Mosterdzaad

Slavernij, en de onderdrukking die daarmee bijna altijd gepaard gaat, is nog altijd een zeer gevoelig en beladen onderwerp. Dat blijkt ook nu weer na de fatale arrestatie van George Floyd, die algehele verontwaardiging opriep en het startsein was voor wereldwijde demonstraties tegen racisme.

Mosterdzaad, geschreven door Laila Ibrahim, is het vervolg op Ibrahims debuutroman De eerste krokus. Beide boeken gaan over slavernij en de gevolgen ervan, zelfs als deze officieel volledig is afgeschaft. Ibrahim laat de woede, pijn, schaamte, trots, moed en en de bevrijding zien bij zowel blanke mensen als (voormalige) slaven en hun families.

Daar waar het in het eerste deel vooral gaat over Lisbeth, dochter van een plantage-eigenaar, die verzorgd wordt door Mattie, de slavin die haar eigen baby hiervoor in de steek moest laten, vertelt het tweede deel het verhaal van Lisbeth, inmiddels getrouwd en moeder van twee kinderen, en Jordan, dochter van Mattie en vastbesloten om op te komen voor haar rechten.

De wegen van Lisbeth en Jordan voeren hen allebei afzonderlijk en om verschillende reden naar Virginia, waar de slavernij nog een heet hangijzer is en hoewel officieel afgeschaft, nog steeds plaatsheeft in 1868. Lisbeth neemt haar kinderen Sammy en Sadie mee naar haar ouderlijk huis op de plantage, omdat haar vader op sterven ligt. Jordan gaat met haar moeder en broer naar de plantage, voormalig thuis van Mattie, om iemand op te sporen en te bevrijden uit de slavernij.

Jordan is van de slaafvrije generatie en hoewel zij zich aanvankelijk vooral bezig wil houden met de American Equal Rights Association en achter de Emancipatieproclamatie staat, ziet ze onderweg steeds meer het onrecht dat haar moeder en familie is aangedaan. Dit veroorzaakt woede en pijn, temeer omdat ze in Virginia nog steeds onderdrukking en vernedering ervaart. Voor Lisbeth is de reis op een andere manier pijnlijk; haar vader speelde als slavenhouder een belangrijke rol in het onrecht dat Jordans familie is aangedaan.

Rode draad in het verhaal is het mosterdzaad dat Mattie meeneemt en uitdeelt aan haar dochter Jordan en haar zoon Samuel om hen te bemoedigen. Geloof dat zo groot is als een mosterdzaadje, is al genoeg om bergen te verzetten, is haar overtuiging, gebaseerd op de Bijbeltekst uit Mattheüs 17:20. Het is een herinnering, ook voor ons, om te blijven geloven en dit geloof te verspreiden als mosterdzaadjes om de wereld rechtvaardiger en liefdevoller te maken.