Je kunt tenminste proberen uitwegen te zoeken

Wat doe je als een vriend die zoveel meer is dan dat plots sterft? Wat doe je als je elkaar een belofte hebt gedaan die op het moment van zijn sterven nog niet is waargemaakt? Wat doe je als die vriend en die belofte zo’n plaats in je bestaan, denken en leven innemen dat al het overige futiel en betekenisloos lijkt te worden? Daarover gaat de roman van Arjen van Veelen Het verplaatsen van obelisken.

De jonge ik-figuur wordt tijdens het eerste semester van zijn studie na afloop van het college Antieke Wijsbegeerte benaderd door de zelfbewuste Vlaming Tomas, zonder H, het begin van een bijzondere relatie die meer dan het predicaat vriendschap verdient. Tomas streeft een intens en vol leven na. De stoïcijnse ik-figuur die zo’n volstrek andere achtergrond en levenshouding heeft raakt volledig in de ban van hem. Ze praten veel en diep en Tomas laat de ik-figuur beloven dat hij voor het schrijverschap zal kiezen. Hun boeken moeten worden opgenomen in de bibliotheek van Alexandrië, ooit de beroemdste en grootste bibliotheek van de oudheid.

Tomas wordt schrijver, leeft een intens en vol leven alsof de dood hem op de hielen zit en herinnert de ik-figuur jaarlijks aan zijn belofte. Maar zoals dat gaat met het leven; er wordt water bij de wijn gedaan, we sluiten compromissen en voor we het weten is de wijn zo aangelengd dat het meer op water lijkt dan op wijn en zijn gedane beloftes verworden tot anekdotes voor op verjaardagen. Totdat het noodlot toeslaat en Tomas sterft, plotseling.

Dit overkwam Arjen van Veelen. Thomas Blondeau, de jonge Vlaamse schrijver was zijn vriend en stierf jong. Die ervaring heeft Arjen verwerkt tot een roman. Het levert een boek op dat raakt juist omdat het grote woorden mijdt. Arjen is een man die met de grootst mogelijke terughoudendheid over zijn gevoelens voor T(h)omas schrijft. Het levert proza op dat ingetogen over verlies, verdriet en rouw verhaalt. Iedere pagina in het boek is vervult van het intense missen van een vriend maar nergens wordt het sentimenteel of dweperig.

De roman is knap opgebouwd rond de figuur van Alexander de Grote en speelt zich af in Leiden, het Vlaamse platteland, Louisiana, en Alexandrië. Het leest als een Griekse tragedie boeit van het begin tot het einde. Het verhaalt van een grootse vriendschap, groots leven, verlies en rouw. Het gaat over de onontkoombaarheid van de dood en hoe daar mee te leven of zoals Tomas zegt ‘Je wordt op de aarde geboren, je zal op de aarde sterven – maar je kunt tenminste proberen uitwegen te zoeken.’

Deze roman is terecht genomineerd voor de Libris literatuurprijs 2018!