Een debuut die we niet snel zullen vergeten

Serendipiteit is het woord dat in ons opkomt als we denken aan hoe we dit boek vonden of dit boek ons misschien vond. We waren toevallig op vakantie naar iemand’s volglijst op Instagram aan het kijken. Om de een of andere reden sprong Jacob’s profiel eruit en kwamen we erachter dat hij zijn debuutroman heeft geschreven. Deze recensie is samen met mijn partner geschreven, omdat we dit boek gelijktijdig hebben gelezen. Onze losse ervaringen kunnen in onze Instagram post op @ coupleofstories gevonden worden.

We willen benadrukken dat hoewel we het boek als recensie-exemplaar toegestuurd kregen dit onze mening niet beïnvloed heeft. Wel willen we Jacob en Uitgeverij de Ketel bedanken voor het exemplaar. We willen in het bijzonder de auteur bedanken voor zijn inspirerende gesprekken, zijn geduld en zijn gunfactor naar ons toe.

Om te beginnen zagen we langzaam de ontluiking van de nieuwe omslag. Hoewel we de insteek begrijpen, zijn wij nog steeds persoonlijk meer fan van de eerste omslag. Vooral omdat de tweede omslag meer associaties oproept bij boeken die in het genre ‘feelgood’ en ‘romance’ passen. Terwijl het eerste vrij uniek en authentiek aanvoelt en bij ons associaties van ‘literaire fictie’ oproept. De interpretatie van de omslag hangt heel erg af van waar je op focust als zowel lezer als ontwerper. Beide hebben een slimme knipoog naar de inhoud. En het leuke is: de auteur heeft beide omslagen zelf ontworpen!

Het verhaal sprak ons aan, omdat we het liefst voor onze gezamenlijke boeken literaire fictie-achtige boeken lezen. Verhalen die, soms wat meanderend, laten zien hoe een mensenleven eruitziet in verschillende contexten. We zagen her en der al lovende reacties en dachten: dit past waarschijnlijk ook in ons straatje. Het boek heeft een aantal leuke elementen die het verhaal bekrachtigen. Zo symboliseren de kleuren het moment van de dag. Bordeauxrood is de ochtend en donkerblauw is de avond. De meeste hoofdstukken beginnen met bordeauxrood en het ludieke (en lichtelijk onthutsende) geroddel van de twee bedaagde dames voor Horst’ raam. Ook voel je hoe belangrijk de routine is om de dag uit te zitten. De eerste hoofdstukken nemen goed hun tijd om te focussen op Horst zijn innerlijke belevingswereld. Hij is alcoholverslaafd, rommelig, verstrooid, eenzaam en verwaarloost zichzelf. Zijn enige contactmoment is die met de boodschappenbezorger. Door de komst van zijn bovenbuuf, komt zijn leven langzamerhand in een stroomversnelling. Zijn wereld vergroot zich en tegelijkertijd duik je dieper in zijn verleden. Want zijn huidige toestand is, zoals ieder leven, een mozaïek aan goede en vervelende gebeurtenissen. Je ziet langzaam hoe hij het portret is geworden dat hij nu is. Het tempo kan voor sommigen misschien wat langzaam aanvoelen, maar voor ons voelde het als een aangenaam tempo. Wij houden ervan als verhalen hun tijd nemen om zich langzaam te ontwikkelen. Ook was dit een van de weinige boeken waar we het einde niet als ‘gehaast’ aan vonden voelden. Vaak voel je rond de 80% dat het verhaal nu wel vrij vlot alle eindjes aan elkaar moet knopen. Dat gebeurde hier op reële wijze en voelt als een passend einde; ook al zijn de meningen een beetje verdeeld over Gijs zijn toestand.

We twijfelden her en der een beetje of het richting een romantisch verhaal ging, omdat je wel veel fysieke affectie ziet en Horst ziet puzzelen of hij verliefd is of niet. Het leeftijdsverschil tussen Horst en Lene hielp ook niet mee voor ons. Dit zorgde een beetje voor een vertraging, omdat de motivatie zakte. Maar uiteindelijk merk je dat dit een plot device is. Je leert langzamerhand waarom Lene Horst nodig heeft. Wat we ook heel aangenaam vonden is dat de seksscènes een fade-to-black omschrijving waren of een globale flashback. Met een rappe toename van spicy en steamy scènes voelt het soms een beetje als een overdaad voor het verhaal. Dat was hier niet het geval, gelukkig. We hebben allebei vaak gegrijnsd of gegniffeld om de situaties waarin Horst terecht kwam. De genuanceerde en zorgvuldige omschrijving van Horst zijn belevingswereld is herkenbaar voor sommige lezers. Mensen met autisme, sociale angst of (micro)trauma’s kunnen zichzelf goed herkennen in de angst om iets verkeerds te zeggen of doen. De antagonisten geven op realistische wijze genoeg druk of ruimte om Horst te laten reflecteren.

Het enige punt, naast Gijs, dat we een beetje jammer vonden aan het verhaal zijn bepaalde woordkeuzes. Wel willen we benadrukken dat dit en het volgende dat we erover kwijt willen NIET enkel in dit boek plaatsvindt; maar bij de meeste boeken die we lezen. En dat het ook iets is van ons persoonlijk; we houden ons graag bezig met woordkeuzes die gelijkheid en inclusiviteit behartigen. En weten dat ook schrijvers niet immuun zijn voor de tijdgeest van hun generatie of woordkeuzes die vanzelfsprekend lijken. De kans is groot dat het je als lezer niet zal opvallen. Maar des te meer is het misschien interessanter om erop te letten en je vraagtekens af en toe te plaatsen bij de status quo. Aangezien taal een belangrijke rol speelt in hoe we noties internaliseren. In het boek werden bepaalde bevindingen beschreven zoals ‘een vrouwelijke stem’ of ‘een meisjeshandschrift’. Dit is, naar ons inzien, onbeduidendder dan ‘schoonschrift’ tegenover ‘hanenpoten’ of ‘hoge stem’ tegenover ‘lage stem’. Er zijn vrouwen met een hoge stem en vrouwen met een lage stem. Er zijn vrouwen met een prachtig handschrift en er zijn vrouwen met een lelijk handschrift. Dit soort woordkeuzes zijn, hoewel onbedoeld, seksistisch, omdat ze stereotypes en archetypes in stand houden over de genders.