Boeiende reis

Venus Achterna is een historisch verslag van de observatie van Venus' baan langs de zon in de achttiende eeuw, maar leest haast als een roman. Het boek neemt je mee naar verschillende delen van de wereld, van het hoge noorden tot het uiterste zuiden, in een tijd waarin reizen allerminst gemakkelijk was. Over slechte wegen, ruwe zeeën in oorlogstijd, wordt je echt 1761 respectievelijk 1769 ingetrokken. Naast deze levensgevaarlijke avonturen krijgt de lezer ook een goed beeld van de politieke situatie in de achttiende eeuw, die de astronomie zowel mogelijk als moeilijk maakte.
Tegelijkertijd is het een verhaal over mensen. Het observeren van Venus' baan langs de zon 'voor het opmeten van de grootte van het heelal' was met de middelen van die tijd een haast onmogelijke opgave waar deze mannen zich vol overtuiging aan wijdden. De hindernissen die zij moesten trotseren zijn enorm. Soms gaven zij jaren van hun leven, terwijl het uiteindelijk nergens toe zou leiden.
Na het lezen van dit boek reflecteerde ik ook over deze tijd. Hoewel ik geen natuurkundige talenten heb interesseert astronomie me zeer, en ik probeer er regelmatig over te lezen. Hoewel er heel veel veranderd is, en vooral de beschikbare techniek enorm verbeterd is ten opzichte van de achttiende eeuw, zijn er ook veel gelijkenissen. Nog steeds willen de verschillende landen de eerste zijn met grote ontdekkingen, en met de eer strijken. Hoewel we inmiddels weten van de afmetingen van ons sterrenstelsel, waar men in de achttiende eeuw alleen maar naar kon gissen, staan we nu voor andere astronomische vraagstukken die onmogelijk te beantwoorden lijken.
Tenslotte besef ik me dat we nooit zover gekomen waren met onze kennis en observaties, als deze mannen niet honderden jaren geleden zoveel gegeven hadden om Venus te observeren.