Een reisverslag uit een ver verleden

Zelf ben ik nooit in China geweest, maar bij het lezen van ‘Een barbaar in China’ krijg ik het gevoel in een ver verleden te stappen. Van Dis maakt zijn reis in 1987, en dat is aan het begin van de economische liberaliseringspolitiek die eind jaren ’70 is ingezet. In het reisverslag is daar in elk geval nog niets van te merken, en Van Dis beschrijft China in grote lijnen als een primitief land. Niet dat van Dis neerkijkt op de cultuur, maar ik heb het over de hardheid van het leven voor de gemiddelde Chinees, en de ontberingen die de reiziger doormaakt. En vandaar ook mijn eerste zin: wat is er ongelofelijk veel veranderd. China heeft zich ondertussen ontwikkeld tot de een na grootste economie van de wereld, en de cijfers zijn nog indrukwekkender: waar het bruto binnenlandse product (BBP) in 1985 – 2 jaar voor het bezoek van Van Dis – ca. 1 biljoen yuan bedraagt, bedraagt dat 38 jaar later in 2023 125 biljoen yuan, ofwel een toename van 12.400% (het Nederlandse BBP groeide in die tijd van 210 miljard euro naar 1.154, een toename van 450%). Het BBP per hoofd van de Chinese bevolking nam in die periode met iets meer dan 10.000% toe. Dat zegt natuurlijk niet àlles over welvaart en vooral welzijn, maar het heeft ontegenzeggelijk een enorme toename van rijkdom gebracht voor de meerderheid van de Chinezen. En nu het reizen: Van Dis reist in een land waar taal een absolute barrière is, en hij aan de goden is overgeleverd wanneer er geen Chinees met basale kennis van Engels in de buurt is. Tegenwoordig reist iedereen met een smartphone die zelfs hotels in Azië aanbieden met een Nederlandstalige beschrijving. De meeste plaatsen die Van Dis heeft bezocht zullen ondertussen waarschijnlijk wel internetverbinding hebben. Vandaar dat dit boek uit 1987 voelt als een stap in een tijdmachine. Nu heb ik nog niets over het boek zelf gezegd, maar de lezer kan ook in dit Van Dis-boekje rekenen op mooie taal en vermakelijke anekdotes.