Een Toscaanse villa... in Rome

Een van mijn lievelingsschrijfsters, Renate Dorrestein, werd eens gevraagd naar haar definitie van een hiernamaals. Zij vertelde dat ze haar geliefden simpelweg had geparkeerd in dat hiernamaals, borrelnootjes etend in afwachting van haar. Een vriendin van Dorrestein hield er een complexere benadering op na: de hemel is een grote Toscaanse villa, waarin iedereen een vertrek heeft en waarin iedere bewoner doet wat hem het meest dierbaar is. Er wordt gelachen, samen gegeten, getuinierd, gekookt en geschilderd. Kort voor haar verscheiden in 2018 refereerde ze er andermaal aan. Ik moest eraan denken toen ik de debuutroman las van Cecile Koops.

Een man, John genaamd, ontwaakt aan het begin van het verhaal berooid en zonder noemenswaardige herinneringen. Dit zorgt ogenblikkelijk voor spanning in het verhaal, zoals in de boeken van Bernlef over geheugenverlies. Al snel kom je erachter hoe hij in deze situatie verzeild raakte en dat hij door zijn vrouw Roos danig wordt gemist. Anders dan in bijvoorbeeld een boek als ‘Buiten is het maandag’, is John daadwerkelijk een flink stuk van zijn langetermijngeheugen kwijt en is door het trauma dat daaraan ten grondslag ligt ook zijn huidige bevattingsvermogen aangetast.

Al snel verplaatst de plaats van handelen zich naar Italië, waar zowel John, daar Giovanni geheten, en Roos zich ieder op hun eigen wijze ontwikkelen – aanvankelijk ogenschijnlijk in tegengestelde richtingen. In afwachting van de reünie waar je als lezer op hoopt, ontdekken de hoofdpersonen als bijvangst datgene waar ze echt gelukkig van worden. Dit heeft verstrekkende consequenties.

De personages vormen een gemêleerd gezelschap, met als verbindende factor dat ieder van hen het hart op de juiste plek draagt. ‘In dit verhaal zit geen villain,’ zo verwoordde de schrijfster het zelf. Een duistere antagonist mist echter niet in het verhaal. De positieve inborst van de personages lijkt op haast allegorische wijze vorm te krijgen: voor de pensiongasten komt het hemelbeeld van Renate Dorresteins vriendin dicht in de buurt van hun dagelijkse gang van zaken. Koops’ roman wordt nergens zoetsappig en blijft boeien. De warmte van de Italiaanse personages heeft een aanzuigende werking: als lezer waan je jezelf aan zo’n lange tafel vol eten, keuvelend over het leven. Her en der wordt verwezen naar films van Fellini.

Qua indeling zit het boek knap in elkaar. Zoals in veel klassieke romans worden gebeurtenissen uit het begin van het boek gespiegeld aan het einde. Een cruciale frase zit juist in het midden van het boek en hiermee wordt het belang daarvan onderstreept.

Voor mij was het een nieuwe ervaring om een roman te lezen vol gelukkige mensen; een verhaal dat je met veel plezier uitleest. Die villa in Toscane waarover Dorrestein sprak… daarvan geeft Cecile Koops ons een inkijkje.