Doordringend boek

De kleine gevangene, is een autobiografisch boek van Lise Kristensen, het heeft meer dan 50 jaar geduurd eer zij haar ervaringen in diverse Jappenkampen kwijt kon. Na het lezen van het verhaal is het zeker te begrijpen waarom dit zo is.

Lise (ten tijde van het uitbreken van de oorlog 8 jaar oud) woont samen met haar vader, moeder, jongere zus en baby Lars op Java, wanneer de Jappen het land binnen dringen worden ze binnen korte tijd uit huis gehaald en naar een Jappenkamp afgevoerd. Iedereen, behalve vader (deze wordt ergens anders heen gebracht) daar komen ze in barre omstandigheden terecht. Ze verblijven met hun drieën in aan garage waar ze samen een thuis van moeten maken, de ratten lopen alle kanten op, het eten is op rantsoen en niet genoeg om de dagen mee door te komen. Als dit al niet erg genoeg is worden ze na een korte tijd afgevoerd naar een volgend kamp, waarvoor ze eerst op vrachtwagens naar een station worden gebracht en vervolgens in een overvolle trein worden gepropt zonder genoeg eten en drinken en hygiënische voorzieningen. Daarna moeten ze te voet naar een nieuw kamp. Onderweg wordt het steeds duidelijker dat moeder ziek wordt. Al gauw komt de zorg van haar broertje en zusje op Lise's schouders terecht. Wat ervoor zorgt dat ze te snel volwassen moet worden, normen en waarden worden overboord gegooid want ze moeten tenslotte zien te overleven.

Woorden kunnen haast niet omschrijven in wat voor verschrikkelijke omstandigheden Lise en haar familieleden terecht zijn gekomen, iedereen kent wel de boeken over de concentratiekampen van de nazi's, des te minder is er bekend over de Jappenkampen, welke ook niet vergeten mogen worden. De Jappen hielden ook verschrikkelijke denkwijzen erop na, mensonterend te noemen. De gevangenen werden uitgehongerd, neergeslagen, voor dood achter gelaten, kinderen mochten geen onderwijs meer volgen, voor straf door de zon verwarmende hete plaat gezet om daar vervolgens een hele dag in te verblijven. Doden werden respectloos op een kar gegooid en afgevoerd. Kinderen moesten stelen om te overleven, de onderlinge jaloezie spat van de pagina's af.

In een ik-verhaal neemt Lise je mee naar alle kommer en kwel welke zij en haar familie mee moesten maken, een indringend portret welke je niet snel zult vergeten. Maar iets wat de volgende generaties horen te weten. Het is een stuk geschiedenis die niet vergeten mág worden. Bereid je voor op een tranendal want wat Lise heeft gezien en meegemaakt is een trauma voor het leven.