Lezersrecensie
“Zeespiegels stijgen en de stormen worden zwaarder (…) Er is hier niets blijvends”. (…)
“En mocht de zee toch meer tijd nodig hebben, zullen bustoeristen, weekendvierders, kapiteinshuiskopers ervoor zorgen dat de mensen van de eilanden ten onder gaan. Hun taal niet meer spreken, hun liederen niet meer zingen, hun klederdracht alleen nog voor de gasten dragen en figuranten van hun leven worden”. (Hoofdstuk 9)
Deze wijze woorden van Dörte Hansen zijn op 2/3 van deze roman te lezen en resumeren eigenlijk de trieste thematiek van dit Duitse, naamloze Noordzee-eiland dat door haar tot in detail beschreven wordt in een prachtig, soms bijna poëtisch proza, vooral wanneer zij bijvoorbeeld het spel van de natuur beschrijft... Dit eiland staat uiteraard ook model voor vele andere soortgelijke kleine eilanden, niet alleen in de Noordzee, maar ook elders. Ik las pas “Het eiland van Anna” van Eva Vriend over de teloorgang van het Zuiderzee-eiland Schokland. Inmiddels al geschiedenis.
Het accent ligt in deze roman bij de eilanderfamilie Sander die al sinds 300 jaar hier woont en van wie de voorvaderen op walvisvaart gingen, getuigen de beenderhekken voor de kapiteinswoning waar Hanne woont en haar drie kinderen heeft grootgebracht: Rijckmer, Eske en Henrik. Haar man Jens, ooit kapitein, heeft al vrij snel huis en haard verlaten en is vogelwachter geworden op het vlakbij gelegen vogeleiland Driftland. De wereld was voor hem te luid geworden, de zee te ruw, zijn vrouw te woedend en het vader-zijn te veel. Hij woont nu al 20 jaar als een kluizenaar in een boomhut op 5mtr hoogte. Totdat… Jonas komt of heeft de dode walvis (ook te zien op de omslag) er iets mee te maken?
Hanne Sander werkt thans in het museum. Voor haar geldt: nooit klagen, nooit vragen… Toch is zij niet zoals de traditionele, altijd wachtende en in de verte turende zeemansvrouwen, zoals op de schilderijen. Haar pension met goed betalende pensiongasten floreerde vroeger, de steeds terugkerende gasten werden haast familie. Nu, (het toerisme is volledig veranderd), is ze ’s zomers de vrolijke eilandvrouw in het museum en maakt ze o.a. door haar kleding deel uit van de folklore van het Noordzee-eiland. Thuis zwijgt ze en leidt een ordelijk leven.
Ouders, zoals Jens en Hanne, hebben vaak ook “kleurrijke” kinderen. Allengs komt de lezer stukje bij beetje meer over hen te weten. Wordt hun plaatje a.h.w. ingekleurd en hoe! De chronologie is soms wat onduidelijk. Maar de familietrekjes zijn zeker wel duidelijk, de vaste rituelen, de band met zee ook. Ze zijn allen min of meer getraumatiseerd. Daarover is veel te vertellen…. Lees het boek.
Dan zijn er nog interessante bijfiguren. Matthias Lehmann, de eilanddominee en zijn vrouw Katrin. Iemand schrijft in groene inkt in het gastenboek van de kerk vreselijk lelijke dingen over hem. De kosteres vindt het “Schandelijke schrijfsels” en scheurt ze uit het boek. “Sinds die dag ziet hij zichzelf als door de bril van een vijand”… en opeens heeft hij geen verbinding meer met God. “Pastoritis” is de verklaring.. Is hij ontmaskerd? Door wie?
En dan is er Klara Loof. Zij moet helemaal niets van dominee Lehmann weten… Ze heeft in korte tijd haar gezin verloren en nu ook nog haar hond… Een traumatisch leven dat eindigt in een urn in zee.
Hoe zit het eigenlijk met het liefdesleven van de aantrekkelijke broers Rijckmer en Henrik Sander? En de opstandige Eske? En ook over hun muziekkeuze werd nagedacht dloor de schrijfster.
“Naar Zee” is de eenvoudige, sobere titel. Zo ook de verrassende afloop. Volgens het motto voorin: “Not Waving but Drowning” – boek uit 1957 van Stevie Smith (1902-1971). Waarom gekozen?
Dörte Hansen beschrijft op sublieme, nostalgische wijze de teloorgang van dit eiland (flora, fauna en oorspronkelijke bewoners) door klimaatverandering, onafwendbare rampen, oprukkend rampzalig massatoerisme waardoor het eiland overgenomen gaat worden. Ze heeft het leven van een familie en enkele bewoners getoond die door haar pen, haar goed gekozen woorden, haar trage schrijfstijl toch zijn gaan leven en die je zelfs in je hart gaat sluiten ondanks hun merkwaardigheden, zwakheden en problemen. Dat is heel knap. Vier sterren.
“De zee, die zoveel van zich laat houden maar nooit van iemand teruggehouden heeft”.
Zeist, 30 april 2024
Wil
Deze wijze woorden van Dörte Hansen zijn op 2/3 van deze roman te lezen en resumeren eigenlijk de trieste thematiek van dit Duitse, naamloze Noordzee-eiland dat door haar tot in detail beschreven wordt in een prachtig, soms bijna poëtisch proza, vooral wanneer zij bijvoorbeeld het spel van de natuur beschrijft... Dit eiland staat uiteraard ook model voor vele andere soortgelijke kleine eilanden, niet alleen in de Noordzee, maar ook elders. Ik las pas “Het eiland van Anna” van Eva Vriend over de teloorgang van het Zuiderzee-eiland Schokland. Inmiddels al geschiedenis.
Het accent ligt in deze roman bij de eilanderfamilie Sander die al sinds 300 jaar hier woont en van wie de voorvaderen op walvisvaart gingen, getuigen de beenderhekken voor de kapiteinswoning waar Hanne woont en haar drie kinderen heeft grootgebracht: Rijckmer, Eske en Henrik. Haar man Jens, ooit kapitein, heeft al vrij snel huis en haard verlaten en is vogelwachter geworden op het vlakbij gelegen vogeleiland Driftland. De wereld was voor hem te luid geworden, de zee te ruw, zijn vrouw te woedend en het vader-zijn te veel. Hij woont nu al 20 jaar als een kluizenaar in een boomhut op 5mtr hoogte. Totdat… Jonas komt of heeft de dode walvis (ook te zien op de omslag) er iets mee te maken?
Hanne Sander werkt thans in het museum. Voor haar geldt: nooit klagen, nooit vragen… Toch is zij niet zoals de traditionele, altijd wachtende en in de verte turende zeemansvrouwen, zoals op de schilderijen. Haar pension met goed betalende pensiongasten floreerde vroeger, de steeds terugkerende gasten werden haast familie. Nu, (het toerisme is volledig veranderd), is ze ’s zomers de vrolijke eilandvrouw in het museum en maakt ze o.a. door haar kleding deel uit van de folklore van het Noordzee-eiland. Thuis zwijgt ze en leidt een ordelijk leven.
Ouders, zoals Jens en Hanne, hebben vaak ook “kleurrijke” kinderen. Allengs komt de lezer stukje bij beetje meer over hen te weten. Wordt hun plaatje a.h.w. ingekleurd en hoe! De chronologie is soms wat onduidelijk. Maar de familietrekjes zijn zeker wel duidelijk, de vaste rituelen, de band met zee ook. Ze zijn allen min of meer getraumatiseerd. Daarover is veel te vertellen…. Lees het boek.
Dan zijn er nog interessante bijfiguren. Matthias Lehmann, de eilanddominee en zijn vrouw Katrin. Iemand schrijft in groene inkt in het gastenboek van de kerk vreselijk lelijke dingen over hem. De kosteres vindt het “Schandelijke schrijfsels” en scheurt ze uit het boek. “Sinds die dag ziet hij zichzelf als door de bril van een vijand”… en opeens heeft hij geen verbinding meer met God. “Pastoritis” is de verklaring.. Is hij ontmaskerd? Door wie?
En dan is er Klara Loof. Zij moet helemaal niets van dominee Lehmann weten… Ze heeft in korte tijd haar gezin verloren en nu ook nog haar hond… Een traumatisch leven dat eindigt in een urn in zee.
Hoe zit het eigenlijk met het liefdesleven van de aantrekkelijke broers Rijckmer en Henrik Sander? En de opstandige Eske? En ook over hun muziekkeuze werd nagedacht dloor de schrijfster.
“Naar Zee” is de eenvoudige, sobere titel. Zo ook de verrassende afloop. Volgens het motto voorin: “Not Waving but Drowning” – boek uit 1957 van Stevie Smith (1902-1971). Waarom gekozen?
Dörte Hansen beschrijft op sublieme, nostalgische wijze de teloorgang van dit eiland (flora, fauna en oorspronkelijke bewoners) door klimaatverandering, onafwendbare rampen, oprukkend rampzalig massatoerisme waardoor het eiland overgenomen gaat worden. Ze heeft het leven van een familie en enkele bewoners getoond die door haar pen, haar goed gekozen woorden, haar trage schrijfstijl toch zijn gaan leven en die je zelfs in je hart gaat sluiten ondanks hun merkwaardigheden, zwakheden en problemen. Dat is heel knap. Vier sterren.
“De zee, die zoveel van zich laat houden maar nooit van iemand teruggehouden heeft”.
Zeist, 30 april 2024
Wil
2
Reageer op deze recensie
