Het verhaal achter een moord

In Black-Out brengt de moord op een jonge activiste België rep en roer. Aangezien Maya zowel voor- en tegenstanders had, is haar overlijden groot nieuws. Iedereen heeft zijn mening klaar over de moordenaar: een vleesgeworden internettrol die zijn woorden omzette in daden. Maar is dat wat er echt gebeurd is? Deze thriller-achtige roman van Dalilla Hermans is er zo eentje die je liefst in één ruk wilt uitlezen. Ondanks dat van begin af aan bekend is wie de moordenaar is, wil je weten hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen. En dan verrast Hermans ook nog eens met een zinderende finale, waarin de titel pijnlijk duidelijk wordt. Een belangrijke roman over racisme en over haat, maar ook over liefde, vriendschap en de loop van het leven.

Maarten, een extreemrechtse internettrol

Vanuit verschillende perspectieven vertelt Black-Out het verhaal van de moord op Maya, een jonge activiste. De personages voelen levensecht, zelfs de moordenaar lijkt een doodnormale jongeman die je zo op straat kunt tegenkomen. Zijn lidmaatschap van de extreemrechtse Facebookgroep Tegenwind ontdoet hem langzaamaan van alle moraliteit. Hij is altijd een outcast geweest, maar transformeert achter zijn computerscherm tot een echte internettrol. Tot hij uiteindelijk op moord over gaat.

"In nuchtere, duidelijke stellingen werd hem voorgeschoteld hoe het zo mis had kunnen gaan met mannen zoals hij. Heteroseksuele, witte mannen, waarmee helemaal niks mis was, waren het uitschot van de wereld geworden."

Het verhaal van Maarten de moordenaar laat zien hoe de extreemrechtse witte mannen van nu in een slachtofferrol kruipen. Hoe ze zich verschuilen achter toetsenborden en niet-bestaande termen als reverse racism. Een actuele thematiek die Dalilla Hermans op gedurfde wijzing tot uiting breng in haar verhaal. Is racisme echter de enige reden van de moord op Maya? Dat ontdek je in dit bijzondere mozaïekverhaal.

Het verhaal van Steven, Anne, Adam en Samirah

Het verhaal van Black-Out is een prachtige puzzel, waarin vijf personages aan het woord komen. Steven de journalist en diens vrouw Anne bijvoorbeeld, die op twaalfjarige leeftijd besliste om 'gewoon' te willen zijn. Anne mat zich een een sappig Gents accent aan, liet haar haar ontkroezen en begon fond de teint te dragen die een tint lichter was dan ze eigenlijk nodig had.

"Zij zou niet opvallen. Ze was vastberaden 'gewoon' te zijn. Want 'gewoon' was haar definitie van succesvol. Het enige wat ze wilde was en leuke job, een leuke man en een huis met baby's."

Het is droevig om te lezen hoe Anne denkt haar roots te moeten verstoppen om gelukkig en succesvol te mogen worden. Zij is overigens niet het enige personage in Black-Out dat worstelt met haar identiteit. Met Adam lijkt alles van kinds af aan voor de wind te gaan. Hij is uitermate slim en sociaal gewiekst: de meisjes zijn verliefd op hem en de jongens vinden hem tof. Na de aanslagen van 9/11 in Amerika verandert zijn leven echter drastisch.

"Alles had hij juist gedaan, maar op een loze dinsdag in een druilerige maand was hij opeens gereduceerd tot 'de andere'. Niet alleen door zijn klas- of jaargenoten, maar door zijn leerkrachten, de directie, de mensen op straat en in de winkel. Opeens was hij niet langer Adam Nasser, kind van succesvolle zelfstandigen, prodigy in de academica. Opeens was het Adam Nasser. Moslim. Potentieel gevaar."

Wie was Maya Hendrickx?

Tijdens het lezen wil je maar al te graag ontdekken hoe de verschillende personages met elkaar in verband staan. Wie was in welk conflict verwikkeld met Maya? En hoe staan de personages tegenover haar activisme? We lezen het verhaal verspreid over twee decennia, waardoor er ruimte is voor personage-ontwikkeling en het verhaal een hoog tempo houdt.

Het enige personage dat we niet aan het woord horen is Maya Hendrickx zelf, de vermoorde activiste. Toch kom je via de andere personages een hoop over haar te weten. Uit de contreien van Maartens internetgroep Tegenwind ontvangt ze enorm veel haatberichten. Zeker na het verschijnen van haar autobiografische boek over hoe het is om als zwart meisje op te groeien tussen witte mensen. Toen het boek ook verfilmd werd, nam het aantal haatberichten exponentieel toe. Het boek en haar verfilming blijken dan weer een directe reden voor Anne om de vriendschap met Maya op te zeggen, terwijl dat punt voor Samirah al veel eerder in het verhaal bereikt is.

Pamflet voor meer verdraagzaamheid

Black-Out is enorm goed geschreven. Het plot zit ijzersterk in elkaar en ik kreeg echt een band met de personages. Tegelijkertijd lijkt dit boek een waarschuwing te zijn: laat het niet zo ver komen in onze maatschappij. Laat de witte mannen niet hun white privilege aanwenden om ook nog eens moorden te beginnen plegen. Racisme is helaas nog altijd onderdeel van onze dagelijkse realiteit. Dit boek maakt nog eens extra duidelijk hoeveel haat er is in onze maatschappij, zowel online als offline. Het zijn boeken zoals deze die mensen de ogen kunnen openen voor deze haat: en hopelijk aan het begin kunnen staan van een tegengeluid. Want ook in België doet het leven van onze zwarte medemensen ertoe. Alleen al daarom is het belangrijk boek.

"Black Lives Matter was niet langer een Amerikaans fenomeen dat zich in Ferguson, Missouri voordeed. Nee, de straten van Ninove, Ravels, Kemzeke, Brussel, Gent, Antwerpen en Hasselt werden overspoeld door protesteerders die zich schijnbaar niet lieten tegenhouden."

Black-Out is een originele thriller waarbij aan het begin al vaststaat wie de dader is. Desalniettemin is het boek van Dalilla Hermans ontzettend spannend, omdat je wilt ontdekken hoe de dader tot deze moord is gekomen. Op een toegankelijke en eerlijke manier schrijft Hermans over racisme, haatberichten en geweld. Maar ook over de zoektocht naar de eigen identiteit. Absoluut een aanrader.

Deze recensie verscheen ook op Boekvinder.be.