Foppe leert voetballers zichzelf beter te maken

Hij trekt SC Heerenveen verschillende keren uit de Friese klei, ontbrandt de goaltjesdief in Ruud van Nistelrooy die hem topscorer maakt bij zowel Manchester United als Real Madrid, maakt Jong Oranje twee jaar achtereen met totaal verschillende elftallen Europees kampioen, is haardicht bij uitschakeling van Argentinië met Messi en andere vedetten op de Olympische Spelen, voert Ajax Cape Town naar de Zuid-Afrikaanse voetbaltop, leert jongens op Tuvaku; een eilandengroepje in de Grote Oceaan een balletje trappen en draagt bij aan de Europese titel van de Oranje Leeuwinnen.

Foppe de Haan, titel ook van het boek dat Menno Haanstra over hem schrijft, is de trainer coach die Nederland het naast aan het hart ligt. Degenen die daar nog niet toebehoren zullen na het lezen van zijn levensverhaal ongetwijfeld ook tot het gilde van sympathisanten toetreden. Is het niet omdat ze van zijn vaardigheden als oefenmeester ondersteboven zijn, dan wellicht omdat ze geraakt zijn door zijn menswaardigheid.

Eentje die opgroeit in een arbeidersgezin, nog maar amper los van de tragedie van het veen, waar machtswellustige veenbazen hun personeel uitbuiten tot op het bot en hun gezinnen in het verderf storten. Jong verliest hij zijn depressieve moeder, die uit het leven stappen als enige uitweg ziet. Het tekent deze Foppe de Haan dat hij zich nog als rijpe zeventiger zorgen maakt over het feit dat hij juist deze dierbare mens niet heeft kunnen helpen, waarbij het onmogelijke daarvan niet wordt aanvaard.

De wel-aardige-voetballer blijkt grote kwaliteiten te bezitten als trainer en coach. Hij stoomt zichzelf ervoor klaar door de hoogste graad in lichamelijke opvoeding te bemachtigen. Dat gaat niet vanzelf, maar zijn immense doorzettingsvermogen, het eindeloos oefenen, brengen hem op het punt waar hij wil zijn. Van Nistelrooy, Igor Korneev, Royston Drenthe, Gertjan Verbeek en niet in de laatste plaats Riemer van der Velde zijn mensen die om uiteenlopende redenen de loftrompet steken over de man die met al zijn Friese nuchterheid de juiste snaar in de sporter raakt om de weg omhoog te vinden, om het zogezegd van zichzelf te winnen.  

Hij geeft nooit op, kijkt als het in een enkel geval toch mislukt eerst en vooral in de spiegel. Heeft moeite met gezag en al helemaal als geen verstand maar bezit van kapitaal de voedingsbodem is. Haanstra voert ons zijn leven binnen en dat van Geke-van-de-bakker, inmiddels tientallen jaren zijn levensgezellin, de enige waarvan hij onvoorwaardelijk iets aanneemt. Er is weinig invoelingsvermogen nodig om te beseffen wat de reden mag zijn voor de sympathie die Nederland voor hem koestert.

Een voorbeeldig sportman, iemand met een warm kloppend hart onder terughoudende kijkers. De antipool van de meeloper die als hij iets of iemand niets vindt daar geen toneel om gaat spelen. Dat komt soms hard aan; je weet in ieder geval wat je aan hem hebt. Om met Foppe te spreken: hij heeft ‘hartstikkene’ veel plezier beleefd aan zijn carrière. Bij al het onderkoelde straalt dat er via de cover van af.