Lezersrecensie
Het hele dorp wist het
Boekbespreking: Het hele dorp wist het – Rinke Verkerk
Dit waargebeurde verhaal legt pijnlijk bloot hoe diep kindermisbruik ingrijpt – niet alleen op het leven van het slachtoffer, maar ook op een hele familie en gemeenschap.
Het verhaal draait om Lenneke, die door haar opa, Leen Veenstra, jarenlang wordt misbruikt. Op een dag organiseert haar leraar een klassikaal gesprek waarin kinderen anoniem via een briefje een probleem kunnen melden. Lenneke grijpt deze kans om haar geheim te delen.
De leraar neemt het ernstig en gaat naar de ouderling van de gereformeerde kerk. Niet veel later wordt Lenneke, samen met de leraar, bij deze ouderling ontvangen. Ook haar moeder wordt uitgenodigd. Tijdens dit gesprek komt een oud familiegeheim boven: ook Lennekes moeder en haar twee tantes blijken jarenlang door dezelfde man – hun vader, Lennekes grootvader – te zijn misbruikt.
De beerput opent zich verder wanneer ook Tamara, de secretaresse van Leen Veenstra, vertelt dat ze jarenlang slachtoffer was. Ze moest het dulden om haar baan niet te verliezen, terwijl ze voor haar zieke moeder moest zorgen. Uiteindelijk vertrouwt Lenneke het verhaal toe aan haar oom, waarop er een officieel onderzoek start. Leen Veenstra belandt enkele jaren in de gevangenis.
Na zijn vrijlating stelt de familie duidelijke regels: opa mag zijn kleinkinderen alleen nog zien als oma Guusje erbij is. Maar zelfs dan slaagt hij erin om opnieuw toe te slaan. Tijdens het plukken van aalbessen – zogezegd voor pannenkoeken – stuurt hij Lennekes broertje weg, zodat hij Lenneke alleen kan misbruiken.
Intussen proberen de dochters van Leen hun leven op te bouwen. Ze trouwen, krijgen kinderen en doen hun best om zich in het dorp te integreren. Heleen, Lennekes moeder, zet zich zelfs in als vrijwilligster en bakt pannenkoeken voor evenementen. Toch blijft het stigma: er wordt achter hun rug geroddeld, en hun inspanningen worden weggewuifd.
Wat een bevrijding had moeten zijn – het openbreken van het stilzwijgen – wordt een nieuw trauma: de slachtoffers worden gemeden, terwijl de dader uiteindelijk terugkeert in het sociale leven.
Een onverwachte wending
Twintig jaar later, wanneer schrijfster Rinke Verkerk zelf moeder is geworden, krijgt ze angstaanvallen na haar bevalling. Tijdens gesprekken met een psycholoog duikt een herinnering op: een schooluitstap, jaren geleden, waarop Lenneke haar in vertrouwen nam en het misbruik vertelde. Toen durfde Rinke er niets mee doen. Nu zoekt ze Lenneke opnieuw op. Dit contact brengt niet alleen troost, maar geeft het verhaal van Lenneke eindelijk een stem.
Waarom lezen?
Dit boek toont hoe groot de impact is van misbruik – niet alleen op slachtoffers, maar ook op families en dorpsgemeenschappen. Het confronteert ons met stilte, schaamte en maatschappelijke hypocrisie: vaak wordt het slachtoffer gezien als lastige stoorzender, terwijl de dader terug een plek krijgt.
De schrijfster benadrukt dat in elke schoolklas minstens één kind slachtoffer is van seksueel misbruik. Een schokkend en noodzakelijk inzicht.
Dit waargebeurde verhaal legt pijnlijk bloot hoe diep kindermisbruik ingrijpt – niet alleen op het leven van het slachtoffer, maar ook op een hele familie en gemeenschap.
Het verhaal draait om Lenneke, die door haar opa, Leen Veenstra, jarenlang wordt misbruikt. Op een dag organiseert haar leraar een klassikaal gesprek waarin kinderen anoniem via een briefje een probleem kunnen melden. Lenneke grijpt deze kans om haar geheim te delen.
De leraar neemt het ernstig en gaat naar de ouderling van de gereformeerde kerk. Niet veel later wordt Lenneke, samen met de leraar, bij deze ouderling ontvangen. Ook haar moeder wordt uitgenodigd. Tijdens dit gesprek komt een oud familiegeheim boven: ook Lennekes moeder en haar twee tantes blijken jarenlang door dezelfde man – hun vader, Lennekes grootvader – te zijn misbruikt.
De beerput opent zich verder wanneer ook Tamara, de secretaresse van Leen Veenstra, vertelt dat ze jarenlang slachtoffer was. Ze moest het dulden om haar baan niet te verliezen, terwijl ze voor haar zieke moeder moest zorgen. Uiteindelijk vertrouwt Lenneke het verhaal toe aan haar oom, waarop er een officieel onderzoek start. Leen Veenstra belandt enkele jaren in de gevangenis.
Na zijn vrijlating stelt de familie duidelijke regels: opa mag zijn kleinkinderen alleen nog zien als oma Guusje erbij is. Maar zelfs dan slaagt hij erin om opnieuw toe te slaan. Tijdens het plukken van aalbessen – zogezegd voor pannenkoeken – stuurt hij Lennekes broertje weg, zodat hij Lenneke alleen kan misbruiken.
Intussen proberen de dochters van Leen hun leven op te bouwen. Ze trouwen, krijgen kinderen en doen hun best om zich in het dorp te integreren. Heleen, Lennekes moeder, zet zich zelfs in als vrijwilligster en bakt pannenkoeken voor evenementen. Toch blijft het stigma: er wordt achter hun rug geroddeld, en hun inspanningen worden weggewuifd.
Wat een bevrijding had moeten zijn – het openbreken van het stilzwijgen – wordt een nieuw trauma: de slachtoffers worden gemeden, terwijl de dader uiteindelijk terugkeert in het sociale leven.
Een onverwachte wending
Twintig jaar later, wanneer schrijfster Rinke Verkerk zelf moeder is geworden, krijgt ze angstaanvallen na haar bevalling. Tijdens gesprekken met een psycholoog duikt een herinnering op: een schooluitstap, jaren geleden, waarop Lenneke haar in vertrouwen nam en het misbruik vertelde. Toen durfde Rinke er niets mee doen. Nu zoekt ze Lenneke opnieuw op. Dit contact brengt niet alleen troost, maar geeft het verhaal van Lenneke eindelijk een stem.
Waarom lezen?
Dit boek toont hoe groot de impact is van misbruik – niet alleen op slachtoffers, maar ook op families en dorpsgemeenschappen. Het confronteert ons met stilte, schaamte en maatschappelijke hypocrisie: vaak wordt het slachtoffer gezien als lastige stoorzender, terwijl de dader terug een plek krijgt.
De schrijfster benadrukt dat in elke schoolklas minstens één kind slachtoffer is van seksueel misbruik. Een schokkend en noodzakelijk inzicht.
1
Reageer op deze recensie
