De ‘renaissance’ is een grote culturele beweging die ontstond
in Italië in de veertiende en vijftiende eeuw. Zeker
de aankomende zestiende eeuw gold als de ultieme eeuw
van de ‘wedergeboorte’. Terwijl de term veelal met betrekking
tot het artistieke milieu wordt gehanteerd, spreekt men
in de evolutie van het denken en de geesteswetenschappen
ook vaak van het parallelle ‘humanisme’. Het collectieve denken
verschoof meer naar de kracht van het individu, het paradigma
van het ‘godsbeeld’ zou plaatsmaken voor het ‘mensbeeld’, dat een
universeel karakter moest uitstralen. De hierbij geformuleerde denkbeelden
worden in dit cahier enigszins bijgesteld om de lezer zo tot nieuwe
inzichten te bewegen.
De medische renaissance anders bekeken (1400-1600) kenmerkt zich door een
steeds wederkerend spanningsveld tussen continuïteit en een soort van discontinuïteitsdenken.
Als het ware een tweeopdeling. Enerzijds prescriptieve kennis, die
vaak letterlijk werd overgeleverd en niet-zelden klakkeloos werd overgenomen.
Anderzijds de propositionele kennis, die voortborduurde op nieuwe ideeën en
kennis, niet-zelden ontleend uit empirie en een eerste aanzet tot wetenschappelijk
experiment. Beide tendensen konden naast elkaar bestaan, maar raakten vaak in
elkaar vervlochten. Deze these lijkt aannemelijker te zijn dan een strikte dichotomie
op het spanningsveld te blijven verdedigen.
Aan de hand van de hier geformuleerde, onderbouwde hypothesen kan de lezer
zijn eigen conclusies trekken. Afhankelijk van zijn achtergrond en intentie kunnen
ze nogal uiteenlopend zijn. Dit lijkt ons echter veeleer een troef dan een ‘handicap’,
temeer omdat op die manier het debat in de cultuur- en medische geschiedenis
levendig blijft.
in Italië in de veertiende en vijftiende eeuw. Zeker
de aankomende zestiende eeuw gold als de ultieme eeuw
van de ‘wedergeboorte’. Terwijl de term veelal met betrekking
tot het artistieke milieu wordt gehanteerd, spreekt men
in de evolutie van het denken en de geesteswetenschappen
ook vaak van het parallelle ‘humanisme’. Het collectieve denken
verschoof meer naar de kracht van het individu, het paradigma
van het ‘godsbeeld’ zou plaatsmaken voor het ‘mensbeeld’, dat een
universeel karakter moest uitstralen. De hierbij geformuleerde denkbeelden
worden in dit cahier enigszins bijgesteld om de lezer zo tot nieuwe
inzichten te bewegen.
De medische renaissance anders bekeken (1400-1600) kenmerkt zich door een
steeds wederkerend spanningsveld tussen continuïteit en een soort van discontinuïteitsdenken.
Als het ware een tweeopdeling. Enerzijds prescriptieve kennis, die
vaak letterlijk werd overgeleverd en niet-zelden klakkeloos werd overgenomen.
Anderzijds de propositionele kennis, die voortborduurde op nieuwe ideeën en
kennis, niet-zelden ontleend uit empirie en een eerste aanzet tot wetenschappelijk
experiment. Beide tendensen konden naast elkaar bestaan, maar raakten vaak in
elkaar vervlochten. Deze these lijkt aannemelijker te zijn dan een strikte dichotomie
op het spanningsveld te blijven verdedigen.
Aan de hand van de hier geformuleerde, onderbouwde hypothesen kan de lezer
zijn eigen conclusies trekken. Afhankelijk van zijn achtergrond en intentie kunnen
ze nogal uiteenlopend zijn. Dit lijkt ons echter veeleer een troef dan een ‘handicap’,
temeer omdat op die manier het debat in de cultuur- en medische geschiedenis
levendig blijft.
