Morgen is het dierendag en in dat kader een blog rond de belevenissen van een vee-arts en arts voor kleine huisdieren uit de oude, klassieke doos uit de vorige eeuw, te weten de Doctor Vlimmen Trilogie

Het boek: Doctor Vlimmen van Mr. A. Roothaert is een trilogie en bestaat uit de volgende delen:
I – Doctor Vlimmen
II – Vlimmen contra Vlimmen
III – Vlimmens tweede jeugd 

Het boek: 

Deel 1: Doctor Vlimmen
In dit deel maken we kennis met de hoofdpersonen, te weten Doctor Johannes (Jan) Maria Vlimmen (veearts van beroep), zijn zus Truus (weduwe), haar zoontje Dop (afkorting van Dolf) en de huisvriend en advocaat Floor Dacka. Zij wonen in de Brabantse (verzonnen) gemeente Dombergen in een overwegend gelovige gemeente. Het verhaal begint in 1929 en Doctor Vlimmen is veearts voor de (meestal arme) boeren uit de omgeving voor hun veestapel, alsmede dierenarts voor de kleinere huisdieren,  van de (vaak rijkere) inwoners van het dorp. Vlimmen heeft duidelijk moeite met deze grote verschillen, een hond die niet meer kan lopen door zijn veel te dikke vette lijf door overvloedige verkeerde voeding, tegenover de uitgemergelde lijfjes van de boerenkinderen die amper tot nix te eten hebben.
Aangezien in de advocatuur niet veel te doen was, gaat zijn vriend Dacka vaak met Vlimmen mee als hij visites moet rijden in de wijde omtrek en zo leren we aardig wat boeren kennen, maar leren we ook veel over de dieren en hun ziekten, bijv. kop-ziekte, kalveren die bij de geboorte blijven steken, dieren die *scherp hebben*, tbc, en hoe Vlimmen die dieren en de boeren (incl. vrouw en kids) daarbij met zorg en veel respect behandelt. Hij komt vaak bij grote gezinnen waar de koe onderdeel is van het gezin en de kinderen voorziet van melk en door de financiële armoede halen ze de veearts vaak veel te laat; toch zal hij er alles aan doen om de koe weer gezond te krijgen, vaak tegen belachelijke lage prijzen. Hij is 24 uur oproepbaar, is bij weer en wind onderweg in zijn oude auto, en thuis vind hij zijn zus Truus (die de administratie voor hem doet, en de praktijk bestiert en de huishouding runt) en de kleine Dop, die hij met liefde omringt als was het zijn eigen kind.
Dan lezen we hoe het staat met het huwelijk van Doctor Vlimmen, en waarom hij meent dat zijn (kerkelijke) huwelijk ontbonden zou moeten kunnen worden. Die strijd duurt dan al 10 jaar, en een kerkelijke ontbinding lijkt alleen weggelegd te zijn voor de meest invloedrijke personen met heel veel geld, niet voor zo’n onbekende veebonk uit een gehucht in Brabant zonder enige invloed en nagenoeg zonder geld. Dát maakt hem kwaad, niet het feit dat het niet lukt, maar het feit dat het hém niet lukt. Dan wordt onze Doctor Vlimmen beschuldigd van seksueel misbruik van één van zijn dienstertjes; ze is bevallen van een zoon en Doctor Vlimmen wordt via de Voordijraad aangemerkt als vader van het kind en moet een alimentatie voor het kind betalen. Is het waar? Het maakt in principe niet uit, want in het zo gelovige dorp is het oordeel al geveld en zijn reputatie naar de maan. 

Deel 2: Vlimmen contra Vlimmen
We zijn 7 jaar verder (1936) en Dop woont weer bij Doctor Vlimmen. Er heerst grote werkloosheid, de boeren hebben het zwaar en in de buurlanden rommelt het in de aanloop naar de 2e Wereldoorlog. Doctor Vlimmen leeft nog steeds gescheiden van zijn vrouw, maar na de laatste uitspraak van het Vaticaan heeft Doctor Vlimmen zich erbij neergelegd; totdat… hij wordt aangeklaagd omdat hij * vergeten is zijn zoon aan te geven bij het bevolkingsregister*. Als het kon dan rolden zijn ogen uit de kassen van verbijstering: tijd om zijn vriend Floor Dacka er maar weer bij te halen, die inmiddels getrouwd is met Paulien, die ook advocate is. Wat gaat Doctor Vlimmen doen? Er  moet in ieder geval iets gebeuren, maar wat? Want doet hij niets dan zit hij aan een andermans kind vast, en is deze zoon opeens zijn wettige erfgenaam ipv Dop. Doet hij wel wat (procederen) dan gaat het gehele circus weer van voren af aan beginnen, maar wil hij dat nog, of beroert een vrouwelijke inwoonster na al die jaren toch een beetje zijn hart en gaat hij er wél voor? Vrij te zijn om eindelijk zijn ware leven te kunnen leven, inclusief de lichamelijke liefde en warmte ?
Ach, eigenlijk is het een tijdloos verhaal, want het wordt wat we tegenwoordig een *vechtscheiding* noemen, allereerst juridisch voor de wet, smerige spelletjes en vieze praktijken, tijd rekken en dwars liggen, maar gelijktijdig rond het kerkelijke huwelijk en het geloof. En uiteraard in de streng gelovige dorpsgemeenschap, waar iedereen al weer de mening klaar heeft. Aan het einde van het verhaal is het 8 mei 1940, een dag voor de aanval van Duitsland wat het begin is van de Nederlandse betrokkenheid bij de WO-II. 

Deel 3: Vlimmen’s tweede jeugd
We zitten aan het begin van 1944, Nederland zucht onder de bezetting van Duitsland en Doctor Vlimmen moet het zonder auto doen, terwijl hij nog steeds van alle boeren in de wijde omgeving hun veestapel moet behandelen. We lezen hoe hij het tijdens die bezetting vol houdt, welke listen er nodig zijn om bij de boeren te kunnen komen en te kunnen blijven werken. Ook zien we hoe Dop bij het ondergronds verzet bezig is, en ook Klaartje begint af en toe een handje mee te helpen. Langzaam aan begint de WO-II naar zijn einde te lopen, het gebied rond Dombergen wordt bevrijdt in het najaar van 1944 door de Canadezen, maar ondanks dat is het afzien, er zijn nauwelijks meer voorraden en er worden woekerprijzen gerekend. De inwoners leren hun mede-burgers pas écht kennen: van wie ze het niet verwachten helpen met uitgestoken hand, van wie ze hulp verwachten blijken verraders te zijn, of zitten zwaar in de zwarte handel en verdienen over de ruggen van hun medemens goud geld. Toch zijn er ook goede ontwikkelingen, waar vooral Doctor Vlimmen zich voor interesseert: nl. de vooruitgang in de medische en technische wereld. Zo wordt de antibiotica ontdekt en wordt de penicilline ontwikkeld, waarmee hij goede resultaten onder zijn dierlijke patiënten boekt. Het röntgen-apparaat doet zijn intrede, en ook komt de keizersnede in zwang, waardoor veel kalveren alsnog levend het licht zien ipv in stukken uit een koe moeten worden gehaald. Toch is hij reëel, want ook deze ontwikkelingen hebben een keerzijde, wat we nu ook zijn gaan ervaren: bacteriën worden resistent met als gevolg dat onder de dieren ernstige en zwaar besmettelijke ziekten ontstaan en hele veestapels moeten worden afgemaakt en eieren moeten worden vernietigd. Doctor Vlimmen had dus best een vooruitziende blik. Na de oorlog gaat hij zich alsnog specialiseren in al die nieuwe technieken, en het voelt voor hem als zijn 2e jeugd; hij is gelukkig al leeft hij volgens de kerk *in zonde*, Dop is zijn trouwe assistent in de praktijk en Klaartje heeft zich geschoold als laborante en in dienst van de praktijk, en eindelijk is hij in staat om de veestapel van de boeren, burgers en de buitenbewoners van zijn praktijk naar behoren te dienen, en dát is wat hij wilde… 

Tot slot m.b.t. het boek
Om het verhaal echt goed te kunnen volgen, moet je met aandacht lezen. Het is bloemrijk geschreven, door het boek heen leren we de personen en situaties goed kennen. Een deel van de tekst staat in dialect (is goed te volgen), en de woordkeus past natuurlijk in de tijd van toen, omdat het ook geschreven is in die tijd en daardoor komen er woorden in voor die in deze tijd in onbruik zijn geraakt. De levensomstandigheden van toen staan in schril contrast met de huidige tijd: enorme grote armoede van toen, en de overlade en vooral weggooimaatschappij van nu, dat er reclamespotjes nodig zijn om apparaten weer te respecteren door ze te laten repareren ipv meteen maar weer weg te gooien. Was die tijd beter? Nee, zeker niet, het was anders, en er waren ook wel mensen met een vooruitziende blik, Vooruitgang hou je niet tegen, maar een vooruitgang kan soms ook tot verval van andere dingen gaan.
Ik heb van dit boek in ieder geval genoten, nu - anno 2019 en dit boek bewijst mij dat een verhaal tijdloos kan blijven.

Noot:
Als basis voor deze roman dienden de auteur een authentieke echtscheidingszaak – niet de zijne – en de belevenissen met de bevriende dierenarts Huub Pulles. Pulles had een dierenartsenpraktijk in Eindhoven en Roothaert, die na zijn echtscheiding weinig om handen had als advocaat, vergezelde hem regelmatig in de oude T-Ford op diens beroepsmatige tochten over hobbelige zandwegen naar ver weggestopte armoedige boerenstulpjes. Oftewel: in het verhaal heeft hij de rollen en ervaringen uit de praktijk omgekeerd: Advocaat Roothaert wordt veearts Vlimmen en de bevriende veearts wordt de advocaat Dacka. Vandaar waarschijnlijk ook de boeiende en secure beschrijvingen van diverse behandelingen en procedures (zowel met de dieren als juridisch) 

Over de auteur:
Anton Martinus Henricus Roothaert was een Nederlands jurist en schrijver. Hij is geboren op 9 juni 1896 in Tilburg. Anton kreeg een traditionele katholieke opvoeding. In 1914 ging Roothaert in dienst en kreeg een opleiding tot reserveofficier. In het leger kwam hij in aanraking met geheel andere levensopvattingen die ertoe bijdroegen dat hij zich definitief van het geloof afkeerde. De dienstjaren stelden hem in de gelegenheid 'het volk' beter te leren kennen, het volk dat hem later als schrijver zo zou blijven fascineren. Na zijn rechtenstudie in Utrecht afgerond te hebben keerde hij in 1922 terug naar Tilburg, waar hij zich als advocaat vestigde. Eind 1930 vertrekt hij naar Antwerpen en startte Roothaert een bureau voor Nederlandse rechtszaken. In de vele vrije tijd die hem restte, begon hij met het schrijven van boeken. In 1933 verscheen zijn eerste boek onder de naam Mr. A. Roothaert, de uitgever had de naam klakkeloos van het voorgedrukte briefpapier overgenomen. Januari 1940 verhuist Anton met zijn 2e vrouw naar het Antwerpse Deurne. Ze zouden er de rest van hun leven slijten. Hij overleed op 29 maart 1967 en ligt begraven op het kerkhof Ruggeveld in het Vlaamse Deurne.
Bron: Roothaert; biografie, door Frans Walch; De Prom, Baarn 1996.