Meer dan 6,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

Tuinfluiter trilogie – Jos van Manen Pieters (streekroman Brabant)

op 26 oktober 2019 door

Bij het lezen van Nederlandse streekromans mogen zeker de boeken van Jos van Manen Pieters niet ontbreken, en dan zeker niet de Tuinfluiter trilogie. Het verhaal schreef Jos op haar 22ste en verscheen in 1955, en later is het gebundeld tot een trilogie. Het verhaal bestaat uit de volgende delen:
I – De tuinfluiter zingt
II –Een nest vol tuinfluiters
III –De tuinfluiter zwijgt 

Deel 1: De Tuinfluiter zingt
Het verhaal begint in Amsterdam bij Marion Verkerk, die na het voltooien van haar HBS vier jaar lang haar ziekelijke moeder heeft verzorgd, maar hun huisarts vindt het genoeg geweest: Marion moet eindelijk eens de kans krijgen om aan haar eigen leven te beginnen en een eigen toekomst op te bouwen, los van haar ouders. Zo komt het dat zij als gezinshulp in huis komt in Brabant in het huisje van de heer Reinier Herewaarde en zijn dochtertje Inge, omdat Martha, zijn vrouw én de moeder van Inge, in het ziekenhuis ligt en eigenlijk aan haar laatste stukje van haar aardse reis bezig is. Dat huwelijk was niet gelukkig, Reinier dacht in Martha een maatje gevonden te hebben, maar Martha had maar één ding voor ogen: status; terwijl Reinier juist die status wilde afleggen, want ten slotte is Reinier baron en erfopvolger van Kasteel Herewaarde. Marion blijkt een stabiele factor te zijn in het gezin, en weet alle drie de harten voor zich te winnen, terwijl zijzelf haar hart verliest aan Jaap Dubois, de kunstschilder, oudste zoon van de Houtvester in dienst van kasteel Herewaarde. 

Deel 2: Een nest vol Tuinfluiters
Marion is inmiddels getrouwd en woont met haar man en kinderen in de Tuinfluiter, een mooi huis vlak in de buurt van het Kasteel Herewaarde, waar Diederik de scepter zwaait na het overlijden van de oude Barones. In dit deel van het verhaal volgen we Inge, de oudste dochter van Reinier Herewaarde, en haar weg op het liefdespad. Ze is opgegroeid met de 8 jaar oudere Bram Dubois, die als een vaderfiguur waakt over Inge, zeker als ook zij de medische opleiding gaat volgen en in Utrecht komt te wonen. Maar dan laat zijn oudere broer Jaap zijn kunstenaarsogen vallen op Inge, en geen ander doel heeft dan wraak te nemen op Reinier Herewaarde. Hij mag/moet als vader lijdzaam vertrouwen op zijn opvoeding. Is Inge in staat om de juiste keuze te maken en in te zien dat ook zij een gevaarlijk spel speelt? En is Bram in staat om zijn schuldgevoelens naar Jaap (die zijn opleiding heeft betaald) in het juiste perspectief te zien en zijn ingeslagen weg te vervolgen? Ach, en hoe goed is en blijft het moederhart om haar jong te helpen en hun een duwtje in de juiste richting te geven, uitleg te geven waar het (vrouwen)hart naar hunkert. 

Deel 3: De Tuinfluiter zwijgt
In dit deel volgen we Harro, die in het verre Constantine (Algerije) kennis maakt met de Nederlandse Judith Uijtenbogaard, een verpleegkundige die haar moederland is ontvlucht na een dramatische ervaring met haar toenmalige verloofde. Harro verliest ter plekke zijn hart, maar het kost hem heel veel moeite het hart van Judith te veroveren. Toch lukt het, ze trouwen en nemen hun intrek in het Kasteel Herewaarde, maar zij verzwijgt haar wetenschap dat zij geen kinderen zal kunnen dragen. Dit geheim komt uiteindelijk als een molensteen om haar nek te hangen. Als bij de begrafenis van moeder Marion alle kinderen en aanhang bij elkaar zijn, is het Inge die haar uiteindelijk de juiste weg toont. 

Over het boek:
Het is een boek waar het geloof een grote rol speelt, zeker in het eerste deel, maar ook daarna. Marion is van huis uit rooms-katholiek, terwijl Reinier protestant is maar het geloof de rug heeft toegekeerd. Voor mij is het geen storend gegeven, integendeel, het laat zien hoe men (vooral vroeger) houvast vond in hun geloof.
De tuinfluiter verwijst naar een vogel, die aan de oplettende toehoorders zijn/haar lied ten gehore brengt, en ook al is de weg op aarde nog zo zwaar en moeizaam, als de tuinfluiter zingt lijkt het allemaal zo veel makkelijker draagbaar.
Het is een ouderwetse Hollandse streekroman, maar daarom niet minder dan de moderne boeken, omdat lief en leed, voorspoed en tegenspoed, liefde en verdriet nu eenmaal tijdloze onderwerpen zijn, net als *stands* verschillen, geroddel, jaloezie en afgunst.
Het zijn boeken die prettig lezen en de lezer geboeid houdt, maar het verhaal verloopt in een rustig tempo, zoals alles in die tijd veel rustiger verliep.

Over de schrijfster:
Jos van Manen Pieters (Zaandam, 21 maart 1930 – Ede, 1 februari 2015) schreef in totaal zo’n dertig romans, die allemaal verschenen bij uitgeverij Kok (later de imprint Zomer & Keuning). Aan haar eerste roman, ”En de tuinfluiter zingt”, begon ze toen ze pas 22 was. Het boek verscheen in 1955 en het werd, samen met de vervolgdelen een groot succes. De trilogie kreeg niet minder dan zeventien drukken (de laatste dateert van 2008) en er werden meer dan een half miljoen exemplaren van verkocht.
Zelf vond Jos van Manen Pieters het soms lastig dat ze haar leven lang vooral met dit jeugdwerk werd geassocieerd. Ze vond haar latere boeken beter: daarin sneed ze onderwerpen aan die de doorsnee familieromanauteur destijds omzeilde: echtscheiding, incest, abortus enzovoort.
De auteur maakte zelf ook het nodige mee. Zo scheidde ze in 1973 na een moeilijke periode van haar man – na die echtscheiding verdween het streepje tussen Van Manen en Pieters in haar naam. Over de relatie tussen levenservaring en schrijverschap zei ze zelf: „Als je dertig romans schrijft, kun je natuurlijk nooit dertig keer je eigen geschiedenis vertellen. Maar in ieder boek zit je eigen levenservaring en emotie verwerkt. Je bent als auteur geen automaat waar het boek zomaar uitrolt; het moet van binnenuit komen.”
Ze noemde zichzelf een christelijke schrijfster, al wilde ze niet bewust een boodschap in haar boeken leggen en stelde ze meer vragen dan dat ze antwoorden gaf. Maar „als je vol humor zit, kun je geen saai boek schrijven, en als je gelooft dat God wat voor je betekent kun je geen boek buiten God om schrijven.”
Van alle boeken van Jos van Manen Pieters zijn meer dan 4 miljoen exemplaren verkocht. Het werkelijke aantal lezers van haar werk moet intussen nog groter zijn: in de openbare bibliotheken stond zij in de jaren zestig boven aan het lijstje van ”meest uitgeleende auteurs”.
Ze stopte met schrijven toen ze 65 werd. In 2001 zei ze daarover: „Ik was bang om te lang door te gaan, ik heb te veel oudere schrijvers de mist in zien gaan, die eerder hadden moeten stoppen. (...) Schrijven is zwaar werk. Negentig procent is geen schrijven, maar denken; denken en wakker liggen.”



Reacties op: Tuinfluiter trilogie – Jos van Manen Pieters (streekroman Brabant)

Gerelateerd

Over

Jos van Manen Pieters

Jos van Manen Pieters

Jos van Manen Pieters was een Nederlandse schrijfster die vooral bekend&nbs...