Mijn broer heet Jessica

Sam is 13 en kijkt al zijn hele leven lang op naar zijn grote broer Jason. Maar Sam merkt duidelijk dat Jason ergens mee zit. Hij lijkt meer in zichzelf gekeerd en is minder gelukkig. Dan zegt Jason dat hij zich eigenlijk al zijn leven lang een meisje voelt. En hij wilt dan ook voortaan als meisje door het leven gaan. Sam heeft moeilijk met dit te begrijpen, raakt hij zijn grote broer kwijt?
De naam John Boyne zal bij veel mensen wel een belletje doen rinkelen. Hij raakte wereldbekend met zijn boek De jongen in de gestreepte pyjama. Met het boek Mijn broer heet Jessica wil hij het onderwerp “transgenders” in de spotlights zetten.
Dit boek volgt het standpunt van Sam, de broer van de transgender Jessica. Het is opvallend dat het boek niet wordt geschreven vanuit het standpunt van de Jessica zelf. Sam heeft het aanvankelijk heel moeilijk te begrijpen en aanvaarden wat zijn broer zich een meisje voelt. Daarom wordt in een groot deel van het boek naar Jessica verwezen als “hij” en “broer”. Vanuit dit perspectief krijgen we als lezer wel een heel duidelijk zicht op de vooroordelen waar transgenders mee te maken krijgen. Ook Jessica’s ouders hebben het moeilijk met het aanvaarden van haar ware zelf.
Soms zijn de uitspraken over transgenders in dit boek echt heftig. Ik kan begrijpen waarom mensen die dicht bij dit onderwerp staan hierdoor gekwetst worden. Volgens mij was het echter de bedoeling van Boyne om ons te laten schrikken, om ons wakker te schudden en te laten zien hoe erg transfobie kan zijn en dat dit echt niet oké is.
Ik moet ook wel zeggen dat dit onderwerp voor mij nog een beetje een ver van mijn bed show is, ik ken niemand in deze situatie en dit is het eerste boek dat ik over dit onderwerp lees. Er werd mij verteld dat op dit boek veel negatieve reacties kwamen. Dat transgenders zelf zich niet goed voelen bij dit boek en alleen de titel al een verkeerde representatie is van het onderwerp. Na het volledig lezen van dit boek en het even te laten bezinken kan ik hier wel inkomen. Het kan zeker triggers bevatten als dit onderwerp je nauw aan het hart ligt.
Maar eigenlijk gaat dit boek niet alleen over transgenders, het gaat over vooroordelen en transfobie. De hele conclusie van het boek is juist dat niks wat eerder in het verhaal gebeurde oké is, dat de reacties van Jessica’s omgeving onaanvaardbaar zijn en dat de titel niet juist is. Ik snap waar Boyne naartoe wou, maar als transgenders zich zelf niet goed voelen bij het boek, dan is mist het natuurlijk een beetje zijn doel.
Los van de controversie rond het verhaal, is het wel gewoon ijzersterk geschreven. Boyne kan zo goed schrijven dat je door het boek vliegt. Het laat je nadenken over het onderwerp en het opent dialoog. Ik ben blij dat ik het gelezen heb en ook dat ik erover werd aangesproken. Op deze manier heb ik veel bijgeleerd over iets waar ik eigenlijk amper iets van wist.
“Toen ik met transgender jongeren sprak tijdens het schrijven van dit boek werd ik geraakt door hun moed, maar nog meer door hun eerlijkheid. Dit zijn mensen die de behoefte hebben hun leven zo authentiek mogelijk te leven – als zichzelf, als hun echte zelf- en het vergt veel moed om dat te doen in een samenleving die zo hard kan zijn voor mensen die niet in de beperkende genderopvattingen passen. Mensen zijn bang voor wat ze niet begrijpen. Maar hoe meer je over een bepaald onderwerp te weten komt, hoe beter je begrijpt dat er niets is om bang voor te zijn. Ik hoop dat Mijn broer heet Jessica jonge lezers zal laten zien hoe ontzetten dapper transgender jongeren zijn en hen zal helpen beseffen dat dit gewoon weer een van de vele facetten van de menselijke natuur is die we kunnen koesteren.” – John Boyne in het dankwoord