Reis door innerlijk als langs de rivier

Een reis langs de Donau. In een omgebouwde camper rijden een man en vrouw gehaast weg uit hun woonplaats, op de hielen gezeten door overstromingen. Voor haar wordt het naast een meanderende trip ook een manier om de beginnende zwangerschap te beleven, met alle blije ideeën en onrustige twijfels van dien. Op reis vanuit een verlangen naar een eenvoudiger leven (omdat je terug kunt naar een verwarmd huis).

De stem van Sulina is een verhaal met meerdere oorsprongsverhalen van Europa en gebieden langs de Donau. De cyclus van dood en wedergeboorte van mens en natuur is een rode draad. “We hebben hetzelfde grondplan. Ze is een bloedsomloop, een gesloten eenheid, een in zichzelf overlopend lichaam. Een vrouw, wild stromend in een waterbekken, met haar slingerende armen en aders vloeiend door Europa.”
Van Offel heeft zich ingelezen in het Donaugebied waardoor ze regelmatig en passant interessante feitjes deelt. Ook het onderzoek van de Litouwse wetenschapper Marija Gimbutas komt voorbij; zij deed archeologisch onderzoek in Zuidoost-Europa naar moederbeeldjes. Is er een universeel verhaal te ontdekken in de vervaardiging en gebruik van de beeldjes? Gimbutas schreef een nieuwe visie op de eerste Europese volkeren, je kunt het terugzoeken.

Waar het eerste deel gehaaster en chaotischer aanvoelt vanwege het vertrek en de ongeordende gedachten over de vrouwelijke transformatie en mythes door elkaar heen, komt de rust na een bevallingsscène terug in het laatste deel. Het middenstuk -een intermezzo zo je wilt- kwam overigens realistisch en met gevoel op me over, ook al heb ik zelf geen zwangerschap meegemaakt. Ik vond het eigenlijk een soort mooi.
Zodra de baby er is, zoekt de kersverse moeder weer verder naar de invulling van haar nieuwe levensrol en ondertussen naar de veranderde band met haar man zoals voor de babytijd. Tegelijk lees je een beetje hoe dit boek tot stand komt (en blijken de genoemde overstromingen een middel om het verhaal een begin te geven). Dat is dan wel fictie, toch zullen er autobiografische elementen in verwerkt zijn, gezien hetgeen Van Offel soms deelde op haar sociale media.

Deze roman is voor lezers van bijv. Rezazadeh (maar Van Offel is -zonder waardeoordeel- minder dromerig) en geïnteresseerden in antropologie en riviergeschiedenissen zoals van Martin Hendriksma. De stem van Sulina houdt het midden daartussen, is een reisverslag en innerlijke zoektocht ineen.
Het zou me niet verbazen als dit een Libris Literatuurprijsnominatie van 2025 wordt.
Bespreking staat ook op Lezersgoud.