Een pil met een bittere nasmaak

Tijdens een onderzoek naar haar familiegeschiedenis stuitte Saskia Goldschmidt op de ontstaansgeschiedenis van de farmaceutische multinational Organon. Naast documenten vol succesverhalen kwamen er ook minder fraaie stukken voorbij. Zo werd één van de directeuren beschuldigd van seksueel misbruik van de fabrieksmeisjes en bleken arbeiders veelvuldig als menselijke proefkonijnen te zijn gebruikt. Tja, bij het lezen hiervan gaven Goldschmidts endocriene kliertjes en hersenen haar een heel speciaal gevoel. In haar hoofd ontsproot zich het verhaal van De hormoonfabriek. Geen dikke pil van een boek, maar beslist wel één met een bittere nasmaak….

De succesvolle 96 jarige Mordechai de Paauw (Motke voor familie en vrienden) ligt op sterven en blikt terug op zijn leven. Na de dood van zijn vader erven Mordechai en zijn tweelingbroer Aron de slacht-en vleesfabriek.Er worden niet alleen maar worsten, hammen en spek geproduceerd, ook zeep en varkensharen borstels. Het enige wat overblijft van het slachtvee  zijn de organen. Samen met farmacoloog Rafaël Levine richt Motke het bedrijf Farmacon op.  Levine en zijn team weten in het laboratorium belangrijke stoffen uit de organen te halen, zoals insuline en testosteron. Het bedrijf groeit snel, maar niet snel genoeg. Motke wil meer. Zelfs als dit ten kosten gaat van zijn huwelijk, het levensgeluk van tal van fabrieksmeisjes en de goede naam van zijn broer.

Het verhaal van Goldschmidt is fictief maar bevat toch aardig wat overeenkomsten met het Organon verhaal. Het is erg interessant om te lezen hoe  een klein farmaceutisch bedrijf zich tot een multinational ontwikkelt. Het boek geeft een goed beeld van de arbeidsomstandigheden in de jaren twintig. Machtsmisbruik, armoede en onwetendheid maakten de fabrieksmeisjes tot makkelijke slachtoffers. Verder vond ik het verbazingwekkend om te lezen waar Motke door macht, aandacht, geld en jaloezie allemaal tot in staat is geweest. Maar wat heeft hij er uiteindelijk mee bereikt? Op 96 jarige leeftijd, ver weg van zijn kinderen en kleinkinderen, sterft Motke een eenzame dood.

Foto: Zondagmiddag 17 januari 2016 gingen drie generaties Joodse literatuur ( Ariëlla Kornmehl, Mia Davidson en Saskia Goldschmidt) in gesprek met Marijke Barend. Dit vond plaats in de Liberaal Joodse gemeente Amsterdam. Op de foto leest Saskia voor uit haar boek De voddenkoningin.

Foto: Saskia Goldschmidt bij omroep Branbant.