Somber verhaal over een droom die botst met de werkelijkheid

Het verhaal is vlot geschreven. Als ik lees hoeveel Tomás González altijd aan het schaven en herschrijven is aan zijn teksten, vind ik het nog best knap dat er zo’n leesbare tekst overgebleven is. Vaak wordt het dan zo’n gekunsteld iets. Dit verhaal loopt lekker, alsof er een soort cadans in het verhaal zit, ondanks dat het geen poëzie is.

Doordat er een aantal keer in het verhaal vooruitgewezen wordt naar de vroege dood van J., werd ik aangespoord om door te lezen. Ik wilde weten hoe hij aan zijn einde kwam. Zou één van de eilandbewoners dat gedaan hebben, of Elena, of was hij gewoon door een ongeluk of ziekte overleden? Deze vraag loopt als een rode draad door het verhaal en zorgt voor de vaart. Het verhaal is ook kort, slechts 163 bladzijden, waardoor je er in een paar uurtjes doorheen bent.

Het verhaal is goed opgebouwd en bestaat uit korte hoofdstukken, die vanuit een alwetende verteller verteld worden. Alleen hoofdstuk 19 is hierop een uitzondering. Dit betreft een brieffragment die vanuit de “ik” verteld wordt. Dit hoofdstuk valt erg uit de toon, door de zo verschillende invalshoek ten opzichte van de overige hoofdstukken.

Ik vond het lastig om te duiden wie die ik in hoofdstuk 19 nou is. Uit het nawoord begrijp ik dat het om Guillermo gaat, de favoriete neef van J. In het nawoord wordt ook uitgelegd dat dit verhaal gebaseerd is op de waargebeurde geschiedenis van zijn broer, die in 1977 door geweld om het leven kwam. De ik in hoofdstuk 19 is daarmee ook gelijk aan de auteur. De overeenkomst is onder andere dat hij filosofie gestudeerd heeft in Bogotá. Het nawoord is in dit geval erg belangrijk om te lezen, omdat het je helderheid verschaft over het verhaal en de relatie tussen de schrijver en het verhaal. Je kent de achtergrond en kunt sommige passages beter duiden.

De beschrijving van handelingen, de omgeving en de personages is goed, soms wat hoogdravend, soms erg abstract. Ik denk dat daar vooral de filosofische inslag uit blijkt. Het hele verhaal speelt zich dicht bij de natuur af, eigenlijk letterlijk in de natuur, omdat J. en Elena overgeleverd zijn aan de weergoden op hun afgelegen eiland. Dit heeft grote invloed op het humeur van de hoofdpersonages, hun relatie en de relatie met de eilandbewoners.

Toch krijgt dit verhaal van mij slechts 3 van de 5 sterren. Het is een kwestie van smaak. Het verhaal kwam niet dichtbij, ik voelde steeds een afstand. Ik wilde wel weten hoe het zou eindigen voor J., maar ik kon er niet rouwig om zijn. Ik voelde geen sympathie voor de hoofdpersonen, ik leefde niet echt met ze mee. Ik voelde me echt een toeschouwer van het verhaal. En dan van zo’n verhaal dat je van horen zeggen hebt. Hier en daar vond ik het taalgebruik en de filosofische omschrijvingen prachtig, maar soms net iets te zweverig of vergezocht. Misschien moet ik het een paar keer herlezen voordat ik het beter kan waarderen, doordat ik dan alles beter kan begrijpen vanuit filosofisch oogpunt.