Speels gekeuvel

De Franse schrijver Valery Larbaud (1881 – 1957) debuteerde in 1908 met een gedichtenbundel onder het pseudoniem A.O. Barnabooth. In 1911 publiceerde hij “Fermina Marquez” zijn bekendste roman onder eigen naam om in 1913 op de proppen te komen met “A.O. Barnabooth, dagboek van een miljardair”. Het werd toen duidelijk dat A.O. Barnabooth een pseudoniem van Valery Larbaud is. Dit spelen met identiteiten wordt voortgezet in “A.O. Barnabooth”, het karakter Barnhabooth en de persoon Larbaud hebben veel overeenkomsten. Zo zijn Larbaud en Barnabooth alle twee ontzettend rijk, leven ze als dandy, houden ze van al het schone (kunst, vrouwen, landschappen, literatuur) de wereld te bieden heeft en reizen ze dwars door Europa in een nooit eindigende jacht op al dat fraais. Waarheid en fictie lopen in elkaar over en het is niet altijd duidelijk waar de grens ligt tussen de twee. Om het spel met de verschillende identiteiten nog beter te kunnen spelen kiest Larbaud voor het schrijven van het (fictieve) dagboek van Barnabooth. Een dagboek is immers toch een , authentiek, eerlijk en niet verzonnen verslag van het eigen leven, en geen fictief speeltje? Jammer genoeg blijft het in “A.O. Barnabooth, dagboek van een miljardair” te vaak bij spelen en wordt het nooit echt menens.

In het begin van het boek heeft de 23 jarige Barnabooth het gehad met al zijn aardse bezittingen, zoals huizen, jachten, auto’s, kunstwerken en wat nog meer. Hij verkoopt alles en besluit om op zoek te gaan naar het ‘Absolute’. Eigenlijk gaat hij op zoek naar zichzelf en wat hij met zijn leven wil doen. Hij verwacht het ‘Absolute’ te vinden in het alledaagse, het gewone, het middelmatige, in het (opr)echte leven. Toch kiest hij er niet voor om zich onder de ‘gewone’ mensen te begeven, maar verblijft hij in exclusieve hotels en reist hij per spoor met een privé wagon. Zo af en toe, uit een vorm van decadente balorigheid, reist hij wel eens een stuk in tweede klasse of loopt hij door een arbeidersbuurt. Zijn zoektocht, naar zichzelf én het ‘Absolute’ blijft zo een halfslachtige poging, een spelletje.

Barnabooth doet geen serieuze pogingen om uit zijn ‘comfort zone’ te komen en Larbaud doet hier te weinig mee. Larbaud blijft net als Barnabooth te veel aan de oppervlakte, te veel aandacht voor beschrijvingen van de mooie buitenkant, te weinig voor de niet altijd zo fraaie binnenkant. Dit beseft Larbaud/Barnabooth terdege en op pagina 157 staat dan ook: “Mijn rijkdom en mijn onafhankelijkheid leken wel honderd spannende avonturenromans te beloven en ziehier mijn Dagboek: uren in hotels, bezoek van vrienden, gekeuvel en tenslotte, tegen een buitensporige prijs, een schamele verhouding met het soort meisje dat bij het minste gebaar voor je klaarstaat”. Een perfecte samenvatting van “A.O. Barnabooth”. Larbaud slaagt er niet in om het niveau van ‘gekeuvel’ vaak genoeg te ontstijgen, terwijl het onderwerp er zich prima voor leent. Een gemiste kans, want in zijn andere romans (vooral “Fermina Marquez”) weet Larbaud wel dit niveau te ontstijgen.