Ruw en ongenadig. Topklasse!

Stephen Florida zit in zijn laatste jaar aan het Oregsburg College. Die school bood hem na zijn middelbare school een beurs aan omwille van zijn kwaliteiten als worstelaar. Bij die sport liggen ook zijn ambities en daar steekt hij het grootste deel van zijn energie in. Het einddoel is om dit jaar het Division IV-kampioenschap van de National Collegiate Athletic Association te winnen in de gewichtsklasse 133 pond. Stephen heet eigenlijk Steven Forster maar een secretaresse op leeftijd schreef een verkeerde naam op zijn toelatingsformulier voor het college en Stephen besloot dan voortaan ook maar zo door het leven te gaan.

Zeggen dat Stephen wat getroebleerd is, is nogal zacht uitgedrukt. Hij is ondanks zijn jonge leeftijd al wees, gedraagt zich sociaal regelmatig onaangepast, is een eenzaat en geobsedeerd door zijn sport. In dit laatste jaar sluit hij een wat wankele vriendschap met eerstejaars Linus, eveneens een worsteltalent, en krijgt hij kort wat met Mary Beth. Maar ook vriendschappen en relaties moeten wijken voor het worstelen. Want van één ding is Stephen overtuigd: hij zit momenteel in zijn topjaren. Beter dan nu wordt het nooit meer.

Gabe Habash is een New Yorker die sinds 2011 werkt voor Publishers Weekly, een weekblad voor uitgevers, bibliotheken, boekverkopers, en – omdat het nu eenmaal Amerika is – literaire agenten. Hij heeft een diploma creatief schrijven op zak en het lag dus in de lijn der verwachtingen dat er op een goede dag een boek van hem in de rekken zou komen. Die goede dag brak voor de Amerikanen in 2017 aan. De Nederlandse en Vlaamse lezers mogen vanaf nu ook juichen, want Stephen Florida, het debuut van Habash, is vertaald. Joris Vermeulen stond hier garant voor.

Habash’ debuut is heel wat dingen niet. Het is niet voorspelbaar, het is niet comfortabel, niet afgelikt, niet al tig keer eerder geschreven. Habash schrijft over de worstelsport maar houdt zelf niet van worstelen. Hij vindt schrijven over sport ook helemaal niet zo interessant. Maar het worstelen gaf hem een manier om te schrijven over iets wat aan de zijlijn van het leven gebeurt. Op die manier kon ook hoofdpersonage Stephen Florida aan die zijlijn geplaatst worden. Habash wilde namelijk dat de lezer zich niet al te veilig voelde tijdens het lezen. En of hij daar in geslaagd is!

Florida doet heel onvoorspelbare dingen, denkt onvoorspelbare gedachten, en de afloop van alles wat hij meemaakt, is altijd onzeker. De lezer voelt zich inderdaad niet op zijn gemak, want het boek kan steeds alle kanten uitgaan. Florida is zelf de vertelstem in het boek en zijn obsessies komen op die manier maximaal tot uiting. Soms is dat schrijnend of pijnlijk, soms ook wel eens grappig, precies zoals in het echte leven. Florida spreidt bij alles wat hij doet, zegt of denkt bijzonder weinig emotie tentoon. Zelfs als hij zijn eigen worstelpartijen beschrijft, toont hij zich eerder een verslaggever dan een deelnemer. Hij hanteert een ruwe en directe stijl. Maar laat er geen twijfel over bestaan: deze ruwe manier van schrijven trekt de lezer snel, onherroepelijk en onafgebroken het verhaal in.

Wat Willy Vlautin in Laat me niet vallen nog niet zo lang geleden deed met boksen, doet Habash met worstelen. De boeken lijken qua stijl en onderwerp op elkaar. Horace Hopper, het hoofdpersonage in Willy Vlautins boek, en Stephen Florida zouden vrienden van elkaar kunnen zijn. Habash’ boek kwam eerst uit maar Vlautins boek volgde heel kort erna en het is dan ook opvallend hoe twee los van elkaar geschreven boeken zoveel raakpunten hebben. Wie van het ene boek houdt, zal ook het andere heel graag lezen. Toch zijn beide boeken nog altijd heel verschillend. Stephen Florida is geen doorsnee debuut en daarom gedurfd. Zonder enige twijfel hoort dit boek ergens hoog bovenaan in de lijst van betere vertaalde romans van dit jaar.