Muren hebben oren

In The Dutch House verkent Ann Patchett op haar kenmerkende manier de familierelaties tussen broer Danny en zus Maeve. Centraal staat een huis aan de rand van Philadelphia waar ze met hun vader opgroeien. Meer nog dan het fysieke bouwwerk zelf, staat dit Hollandse huis symbool voor de verstoorde verhoudingen binnen het gezin.

Danny’s vader vergaart snel veel geld met zijn vastgoedimperium. Hij houdt van architectuur, dus koopt hij een extravagant huis dat ooit eigendom was van Nederlandse migranten. Dit leidt meteen tot een clash met zijn vrouw, die moeite heeft met de gegoede levensstijl van het gezin dat in haar ogen wordt vertegenwoordigd door dit grote nieuwe onderkomen. Vanaf het begin zorgt het huis voor een tegenstelling tussen de ouders van Danny en Maeve.
Zijn tweede vrouw is wel helemaal weg van het Hollandse huis, maar dit lost de overige huwelijksproblemen niet op. Ze zijn het over bijna alle andere dingen pertinent oneens, waaronder de opvoeding van de kinderen. Al snel zijn de relaties tussen de familieleden verstoord en worden er vooral keuzes gemaakt om de ander dwars te zitten. Deze bitterheid is de leidraad in de keuzes die Maeve en Danny maken in de rest van hun leven, waarbij vooral hun stiefmoeder Andrea het moet ontgelden.
Deze spanning komt tot een hoogtepunt wanneer Cyril, de vader van Danny en Maeve, overlijdt. Danny woont nog thuis, maar wordt door Andrea zonder reden op straat gezet. Vanuit zijn oogpunt wordt het verhaal verteld en leer je langzaam meer over de gebeurtenissen die aan deze gebeurtenis vooraf gingen, maar ook hoe dit het leven van broer en zus verder heeft beïnvloedt.

Net als in veel van haar eerdere boeken neemt Patchett uitgebreid de familierelaties onder de loep. Een interessante factor is dat het verhaal alleen door de ogen van Danny wordt verteld. Schildert hij een waarheidsgetrouw beeld van het gezin en de relatie met zijn zus? Dit wordt nooit helemaal duidelijk, maar wat het wel oplevert is een intiem inkijkje in het hoofd van een enkel personage. Even wordt je deelgenoot van zijn kijk op de wereld, die misschien niet altijd even vrouwvriendelijk is.
Het knappe is dat het Hollandse huis altijd een vaststaand onderdeel van het verhaal blijft uitmaken, ook al wonen Maeve en Danny er al tientallen jaren niet meer. De woning blijft een onweerstaanbare aantrekkingskracht houden en vaak rijdt het duo ernaartoe, eigenlijk zonder duidelijke reden. Dit is echter wel de plek waar de twee hun meest intieme gesprekken voeren en waar je stukje bij beetje steeds meer te weten komt over hun tijd in het huis, vooral over de verhouding met hun stiefmoeder. ‘There was no extra time in those days and I didn’t want to spend the little of it I had sitting in front of the goddamn house, but that’s where we wound up: like swallows, like salmons, we were the helpless captives of our migratory patrons. We pretended that what we had lost was the house, not our mother, not our father. We pretended that we what we had lost had been taken from us by the person who still lived inside.’

Met de eerdere boeken van boeken van Patchett in het achterhoofd, is The Dutch House niet heel vernieuwend. De dynamiek tussen familieleden wordt niet op een nieuwe manier verkend, maar de Amerikaanse auteur doet simpelweg waar ze goed in is: het op de huid zitten van een beperkt aantal personages. Alleen al door het inzoomen op deze dynamiek is dit verhaal meer dan de moeite waard.