Het lot van het leven dragen

‘Leven en Lot’ is een magnifieke roman van de Russische schrijver Vasili Grossman die je 900 pagina’s weet te boeien met zijn indringend verhaal rond de gruwelijke slag bij Stalingrad in de 2e WO met zijn vertakkingen via familieverbanden naar het alledaagse leven onder Stalin vol angst en terreur in het overige Rusland. Je leven nergens zeker zijn of jezelf blijvend verloochenen. Vele passages dringen zich op je netvlies zoals de brief van de Joodse moeder aan haar zoon een van de hoofdpersonen. Het boek werd in Rusland in 1960 verboden vanwege interne kritiek en kwam in Nederland uit in 2006. Ik las de tiende gebonden dundruk uit 2016. Een gruwelijk boek en tegelijkertijd een fantastische roman die de strijd aan de door ons vaak vergeten Oostfront beschrijft en doet beseffen die vele pagina’s lang dat in onze huidige tijd zeer blij mogen zijn zoals we het nu met elkaar oplossen.