo’n groot verzetsapparaat kon bestaan onder Duitse bezetting. Het heeft het beeld dat ik van ‘verzet in WO II’ had, echt veranderd. Ook frappant hoe weinig collaboratie er in Polen was: echt uniek voor die periode. Dus ik heb door Jan Karski echt wel een nieuw stuk geschiedenis leren kennen.
Wat ook telkens weer opvalt, is dat wanneer het over WO II gaat, de werkelijkheid bijna altijd nog veel erger was dan de fictie-boeken en -films… De taferelen die Karski beschrijft, die stel je je zelfs in je nachtmerries niet voor. Telkens stel ik me weer de vraag: hoe heeft men al die mensen zo zot gekregen om dergelijke afschuwelijke misdaden te plegen?
Wat ik persoonlijk moeilijk vond aan dit boek, waren de uitgebreide beschrijvingen van de structuur en werking van de ondergrondse. Voor iemand met weinig politieke of overheids-achtergrond, was dat echt niet eenvoudig om doorheen te raken. Veel van die beschrijvingen lijken mij persoonlijk ook overbodig: ze zijn niet nodig om de lijn van de gebeurtenissen te kunnen volgen, en ze brengen ook geen extra ‘boodschap’ over of zo.
Voor mij is dit boek een 7/10: 7 wegens het verrijkende thema, maar -3 omdat ik mezelf té regelmatig moest motiveren om door bepaalde stukken heen te lezen.
Ah! Guilty as charged 😇😉. Wat fijn dat je je reactie hebt aangepast, respect! Als er iemand niets aan kan doen wat er tachtig jaar na dato op de achterflap verschijnt, is het Jan Karski wel. En nee, wij kunnen ons niets bij die verschrikking voorstellen, bij lange na niet. En gelukkig maar.
Leesbeleving is altijd belangrijk, ik laat het zelf ook steeds meer meewegen. Ik snap dus wat je bedoelt met de beschrijvingen van het ondergrondse werk. Mij deerde het niet, bovendien is het Karski's persoonlijke en authentieke verhaal dat hij in 1944 op een hotelkamer in New York schreef. Het is moeilijk om je je dit voor te kunnen stellen, hè?
Nogmaals dank voor de aanpassing!