indringend en niets ontziend

Saturnusplein 3 is een mooi en indringend geschreven boek dat de lezer diep in de psyche van de door de Tweede Wereldoorlog getekende hoofdpersoon trekt. Heel knap hoe Josha Zwaan van Lies - een aanvankelijk zachte, liefdevolle jonge vrouw - een vrouw maakt met een bikkelharde muur om al die zachtheid en liefde; een verbitterde vrouw vol verdriet, vol verleden, vol onvervuld verlangen.

Vooral vanaf het begin van die grote schaduw grijpt het verhaal me bij de strot. Het verlies van Lies' grote liefde Daniel. Haar onmacht. De pijn die ze overdraagt op haar zoons. De wonden die ze letterlijk open blijft rijten. Haar wanhoopsdaad.
Bij vlagen kon ik haast niet doorlezen.
Maar niet verder lezen was geen optie.
Hoewel de aanloop naar het echt spannende en aangrijpende deel vrij lang is, en er veel informatie over het politieke klimaat en de communistische partij gegeven wordt, verdient het boek dit doorlezen ook echt.

Het is een niets ontziend, maar bovenal invoelend geschreven verhaal over wat liefde betekent. Wat woede is, verdriet is. Wat pijn met iemand doet. Hoe de oorlog in mensen doorwoekert, geluk verwoest. Levens.
Ik vind het mooi. En vreselijk schrijnend.
Te meer omdat de hoofdpersoon vanbinnen ook nog altijd de vrouw is die ze ooit was; de vrouw die liefheeft, die omarmen wil, omarmd wil worden. Het enige lichtpuntje dat aan het einde nog rest - de kern die het verhaal (en Lies) in leven houdt - is dat gegeven. Dat liefde nooit werkelijk verwoest kan worden, hoe onmachtig de mens soms ook is om die liefde toe te laten of te geven.