Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Het mysterie van het liftknopje en de pandabeer.

Renate Kerkhofs 09 mei 2017 Auteur
Bezorgde burgers is de debuutroman van Steven de Jong en werd uitgegeven door uitgeverij Lebowski. Beroepshalve is de Jong opinieredacteur bij NRC Handelsblad. De meeste van zijn publicaties kwamen tot stand als redacteur van nrc.nl waar hij rechtbankverslaggeving voor zijn rekening nam. Verder toetste hij namens de Burgerlijke Raad voor het Regeringsbeleid overheden op inspraakgevoeligheid, hielp hen met burgerparticipatie, deed onderzoek naar publieke dienstverlening en organiseerde workshops over ambtenarenleed. Talloze artikelen verschenen van zijn hand, waaronder verslagen met ronkende titels als: ‘De betrokken burger – Onderzoek naar de behandeling van burgerinitiatieven’ of ‘Er hing ineens een debiteur in het trapgat’. En dan was er ook nog het boek ‘De lastige burger’ (2008).
Men kan daaruit concluderen dat de schrijver van een roman die de naam ‘Bezorgde burgers’ meekreeg, een man is met kennis van zaken.

Ook al had de Jong het bekende thriller-drama uit 1993 met Michael Douglas niet in gedachten bij het schrijven van Bezorgde Burgers, de insteek is wel vergelijkbaar. Een gewone burger leeft het leven van een gewone burger in de stad, samen te vatten in: métro, boulot et dodo (metro, werken, slapen). Noteer daar vervolgens nog, zeker wat het boek betreft, de niet aflatende plaag van rekeningen en facturen bij.
Inwendig loopt er bij het hoofdpersonage allerlei verkeerd, tot de stoppen ook uitwendig doorslaan. Maar daar houdt de vergelijking tussen boek en film verder ook op. Bezorgde burgers blijft zijn geloofwaardigheid behouden, ook al worden overdrijvingen niet geschuwd. De lezer wordt bij de hand genomen bij het verloop van de psychische degradatie van Samuel, de hoofdpersoon, waardoor de logica behouden blijft. Overdrijvingen worden door de lezer niet aangevoeld als overdrijvingen, evenmin als ongeloofwaardigheden. Meer zelfs, men heeft onder het lezen de neiging om alles klakkeloos aan te nemen, terwijl bepaalde beweringen zonder meer klinkklare onzin (blijken te) zijn. Maar dat maakt het boek grappig. Humor loert namelijk continu om de hoek.
Het boek bestaat uit drie hoofdstukken waarin de lezer het hoofdpersonage (dat zich in elk hoofdstuk een andere naam en dito persoonlijkheid aanmeet) leert kennen en tot op zekere hoogte leert begrijpen. Samuels daden goedkeuren is ietwat vergezocht maar men zou kunnen begrijpen hoe het zover kon komen. Tenminste, bij een individu die qua persoonlijkheid naar labiliteit neigt. Dat er een steekje los is bij Samuel staat buiten kijf. Knap hoe de Jong zich weet in te leven in het denkpatroon van iemand met een psychische aandoening. Hoewel de schrijver zelf zijn protagonist geen sociopaat wil noemen.
In het eerste hoofdstuk krijgen we een inkijk in hoe Samuel zich staande probeert te houden in een werksituatie waar zijn collega’s hem op de zenuwen werken. In het tweede hoe hij middels verregaande manipulatie zijn draai vindt in de psychiatrie. En in het derde de ingenieuze manier waarop hij zich opnieuw in de maatschappij begeeft en probeert op te gaan in de massa.

Aanvankelijk was de uitgeverij van mening dat een vergelijking met Herman Brusselmans niet uit de lucht gegrepen was, maar daar is men op teruggekomen. De schrijfstijl van de Jong is immers uniek genoeg om overeind te blijven zonder vergelijkingen. Hoewel men de regelmatig gebezigde zinsnede ‘mijn hoofd loopt om’ kan categoriseren onder het betere jat-werk. Het is namelijk een letterlijk citaat uit ‘De man die werk vond'. Maar de Jong verklaart dat dit een ode is aan Brusselmans.

Bezorgde burgers is geen hap-slik-weg-materie. De lezer houdt er best zijn gedachten bij. Af en toe is er een stagnatie in het verhaal, maar gelukkig duurt dat nooit lang. En bij elk hoofdstuk moet men er weer even inkomen. Na enkele bladzijden wordt de lezer echter opnieuw bij de kraag gevat en meegesleurd.
Intelligent, spitsvondig, boeiend en stevig gekruid met een humoristische saus.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Renate Kerkhofs