Een verhaal heeft altijd twee kanten

In Wat ons overkomt wordt ons de vraag gesteld: kunnen we de waarheid weten als er geen getuigen zijn? Anna en Jonas, studenten, zijn oppervlakkig met elkaar bevriend en spreken regelmatig af, al dan niet met vrienden. Op een hete zomerdag eindigt een tuinfeest met een extreem dronken Anna en een nogal chaotisch weerzien van Jonas en Anna. Ze hebben seks, althans: in Jonas’ beleving. Anna heeft het als een verkrachting beleefd en doet – weliswaar een maand later – aangifte. Maar wie spreekt de waarheid? Of bestaat er zoiets als ‘de waarheid ligt in het midden’?  

Welke motieven hebben Jonas en Anna om het gebeurde elk op een andere wijze te interpreteren? Elk van hen gelooft oprecht in de eigen beleving. Via hoofdstukken waarin dan weer Jonas, dan weer Anna aan het woord is, lezen we het verloop van de desastreuze avond en alles wat daaraan voorafging. En hoe ging het verder? Want hoe kan het dat twee mensen die bevriend waren, elkaar opeens zo naar het leven staan? Het verdriet dat zowel Anna als Jonas doormaakt en de invloed die het heeft op hun beider levens worden zeer treffend beschreven door Bettina Wilpert en zeer invoelbaar neergezet. De auteur beschrijft alles realistisch en gedetailleerd, met veel oog voor de gevoelens van de beide personages en zonder clichématigheden.  

De ongemakkelijkheid die enkele vrienden van het stel voelen komt ook ter sprake. Wie moeten ze geloven? Wat als ze meer bevriend waren met de een dan met de ander? Steun je dan automatisch de een met wie je het meest bevriend bent, wat dan weer betekent dat de ander zich ongesteund voelt, en beweert dat je hem of haar dan juist niet gelooft? Dilemma’s, ook voor de omgeving. Ook de politieverhoren en aangifte worden uitvoerig beschreven, hoewel soms ietwat onrealistisch voor een zo westers land als Duitsland: zo zou de politieagent die Anna’s aangifte optekent gezegd hebben: ‘Met welke hand pakte hij u vast? Kunt u dat voordoen?’. Enigszins dubieus, maar ook dit kan natuurlijk een valse weergave of herinnering van Anna’s werkelijkheid zijn. Want niets is wat het lijkt.   

Debutante Bettina Wilbert weet het onderwerp goed neer te zetten, de beklemmende beladenheid is voelbaar. Kan je de ander echt kennen? En jezelf? Hoe betrouwbaar zijn herinneringen eigenlijk? Welke motieven kunnen mensen hebben bij wat ze doen en zeggen? Welke invloed heeft het verleden op het aanmaken en opslaan van herinneringen? En hoe verklaar je het dat de een iets op een geheel andere manier opvat dan de ander, terwijl ze beiden dezelfde gebeurtenis hebben doorgemaakt?  

Het boek doet enigszins denken aan Björnstad van Fredrik Backman waarin ook een vriendschap tussen twee mensen bruut wordt verbroken doordat een van de twee iets verschrikkelijk stoms doet. In Björnstad heeft dit echter gevolgen voor heel het dorp en is iedereen verbonden met elkaar, in Wat ons overkomt is de verhaallijn smaller: het blijft beperkt tot de impact op Jonas en Anna en enkele vrienden.  

Daardoor kan de auteur de diepte in qua karakteruitwerking: je komt veel te weten over de personages. Het boek leest prettig weg, want voor beide personages voel je sympathie. Dat maakt het ook zo knap gedaan: hoe het beschreven is lijken de verhalen allebéi geloofwaardig (en daarnaast zeer verdrietig), wie moet je geloven, want is het nu wel of niet een verkrachting, is het wel of niet vrijwillig gebeurd?  

De paar kleine spelfoutjes die nog in deze eerste druk staan (bijvoorbeeld ‘net’ in plaats van ‘niet’) zijn de uitgeverij vergeven. Het is bewonderenswaardig dat de auteur een debuut schreef dat zowel boeit als overtuigt, de spanning vasthoudt en sympathie opwekt bij de lezer en tegelijkertijd aanzet tot het overdenken van onze normen en waarden op een meer filosofische wijze. Kortom: een zeer geslaagd debuut, hopelijk horen we gauw meer van Wilpert!