De zoektocht naar 'eigen' verleden is zinloos, hoe begrijpelijk die behoefte ook is. Mensen en gebeurtenissen raken in de vergetelheid of ze krijgen een andere kleuring. Tegelijkertijd kunnen herinneringen overrompelend zijn en je als het ware inhalen. Het verleden is onontkoombaar. Ook van gemeenschappen. Maar steeds is er een ander verstaan in het heden, steunend op overgeleverde tradities. Niemand kan zich hiervan geheel losmaken. De weerstand tegen de dynamiek van deze herinterpretaties is groot. Pogingen om het verleden vast te houden in erfgoed en monumenten zijn tegenwoordig talloos. Maar ook al die 'gestolde' verledens krijgen andere betekenissen. Zelfs een wet of decreet kan daar niets aan veranderen. In Onontkoombaar verleden bespreekt Maria Grever deze geschiedfilosofische thematiek onder meer aan de hand van de vrolijke gedaanteveranderingen van Nederlands bekendste icoon Volendams meisje, de creativiteit van regionale canons en de aantrekkingskracht van herdenkingsrituelen.