De stokoude koe

Dierendag is altijd een dankbare gelegenheid om de leukste beestenboeken te publiceren. Auteur Bibi Dumon Tak, bekend van onder andere Bibi's bijzondere beestenboek of juist Bibi's doodgewone beestenboek, is voor een heel bijzonder project de samenwerking aangegaan met fotograaf Hans van der Meer. Samen brengen zij de gelukkigste runderen in beeld, de koeien en stieren (pardon, ossen) van koeienrusthuis Stichting De Leemweg. In het boek Het koeienparadijs maken we in tekst en beeld kennis met de wijde varieteit aan runderen die bij rusthuisbeheerder Bert Hollander de kans krijgen hun natuurlijke levenspanne uit te zitten.

Vermoedelijk zitten veel lezers nu met de oren te klapperen, want een koeienrusthuis? Bestaat dat? Het begon allemaal met de pensionering van Berts ouders, melkveehouders. Op de boerderij woonden nog twee oude koeien in ruste en Bert, die in de ene helft van de boerderij woonde, besloot voor ze te zorgen. Ruim twintig jaar later heeft Stichting De Leemweg de zorg over 46 runderen. Ze komen van heinde en verre. Soms is het een oude melkkoe die zo haar best heeft gedaan voor de boer, dat haar een vredig pensioen wordt gegund in plaats van een enkele gang naar het slachthuis. Soms is het een kalf dat buurtbewoners geboren hebben zien worden, waardoor vlees een gezicht heeft gekregen en een plek op de vetmesterij ondenkbaar lijkt. Deze 'productdieren' krijgen bij Bert een naam, een gezicht en alle ruimte om te zijn wie ze zijn.

We lezen over Claartje van 24 jaar oud, de koe die de start van de stichting inluidde en mogelijk de oudste koe op de wereld. Claartje vluchtte, drachtig en wel, weg uit het slachthuis. Haar dramatische vlucht belandde in de krant, waarna men meelij met haar kreeg en haar een ander lot gunde dan het spijkerpistool. Dumon Tak is in staat geweest de dieren in nuchtere, maar ook emotionele voorstelteksten in ik-vorm van de pagina's af te laten springen. Prachtige inkijkjes in de achtergronden, levens en karakters van heel diverse dieren komen langs, waardoor je wellicht anders naar je glas melk of gehaktbal gaat kijken.

Het koeienparadijs had best wat flitsender vormgegeven kunnen worden. De foto's zijn bescheiden. Er wordt niet overdreven gedweept met emoties of gewenste dieetwijzigingen bij de lezer. Dat is ongetwijfeld een weloverwogen keuze geweest. Het past bij het koeienrusthuis, waar er op een gemiddelde dag ook weinig boeiends gebeurt. Men wisselt eens van wei, schuurt tegen de automatische borstel aan, liefkoost een bevriende koe en herkauwt de dag door.

En toch is er die impact. Juist omdat het zo bescheiden is genoteerd en in beeld gebracht. Zo'n productdier dat we niet anders kennen dan in stukjes in de supermarkt blijkt ineens plezier te hebben in een leven, vriendschappen aan te gaan en karaktereigenschappen te hebben. Het koeienparadijs is een aanrader voor de dierenliefhebber, bovendien geschikt voor jong en oud.