Ojee, zou het aan deze toch wel moeilijke tijden liggen? De leden van Literatuur onder de loep vonden de afgelopen maanden vooral hun gading in boeken over de gevolgen van oorlog, schuld, onrecht, misdaad, monsters, droefheid en grote emoties. Alle leden? Nee, natuurlijk niet. Een van ons vond een utopische wereld om helemaal in te verdwijnen, een ander trok naar Parijs en… naar een bordeel. Ontdek snel zelf wat onze favoriete boeken waren!

Samenstelling: Ine
Banner: Anne Oerlemans

Voor Tea stak één boek met kop en schouders boven de rest uit. Het beschrijft de moeilijke zoektocht van de Duitsers naar een nieuw begin na WOII.

Tea: Ondanks de vele mooie titels die ik las afgelopen 2 maanden steekt er eentje met kop en schouders uit. Het is een non-fictie boek met de dreigende titel Wolfstijd: Duitsland en de Duitsers 1945-1955 geschreven door Harald Jähner. Hoe gedroegen de Duitsers zich na de oorlog die ze zo roemloos verloren en wat gebeurde er met alle gevangenen en met gezagsdragers die uitvoerden wat hen opgedragen werd? En werd er al snel weer gefeest? Hoe zorgde je voor je dagelijkse kost? Al die onderwerpen komen aan bod, soms zelfs filmisch zoals we de zwart-wit foto’s kennen van mooie vrouwen temidden van de puinhopen. Verbazingwekkend is het verhaal over de diepgewortelde behoefte om carnaval te vieren. Het is een van de vele aspecten uit het leven van de Duitser die verder wilde met zijn leven dat ondanks de littekens schreeuwde om herstel van alles wat verloren leek. Ook is er volop aandacht voor de collectieve schuldvraag. De auteur ontving in 2020 de Preis der Leipzigger Buchmesse voor dit boek.

Anne kwam via het ene boek bij het andere terecht en heeft er meteen een favoriete schrijver bij!

Anne: Door de nieuwe roman van Bridget Collins 'Het verraad van Montverre', kwam ik op het spoor van 'Het kralenspel' van Hermann Hesse, natuurlijk had ik wel eens van deze Nobelprijswinnaar gehoord, maar ik had nog niet eerder iets van zijn hand gelezen. Het idee van het 'Grote spel' bij Collins vond ik meesterlijk, maar ik kwam er dus achter dat zij dat idee 'leende' van Hesse en dus móest ik 'Het kralenspel' wel gaan lezen. Al na de eerste pagina's vroeg ik mij hardop af waarom ik dit boek nooit eerder was tegengekomen, het past helemaal in mijn literaire straatje en ik ben vanaf nu groot, groot fan! Het kralenspel laat zich moeilijk uitleggen maar brengt filosofie en de kunsten samen met de exacte wetenschappen in een utopische wereld waarin afgescheiden republiek van intellectuelen bestaat die zich afzondert van het wereldse leven. De ivoren toren tegenover de echte wereld met al zijn problemen, Hesse weet het prachtig te vangen. Helaas kon ik het boek niet meer nieuw aanschaffen, maar ik ga zeker op zoek naar een mooi exemplaar om aan mijn boekenkast toe te voegen!

Gigi kon niet kiezen tussen twee briljante recente boeken (gelukkig maakte de jury van de Libris Literatuur Prijs de juiste ;-) keuze in haar plaats) maar ze las ook een topper van een klassieker.

Gigi: Op het moment dat ik dit schrijf is de Libris Literatuur Prijs 2021 nog niet uitgereikt. Op het moment dat jij als lezer dit artikel onder ogen krijgt is dit wel al het geval. Is dat van belang? Jazeker want ik las in de afgelopen twee maanden vier van de 6 genomineerden en laat nu bij deze zes boeken twee boeken zitten die ik allebei werkelijk briljant vond. Ik kan echt niet kiezen tussen de twee waarbij ik voor de zekerheid niet noem dat het om de romans van Brouwers en Mortier gaat om ruzies, hoog oplopende emoties en discussies te vermijden. Om die reden noem ik het derde boek dat ik deze maanden las en fantastisch vond. Een klassieker uit 1961. Spaar de Spotvogel, het debuut van Lee Harper en voor de schrijfster zelf ook haar laatste boek - haar tweede boek vond ze niet goed genoeg om uit te geven maar verscheen na haar dood alsnog - was en is een bestseller. Het verhaal over de jonge Scout die opgroeit in het zuiden van de VS eind jaren dertig, samen met haar broer en vader en de moederlijke zwarte hulp Calpurnia, is ongelofelijk indringend. Een roman waarin zo helder geschetst wordt dat het is van belang dat we onze ogen niet sluiten, want Black Lives Matter. Dat was van betekenis toen Lee Harper het schreef, dat speelde al in de periode waarover ze schreef en het blijkt nu nog van belang. Maar boven alles is het verhaal zo fijn en geweldig geschreven dat het lezen van deze roman een feestje blijkt.

Evy vraagt om haar favoriete boek alsjeblieft ook te lezen, ze wil er heel graag met ons over discussiëren.

Evy: De afgelopen maanden heb ik aardig wat literatuur gelezen, maar één boek stak met hoofd en schouders boven de rest uit. Ik had het boek ergens aangekondigd zien worden en het intrigeerde me eigenlijk al vanaf het eerste moment dat ik het onder ogen kreeg. Dat kan een grote teleurstelling opleveren, maar bij Zwemmen in het donker was dat absoluut niet zo. Vanaf de eerste bladzijde greep auteur Tomasz Jedrowski (ok, geen toegankelijke naam) me en hij liet me niet meer los. Zijn schrijfstijl is zo mooi en ik wil eigenlijk iedereen die dit artikel leest oproepen om ook dit boek te gaan lezen, want ik denk echt dat het een verhaal is dat velen (zo niet iedereen!) zal aanspreken. Het is droevig, maar niet té hartverscheurend. Je leert wat over de geschiedenis van Polen, maar het is geen historisch verhaal. Het is een verhaal over echte emoties, die Jedrowski prachtig verwoord. En het is zo een boek dat wanneer je het uit hebt, je eigenlijk opnieuw wil beginnen om er nog een keer écht van te genieten. De manier waarop er met de taal omgegaan wordt en het laag per laag blootleggen van het hoofdpersonage... zucht... ik wil er graag met iemand over kunnen praten, merk ik. Dus, ga dit boek lezen, zoek me daarna op, en dan kunnen we er over discussiëren.

Hetty krijgt er geen genoeg van: nog een Rus op haar stapel favoriete boeken.

Hetty: Een dikke klepper uit de Russische literatuur stond de afgelopen tijd centraal als samenleesproject op mijn spot Ketting van mooie woorden: Misdaad en Straf van Dostojevski. Ik heb echt genoten van dit boek dat zo af en toe bijna leest als een thriller. Wel met één groot verschil: je weet vanaf het begin al wie de moorden gepleegd heeft, namelijk de hoofdpersoon Raskolnikov. Door dit hier zo ronduit neer te zetten spoiler ik niet want het is overal terug te vinden en ook niet waar het boek om draait. Het verhaal is meer gebaseerd op een vraag die Raskolnikov zichzelf stelt: kun je een misdaad plegen zonder je schuldig te voelen? Hij schreef ooit een artikel waarin deze vraag centraal stond, hierin stelde hij dat er twee soorten mensen zijn, de geniale mens en de middelmatige, de eerste categorie is volgens hem in staat zonder schuldgevoel een misdaad te plegen als deze misdaad een ‘hoger doel’ heeft. In Misdaad en straf probeert Raskolnikov erachter te komen wat voor soort mens hij zelf is door het plegen van een moord. Schuldig voelt hij zich niet maar hij krijgt het knap lastig met rechercheur Porfiri die hem continu op de hielen zit en hem knap zenuwachtig maakt met zijn theorieën over wie de moord gepleegd heeft. Je voelt de strijd die Raskolnikov met zichzelf voert, aan de en kant het verlangen om alles op te biechten en aan de andere kant zijn wens om niet gepakt te worden. Tijdens het lezen ligt er vrijwel de hele tijd een soort onafwendbaar noodlot op de loer, en dat is nu precies wat het boek zijn spanning meegeeft en waardoor je verder wilt lezen… komt Porfiri er achter dat Raskolnikov de moord gepleegd heeft? Ook is het kijkje in het hoofd van Raskolnikov boeiend om te lezen.

Ine las het nieuwste boek van een van haar favoriete auteurs.

Ine: Komt er een nieuw boek van Roderik Six uit, dan rep ik me naar de boekhandel. Een sterke schrijver vind ik hem en ik ben helemaal weg van zijn laatste boek Monster. Het gaat over diepe, donkere rouw. De vriendin van het hoofdpersonage is om het leven gekomen in een verkeersongeluk. Hij probeert te verwerken, hij probeert de draad van zijn leven weer op te pakken, maar het verlies aanvaarden, dat lukt niet zo maar. Het is een kort boek met een bijzondere twist, prachtig geschreven en intens. 

Jan kan zich moeilijk tot één boek beperken, want hij ontdekte een fantastisch geformuleerd boek en een heerlijk boek.

Jan: Twee boeken hebben me de voorbije weken getroffen. De eerste is Retour Parijs van debutante Anne Teunis. Het is een meeslepend verhaal over het maken van keuzes in je leven. De uiterst succesvolle kunstenares Christine van Heeteren gaat naar haar galeriehouder in Parijs. Haar tiende expositie op rij moet een daverend succes worden. Maar ze zit in een impasse. In Parijs ontmoet ze haar ex-geliefde Jacques Lévy. Die brengt haar terug naar het verleden dat ze samen hadden. Dat is een verleden met een verdrongen geheim. Dan sterft Jacques en dat leidt ertoe dat ze bewust een keuze maakt voor de dingen die er in het leven echt toe doen. Teunis formuleert fantastisch. Lees hier de recensie die ik over het boek schreef. 

Ik was ook onder de indruk van de derde roman van Joost van Driel met als titel Het bordeel aan het einde van de straat. De eerste ontmoeting met deze auteur hadden we met de leden van de voorloper van wat nu Literatuur onder de loep heet. We schrijven 4 maart 2017 in Gent. In boekhandel Limerick, maakten we tussen de collectie typemachines van W.F. Hermans, eigendom van Gert Brouns, destijds de eigenaar van de boekhandel, eerst kennis met het Guy Prieels. Dat is een geboren verteller. Van hem is onlangs een nieuwe roman verschenen. ’s Middags maakten we kennis met Joost van Driel. Het was daags voor de presentatie van zijn debuutroman In het museum. We waren meteen onder de indruk van het verhaal en stapten met een gesigneerd exemplaar van deze roman de deur uit. Niemand minder dan Jan Vantoortelboom zei over deze roman: “Een klein, ingetogen verhaal, groots in gevoel en verbeelding. Een vertelling over de liefde van een vader en de hoop van een zoon. Zo indringend.” In dezelfde sfeer wat surrealistische sfeer als In het museum is ook deze roman. Van Driel  neemt je mee in een wereld die 'normaal' lijkt, maar dat allerminst is. Het absurde, het hilarische, maar ook het raadselachtige, het magische speelt een duidelijke rol in deze derde roman van Van Driel. Maar achter deze werkelijkheid zit een andere. Verfijnd van stijl worstelen een vader en een zoon met vriendschap en liefde. Heerlijk boek!!! 

En zo kreeg je meteen ook een toeristische tip mee, want de typemachines zijn nog steeds te bewonderen in de leuke boekhandel Limerick in Gent, nu met Soetkin Rigole als zaakvoerder. Las jij iets uit onze lijst met favorieten? Of heb je nog tips voor ons, over boeken of - waarom niet - over literaire uitstapjes, laat het dan zeker hieronder weten.