Literair geschreven dorpsverhaal houdt de aandacht niet vast

Een dorp in Afrika, vier broers die zonder toestemming van hun strenge vader regelmatig uit vissen gaan en een dwaze waarzegger die op een dag voorspelt dat een visser de oudste broer zal doden. Alle ingrediënten voor een spannend, intrigerend en interessant verhaal zijn aanwezig. Daarnaast nog het feit dat het boek genomineerd werd voor de Man Booker Prize, maakt dat de verwachtingen over De verboden rivier van Chigozie Obioma hooggespannen zijn.

Jammer genoeg blijkt al snel dat het maar niet lukt om echt in het verhaal meegezogen te worden. Er wordt geen spanning opgebouwd, het verhaal boeit niet echt. Mogelijk wordt dit veroorzaakt door het feit dat over gebeurtenissen oneindig lang wordt uitgewijd: na ongeveer vijftig bladzijden gaat het nog steeds min of meer over eenzelfde voorval. De vader van de broers is boos op zijn zonen omdat ze zonder zijn toestemming naar een gevaarlijke rivier zijn gegaan om te gaan vissen. De schrijver verzandt hierbij in het opsommen van extreem gedetailleerde beschrijvingen, zonder dat het verhaal ergens naar toe lijkt te gaan. Al gauw wordt het saai, alhoewel de gedetailleerde beschrijvingen er ook voor zorgen dat je het gevoel hebt in een sprookje beland te zijn. Als lezer waan je je écht in het verhaal, je ziet de kleuren precies voor je, je ruikt de geuren en voelt de sfeer van het Afrikaanse platteland. Maar de verhaallijn ben je dan al kwijtgeraakt; waar wil Obioma naar toe?

Voortekenen, symboliek en dromen komen herhaaldelijk terug en spelen een belangrijke rol in het verhaal. Zo dragen de hoofdstukken titels als ‘de sprinkhaan’, ‘de speurhond’ en ‘de hanen’ en beginnen ze vervolgens met "Obembe was een speurhond" of "Mijn broers en ik waren hanen", waarna een uitleg volgt met de vergelijking tussen een persoon uit het verhaal en het in de titel genoemde dier.

Dat Obioma kunstig gebruik maakt van beeldspraak, laat het volgende citaat zien: " (…) als de poelen die zich in kleine holten in zandwegen vormen. Door de aanblik van deze plas bleef Obembe, alsof hij bezeten was door een wauwelende demon, met bevende lippen hetzelfde refrein herhalen."

De schrijver heeft dus zeker literaire kwaliteiten in huis, in zijn woordkeus blijkt hij een literair talent en soms lijkt hij zelfs meer een dichter dan een prozaschrijver: "Er trok een floers over zijn alziende ogen, waarvan wij dachten dat ze zelfs het kleinste, in het geheim begane vergrijp opmerkten." Zinnen die je een keer overleest. En nog een keer. Dit maakt dan ook dat je nog een tijd door probeert te lezen, hoewel de aandacht voor het verhaal dan eigenlijk al is verslapt. Mooi taalgebruik blijkt uiteindelijk niet genoeg om overtuigd te raken.

Al met al weet de auteur de aandacht helaas niet vast te houden met zijn verhaal, dat het midden houdt tussen een sprookje en een dorpsvertelling, en waarvan men zich kan afvragen of het realistisch genoeg geschreven is. Het gebruik van beeldspraak, symboliek en mooie woorden kan het ontbreken van een intrigerend verhaal niet meer goedmaken. Wellicht dat de literaire talenten van deze relatief jonge debutant (geboren in 1986, zelf van jongs af aan dol op Griekse mythes) bij een eventueel tweede boek in een ander genre (poëzie of een novelle) wat beter tot hun recht komen.