Worstelen en ondergaan in prachtige stijl

Routineus staat de man van Marie om half acht op. Hij heeft zo zijn vaste patronen. Dat geeft houvast in het leven. Een leven dat vervalt, en dat hij aan den lijve ervaart. Hermans schrijft aandoenlijk over de aftakeling en de teloorgang van het lichamelijke. Middels oude en vertrouwde mechanieken is de man van Marie in staat om elementaire zaken van zijn leven gestalte te geven. Zo lijkt het verhaal – en ook het leven - te kabbelen. Tot op bladzijde 26 de kentering zich aankondigt, die de rest van het boek zal bepalen. Hij roept Marie. Maar lezen we dan: “Wie roept hoort de stem van zijn binnenste niet, die zegt dat hij beter moet weten”. Wat volgt zou je de stem van het binnenste kunnen noemen. Dat is de stem die de man van Marie bepaalt bij wat geweest is, en wat er niet geweest is. Bij wat gezegd is, en wat verzwegen werd. Laat wat brak zich nog lijmen? (p103)
In een monologue intérieur deelt de man van Marie de herinneringen. Ondertussen scharrelend in huis en met de dagelijkse dingen bezig. Het blijkt een beladen geschiedenis te zijn waarin het samen-zijn én verwijdering van Marie en hem als een rode draad door het boek lopen. “Ze bleven op zichzelf, samen alleen zijn is beter dan eenzaamheid delen.” (p55)
Hermans weet met een trefzekere schrijfstijl en een krachtige compositie een prachtige portret neer te zetten. Het portret van een aftakelende man, die de rauwe randen van het leven onder ogen moet zien. Waarin lijden, worsteling, schuld en verzoening een rol spelen. Ook de alledaagse routine die hem als een houvast is, kan niet verhinderen dat hij onder ogen moet zien waar het in het leven van hem en Marie mis ging. Hoe hij ook worstelt, de ondergang is onvermijdelijk. Waar hout gehakt wordt vallen spaanders, maar het hout is geen garantie dat er ook warmte in de haard zal zijn.
Hermans heeft een bijzonder krachtig en gecondenseerd boekje geschreven, waarin de stijl en de prachtige zinnen(!) je uitnodigen om het enigszins melancholische en weemoedige verhaal te lezen en te herlezen.