Historische roman met eeuwigheidswaarde

North and South van Elizabeth Gaskell (ik heb het boek in het Engels gelezen) stamt uit 1855. Het speelt voor het grootste deel in een fictieve industriestad in het noorden van Engeland, in de periode dat de grote textielindustrieën daar opbloeiden en veel arbeiders naar deze steden trok.
De domineesdochter Margaret Hale gaat met haar vader en moeder in Milton wonen, nadat haar vader zijn domineespost in een zuidelijk dorpje heeft opgegeven vanwege gewetensbezwaren. Zij komen terecht in een ruwe, harde en vieze stad, een grote tegenstelling met het mooie, rustieke en landelijk gelegen Helstone waar zij eerder woonden.
In deze stad probeert meneer Hale de kost te verdienen door les te geven aan diverse mensen, onder andere aan de eigenaar van een textielfabriek, meneer Thornton. Hij is een selfmade man, zonder veel klassieke opleiding, en met een grote drang om zich te bewijzen.
Margaret heeft in eerste instantie een hekel aan hem en aan andere fabriekseigenaren, om hun manieren, hun drang om geld te verdienen, hun enorme focus op resultaat en hun gebrek aan waardering voor andere zaken in het leven. Ook leert zijn arbeiders en hun gezinnen kennen, die aan de andere kant van het sociale spectrum wonen en proberen te overleven.

Het verhaal speelt grotendeels om het overleven in deze stad en haar inwoners, maar uiteindelijk is het ook 'gewoon' een liefdesverhaal.
Het is geschreven in een goed leesbaar Engels en leest heel prettig. Het boek is niet zwaar romantisch, maar maakt de worsteling van de hoofdrolspelers met hun gevoelens goed duidelijk. De personages worden mooi neergezet en hun motieven zijn goed uitgewerkt.