Een vaderlijke klaagzang tegen geweld, vergetelheid en de stilte na verlies

Achter de donkere wouden is een ode aan de onvoorwaardelijke liefde voor een zoon en een aanklacht tegen een wereld waar de woede van afspat.
‘Het heeft me twintig jaar gekost om de kracht te vinden Achter de donkere wouden te schrijven, een roman over ons leven in Georgië en Rusland, over wat er met mijn zoon gebeurde tijdens de laatste nacht van zijn leven, wie mijn jongen ontvoerde en vermoordde, waarom zoiets afschuwelijks kon gebeuren. Maar ook over wat een prachtige jongen hij was, nog steeds is, en voor altijd zal blijven.’ – Aleksandr Skorobogatov
“Achter de donkere wouden van Aleksandr Skorobogatov is een boek dat zich niet laat samenvatten zonder het geweld aan te doen. Het is geen roman in de gebruikelijke zin, ook geen verslag, niettegenstaande het autobiografisch is, maar een bezwerende tekst die ontstaat uit een wonde die niet heelt. Skorobogatov, geboren in Belarus en sinds jaren woonachtig in België, schreef het boek als een monument voor zijn zoon Vladimir, die op vijftienjarige leeftijd in Rusland werd ontvoerd en vermoord. Twintig jaar na die gebeurtenis keert hij in taal terug naar wat hij nooit over zijn lippen heeft gekregen. Hij heeft er bikkelhard in zichzelf voor moeten wroeten.
Het boek leest als een lange, ademende brief van een vader aan een zoon die niet meer kan antwoorden. Herinneringen, gedachten en verwijten – aan zichzelf, aan anderen, aan een samenleving – vloeien in elkaar over zonder strakke ordening. Die vorm is geen stilistisch experiment, maar een noodzaak: rouw kent geen chronologie. Het is er en het blijft er. De stem van de verteller beweegt zich tussen tederheid en razernij, tussen liefde en machteloosheid. De dood van het kind wordt niet verklaard of ingekaderd, maar blijft een open wond waar de tekst telkens opnieuw omheen cirkelt.
Wat Achter de donkere wouden bijzonder maakt, is dat het persoonlijke verlies voortdurend overslaat in iets groters. Skorobogatov schrijft niet alleen over zijn zoon, maar over een wereld waarin geweld kan gedijen doordat niemand zich werkelijk verantwoordelijk voelt. Rusland verschijnt in het boek niet zozeer als geografische plek, maar als moreel landschap: een samenleving waarin wreedheid banaal wordt en mededogen langzaam verdampt. Tegelijkertijd verzet Skorobogatov zich tegen deze evolutie door steeds terug te keren naar dat ene gezicht, dat ene leven dat had moeten doorgaan.
De taal is sober en ritmisch, zinnen herhalen zich, vermeerderen zichzelf, beelden keren terug, alsof de schrijver zichzelf dwingt om te blijven kijken waar wegkijken makkelijker zou zijn. Het zou te eenvoudig zijn om dit als het neerpennen van een rouwproces te omschrijven. Het is eerder een aanklacht: tegen vergetelheid, tegen onverschilligheid, tegen de stilte die na geweld zo vaak volgt. In die zin is het boek zowel intiem als onontkoombaar publiek. Het resultaat is ongepolijste proza, soms rauw, maar altijd geladen. Juist die onvoltooide onstuimigheid versterkt de authenticiteit van de stem. Het is hartverscheurend, prachtig in zijn tristesse, die lang blijft nazinderen. Troost vind je niet in dit boek maar ook geen verwijten, wel een grote mea culpa, een vader die -weliswaar te laat - blijft spreken tegen een zoon die hij niet los kan laten.”