Vermiste kinderen in Indiase sloppenwijken

Naar schatting raken er in India elke dag honderdtachtig kinderen vermist. De Indiase journaliste Deepa Anappara nam dit vreselijke feit als de basis voor haar debuutroman. In Djinn patrouille op de Paarse Lijn verdwijnen er steeds meer kinderen uit de sloppenwijk waar de negenjarige Jai woont. Hij besluit samen met zijn vrienden als detective op zoek te gaan naar de vermiste kinderen. Ondanks het heftige onderwerp weet Anappara het verhaal luchtig te houden met de nodige humor. Hoewel de schrijfstijl niet helemaal aan mij was besteed, is de thematiek ontzettend actueel en belangrijk.

'Er verdwijnen hier aan de lopende band kinderen,’ zegt hij. ‘Soms snuiven ze te veel lijm en besluiten hun geluk ergens anders te beproeven. Of ze worden aangereden door een vuilniswagen en belanden in een ziekenhuis. Of ze worden door de politie van de straat geplukt en naar een kindertehuis gestuurd. We maken niet zo’n heisa over iemand die verdwijnt.’

Het leven in de basti

De negenjarige hindoejongen Jai woont in een basti, een sloppenwijk, in een naamloze stad in het noorden van India. Zijn familie, bestaande uit vader, moeder, grote zus Runu en Jai zelf, is arm. Ze wonen in een huisje van één kamer met een tinnen dak waarin een aantal gaten zitten. Er is geen toilet en ook geen stromend water - daarvoor moeten ze de smog trotseren en naar het Badhuis lopen. Jai kijkt veel reality shows over politie, is goede vrienden met Pari (een hindoe meisje) en Faiz (een moslim jongen) en gaat vooral graag naar school vanwege de middagmaaltijd en het gezelschap van zijn vrienden.

Wanneer hun klasgenoot Bahadur vermist wordt, besluit Jai de kennis die hij heeft opgedaan tijdens het kijken van Police Patrol in de praktijk te brengen. Met Pari en Faiz aan zijn zijde waagt Jai zich in de gevaarlijkste delen van de uitgestrekte Indiase stad: de bazaar na sluitingstijd en zelfs het laatste metrostation van de Paarse Lijn. Maar kinderen blijven verdwijnen en het drietal moet doodsbange ouders, een onverschillige politie en kwaadaardige djinns onder ogen zien om de waarheid aan het licht te brengen.

"Ik ben de enige die er iets aan kan doen. Ik kan Bahadur vinden omdat ik er honderden programma’s over op tv heb gezien en ik precies weet hoe detectives als Byomkesh Bakshi de boosdoeners te pakken krijgt die kinderen en goud en vrouwen en diamanten roven."

Vermiste kinderen

Overal op sociale media zie ik lovende recensie voorbij komen over dit boek, maar eerlijk gezegd was Djinn patrouille op de Paarse Lijn niet aan mij besteed. Deepa Anappara behandelt een interessante en zeer belangrijke thematiek in haar debuutroman: het verdwijnen van kinderen uit de sloppenwijken in India. Ze toont aan hoe het leven in de sloppenwijken van India eraan toe gaat. Mensen wonen veel te dicht op elkaar in armzalige krotten, kunnen nauwelijks ademen door de smog, ouderlijk geweld op kinderen is geen uitzondering en de kloof met de rijke inwoners van het land is enorm. Anappara schrijft over kinderhandel, misbruik van vrouwen, bedelaars en kinderen die op straat leven, handel in organen en meisjes die niet alleen over straat durven te gaan. Dit zijn heel belangrijke en actuele onderwerpen over het India van deze tijd - daar wil ik absoluut niets op afdingen.

Helaas lag de schrijfstijl van Djinn patrouille op de Paarse Lijn me niet helemaal. Ik snap dat het hoofdpersonage pas negen jaar is, maar ik vond het voor een boek voor volwassenen toch echt te kinderachtig geschreven. De schrijfstijl is erg eenvoudig. Het boek leest hierdoor vlot, maar wist me nergens echt te raken. Ik vond Jai, Pari en Faiz slechts bij vlagen schattig en vertederend. Al is het knap dat ze zo positief blijven in een moeilijke situatie. Het feit dat Jai vaak 'Oké-doei-toedeloe' zei, ging me na een tijdje ook een beetje irriteren.

Volksverhalen redden levens

Het grootste gedeelte van het boek wordt verteld vanuit het perspectief van Jai, maar een enkele keer lezen we ook vanuit het perspectief van de vermiste kinderen. Deze stukjes leveren over het algemeen meer vragen dan antwoorden op en voegen wat mij betreft weinig toe aan het verhaal. Daarnaast begint ieder deel van het boek met een volksverhaal. Elke keer is hiervoor de titel 'Dit verhaal zal je leven redden' gekozen, omdat deze verhalen illustreren hoe dergelijke verhalen van levensbelang lijken te zijn in de sloppenwijken. De mensen moeten iets hebben om te geloven, om aan vast te houden, in deze barre leefomgeving. De volksverhalen vond ik misschien wel het interessantste onderdeel van Djinn patrouille op de Paarse Lijn, omdat het inzicht geeft in de cultuur van India. En ik weet nog veel te weinig over dit land en haar inwoners.

"Het voelt alsof er wel honderd vlinders rondfladderen in mijn borst. Wat is dat eigenlijk, een heel leven? Als je doodgaat wanneer je nog een kind bent, is je leven dan heel of half of nul?"

In Djinn patrouille op de Paarse Lijn toont Deepa Anappara de grootste angst van inwoners van de Indiase sloppenwijken: het verdwijnen van hun kinderen. De politie lijkt hier niets aan te doen. De negenjarige Jai en zijn vrienden richten een detectivebureau op om de vermiste kinderen te vinden. Ondanks het zware onderwerp weet Anappara met humor te schrijven. Helaas is die luchtige schrijfstijl hier en daar wat kinderlijk.

Deze recensie verscheen ook op Boekvinder.be.