Jedburgh? Denk aan Peter Faber in A bridge too far

A bridge too far gezien? Dan kun je je vast herinneren dat Peter Faber een rolletje had. Hij speelde Arie Bestebreurtje, een van de Nederlandse vrijwilligers die tot de Special Forces behoorden die werden opgeleid in de Schotse plaats Jedburgh.

Operatie Jedburgh, geschreven door Jelle Hooiveld van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, beschrijft de werving, de opleiding en de inzet van deze allereerste special forces in Frankrijk en Nederland van 1944 tot 1945. Hooiveld beschrijft het belang van mensen als Bestebreurtje bij het organiseren van het soms sterk versplinterde verzet in Nederland. Ook hoe uit het verzet de Stoottroepen werden gevormd, die met enige militaire opleiding een belangrijke ondersteunende bijdrage konden leveren aan de oprukkende geallieerde troepen.

De Jedburghs speelden onder meer een belangrijke rol bij operatie Market Garden en bij de bevrijding van Overijssel en Drenthe. Bij de Slag om Arnhem was Bestebreurtje de rechterhand van generaal-majoor James Gavin van de 82nd Airborne Division (in A bridge too far gespeeld door Ryan O'Neal). Gavin noemde hem 'an extraordinary officer'. Na Market Garden speelde Bestebreurtje onder meer een rol bij Operatie Alan (de bevrijding van Den Bosch door de 53rd Welsh Division) en de opleiding en inzet van verzetstroepen in het Land van Maas en Waal, frontgebied van najaar 1944 tot mei 1945.

Bij zijn laatste inzet in Noord-Oost Nederland liet hij bijna het leven bij zijn parachutesprong en raakte vervolgens zwaar geblesseerd bij de landing.

Hij overleefde de oorlog, maar overleed nota bene op 66-jarige leeftijd doordat hij tijdens het schaatsen in een wak reed.

Jelle Hooiveld schreef een ingetogen boek over een eenheid van 300 mannen die spectaculaire acties ondernamen. Als A bridge too far een spin off verdient, dan is het dit verhaal over de Jedburghs.