Meer dan 6,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

“Twee heren op het strand”

Wil 10 februari 2021
De advocaat en de zeiler - Kris van Steenberge & Geert Briers

“Twee heren op het strand”. Onder die naam is hun belofte ooit ontstaan. Een belofte om van Bray-Dunes naar Cadzand te lopen. Drie landen. Twee grenzen. Een kustlijn.
En nu is het zover. Overnachting in Oostende. Het is pinksterweekend.

Er zijn twee verhaallijnen die elkaar uiteindelijk kruisen en ook min of meer parallel lopen met elkaar.
De eerste lijn: De advocaat en de zeiler (zij krijgen geen naam) ontmoeten elkaar in het laatste jaar van het college en er ontstaat een innige vriendschap. Al snel voegt Melizza zich bij hen. Het wordt één groot feest en zij versmelten a.h.w. met elkaar in deugd en ondeugd.

Door hun studiekeuzes ontstaat de verwijdering. Zij worden alle drie zeer succesvol. De advocaat gaat naar Leuven en wordt een briljant strafpleiter, de zeiler (zijn bijnaam) gaat naar de Academie voor Schone kunsten in Brussel en wordt een gerenommeerd kunstschilder en Melizza richt zich geheel op de paardensport. Zij is een ware “amazone”. Dan vindt de onverwachte verloving plaats van de Advocaat en Melizza en de Zeiler heeft last van kortsluiting in zijn hoofd. Waarom hoorde hij dat pas op de spectaculaire openingsreceptie van haar Manege, Heavenly Stables? De Zeiler rijdt weg als een gek nadat hij een of andere “Saskia” nog van zich af heeft weten te duwen…

“Als ik mij ertoe dwong de ledigheid van haar hersens te vergeten, was ze best aangenaam gezelschap. Ze had een lekker lijf” lezen we als de Zeiler Saskia weer tegenkomt op het huwelijksfeest.

Het is weer wel goed gekomen, overigens. De reden dat de “twee heren” nu uiteindelijk toch deze tocht gaan lopen is nogal triest. Door een beroerte is het kortetermijngeheugen van de Advocaat (nu 55 jaar) steeds meer aangetast en razendsnel aan het vervagen. Melizza heeft de Zeiler ingeschakeld om met hem te praten over toen. Lachen om wie ze waren en wat ze geworden zijn. “Dat allemaal nog eens proeven. Want, beste vriend, je verdwijnt zienderogen, dat weet jij ook. Rechttoe rechtaan” zegt de Zeiler tijdens de wandeling. “Wat gaat er gebeuren?” vraag je je af…

Tijdens hun tocht komen inderdaad vele herinneringen boven. Over hun jeugd, hun ouders, hun carrières. De onenightstands van de Advocaat en de “Saskia’s” van de Zeiler. Het is niet altijd duidelijk of ze deze herinneringen vertellen of denken. Heel knap van de schrijvers.
“Hij is opnieuw het moment kwijt. Ik zwijg nu, laat hem zijn gedachten weer bij elkaar sprokkelen. Dit moet toch een soort van strandjutten voor hem zijn. Herinneringen als wrakstukken.”

Maar er komen ook bekentenissen… Wederzijds. Wat doen die met de vriendschap? De toon is duidelijk verscherpt. “In onze hoofden waait de wind”. “Wie is hij? Wie ben ik? Wie zijn wij?” vraagt de Zeiler zich af.

De tweede lijn is ook inmiddels al een tijdje in beeld gelopen. “Een hond volgt ons”. Het is geen zwerfhond. Daar is hij te gecultiveerd voor. Hij voelt feilloos de stemming en de gevoelens van de beide heren aan en lijkt hen te begrijpen. Misschien wel beter dan een mens. De ene man heeft “iets bekends” voor Beau.
Deze hond hoort bij Leda die een boekhandel heeft met altijd jazzmuziek op de achtergrond. We lezen een prachtige ode over de verschillende boekliefhebbers. En gelukkig worden er een paar titels genoemd. De oude moeder van Leda ligt al bijna een jaar in coma, “in de nevelen van de nacht”.

Elke dag gaat Leda haar moeder voorlezen in het verzorgingstehuis in de hoop dat ze ontwaakt.
“Leda’s voorleesstem is zacht en traag en duidelijk. Ze mist geen enkele nuance. Na enkele paragrafen is Leda zich er niet meer van bewust dat ze voorleest. Haar stem aait de zinnen. De woorden glijden in haar. Ze wordt de tekst”.

Gaat de Zeiler in op het verzoek van de Advocaat? Wordt dat inderdaad het opperste bewijs van vriendschap, zoals op de achterflap staat? “Passie, fierheid en daadkracht”, zoals de Advocaat zijn devies steeds herhaalt. Maar geldt dat ook voor de Zeiler? Zijn zij gelijkwaardige vrienden? Welke twee keuzes maakt de Zeiler uiteindelijk? De spanningsopbouw is voortreffelijk gedoseerd. Zou je, als lezer, dezelfde keuzes maken?

“Wat draag je echt mee van elkaar? Wat verlies je onderweg? Is dat misschien de sleutel van vriendschap, dat je de ballast overboord gooit omdat die er niet toe doet., dat je wendingen en zwenkingen die je los van elkaar gemaakt hebt zonder oordeel toelaat, dat je toch altijd weer terugvalt op de kracht van een onverwoestbaar verleden?”

Het boek begint met een wat raadselachtige proloog. Dan de twee verhaallijnen die samenkomen in Oostende. Ten slotte de toch ook wel weer enigszins raadselachtige epiloog.

Je sluit het boek en je gaat zeker verder met je overpeinzingen. Hoe sommige ter loopse opmerkingen, gebeurtenissen, ontmoetingen, geblaf, gejank en geschreeuw te interpreteren? De hond Beau? Hoe cruciaal is hij? De rol van Melizza? Van Leda? Zij kent de Zeiler als klant in de boekhandel en laat hem regelmatig boeken bezorgen. Ook kent ze zijn werk. Ik vond deze dames op elkaar lijken…

Een mooi dubbelzinnig citaat over het einde staat in de brief op blz. 180: “Geen hond kon vermoeden wat daar gebeurd was. De zee spoelt alle geheimen weg. (…).”

Waar is Beau gebleven?

Kris van Steenberge & Geert Briers (dichter) hebben dit boek samen geschreven. Hun schrijfstijlen zijn a.h.w. samengesmolten. Ik heb genoten van hun mooie, soms zo eenvoudige, veel zeggende zinnen. Er ontstonden in mijn hoofd prachtige filmische beelden. Werkelijk een heel ander boek dan het alom geprezen: “Woesten” dat ik ook al twee keer las. Een heel ander genre… hoewel dat raadselachtige ook daar verscheidene keren opdook en er een beroep op de lezer werd gedaan…

En nu ga ik proberen “Zijde” van Alessandro Baricco te bemachtigen waaruit Leda de slotzinnen voorleest.
“Af en toe, op winderige dagen, liep hij omlaag naar het meer en bleef er urenlang naar kijken, omdat hij het idee had dat hij, op het water getekend, het onverklaarbare en vederlichte schouwspel zag dat zijn leven was”.

En dat einde besluit dan weer wonderwel de versregels van Charles Baudelaire uit Zwarte Venus, voorin in het boek:
“U, vrije mens, vereert de zee het allermeest.
Zij is uw spiegelbeeld: u kunt uw ziel ontwaren
In het oneindig deinen van haar zilte baren,
Al even bitter als de afgrond van uw geest”.

Weer een parel in mijn boekenkast die ik beslist ga aanraden. Zeker ook zeer geschikt voor leesclubs vanwege de veellagigheid!

VIJF STERREN.
Zeist, 10 februari 2021
Wil

5

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Wil