De vrouwen van Beiersdorf - Lena Johannson
Nivea
Wanneer je mijn toiletkastje opent, wordt het blauw voor je ogen; Nivea, Nivea en nog eens Nivea. Plankjes vol deodorant, bodymilk, dagcrème, zeep, zonnebrandcrème enz. Ik ben gewoon gek op het Nivea-luchtje. Ik heb dit te danken aan mijn moeder. Voordat ik als kind in de winter op de fiets naar school ging, werden mijn schrale wangen eerst voorzien van een flinke laag Nivea-crème; die stugge crème uit de grote blauwe pot. Toen mijn moeder vorig jaar op 90-jarige leeftijd in het ziekenhuis lag, konden de verpleegkundigen niet geloven dat ze al zo oud was. Toen een dermatoloog bij toeval haar kamer op kwam, lieten de dames de goede man het totaal rimpelloze gezicht van mijn moeder bekijken. Mijn moeder vertelde dat ze haar gladde gezicht te danken had aan haar pot Nivea!
Toen ik hoorde dat Lena Johannson een trilogie over de Nivea-fabriek geschreven had, besloot ik dat De vrouwen van Beiersdorf een ere plekje in mijn boekenkast moest te krijgen! Gertrudes besluit en Antonia’s hoop zijn inmiddels verschenen. In oktober verschijnt het laatste deel Irma’s geheim. Ik was van plan mijzelf in november op de serie te trakteren, wanneer we een weekje naar de zon gaan, maar helaas kon ik niet wachten. Ik heb alvast deel 1 en 2 op Storytel geluisterd. Ik lees ze tijdens de vakantie gewoon lekker opnieuw. Mijn ultieme vakantiegevoel; heerlijk een lekker weekje bakken in Nivea-zonnebrandcrème, op een Nivea-badlaken en De vrouwen van Beiersdorf in mijn Nivea-badtas!
Gertrude
Bij het lezen van de titel dacht ik dat Gertrude in dit eerste deel de hoofdrol zou spelen, maar dat is niet zo. De vrouwen staan in alle drie de boeken centraal. Gertrude is de vrouw van Oscar Troplowitz, de directeur van Beiersdorf. Gertrude steunt haar man in zijn werk en organiseert samen met haar vriendin Irma kunstsalons. Gertrude is ongewild kinderloos. Ze is de enige van de drie vriendinnen die echt heeft bestaan. Misschien is dat de reden dat haar karakter het minst goed uitgewerkt is door de schrijfster. Het is verder jammer dat de schrijfster dit pas in haar nawoord schrijft. Ik ben er tijdens het luisteren van uitgegaan dat alle drie de vrouwen in werkelijkheid hebben geleefd. Dat is een nadeel van luisterboeken. In een echt boek werp ik voor het lezen vaak een blik op het nawoord.
Irma
Irma is de vrouw van politicus Eckhard Behn. Voor haar huwelijk had Irma een leeg bestaan. Ze leefde in en gouden kooitje en kon alleen ontsnappen door veel te drinken. In de eerste jaren van haar gearrangeerde huwelijk is Irma niet gelukkig. Maar Eckhard geeft haar alle vrijheid om te schilderen en helpt haar van haar drankverslaving af te komen. Het stel groeit langzaam naar elkaar toe. Lang tijd blijft Irma kinderloos. Haar tijd vult ze met schilderen. Onder de naam Mynona maakt ze spraakmakende schilderijen.
Antonia
Toni’s man ontwikkelt thuis pleisters, en wordt hierbij geassisteerd door Toni. Vlak nadat hij een baan bij Beiersdorf aangeboden krijgt, komt hij door een noodlottig ongeval om het leven. Gelukkig ziet Oscar de kwaliteiten van Toni in en geeft haar een baan bij de fabriek. De concurrent van Oscar chanteert Toni en saboteert de fabriek. Dankzij haar moedige en eerlijke karakter weet ze hier een eind aan te maken. Toni vindt een nieuwe liefde Hermann, die ook bij Beiersdorf werkt. Hermann wil graag een eigen apotheek te beginnen, hier besteed hij al zijn tijd, energie en geld aan. Toni droomt van een huwelijk met Hermann en een gezin, maar Hermann houdt haar aan het lijntje.
Apotheker Oscar Troplowitz neemt eind 19e eeuw het laboratorium over van Paul Beiersdorf en vestigt zich met zijn vrouw Gertrude in Hamburg. Niet iedereen is blij met de overname. Ondanks de tegenwerking weet Oscar het bedrijf succesvol te maken. Troplowitz heeft veel aandacht voor de werkomstandigheden van zijn arbeiders. Hij voert verschillende hervormingen door in zijn bedrijf zoals betaalde vakantiedagen, een kerstbonus, kinderopvang, zwangerschapsverlof en een 48-urige werkweek. Omdat hij Joods is, wordt hij door vele rijke Hamburgers, fabriekseigenaren en politieke bestuurders gewantrouwd. Gertrude, Irma en Toni nemen de reclame voor het bedrijf voor hun rekening. Het is mooi om te zien hoe de vriendschap en het vertrouwen tussen deze drie vrouwen groeit.
Naast de reclameactiviteiten zijn de dames druk met hun eigen dingen. De kunstsalons die Gertrude in haar huis organiseert worden goed bezocht door de gegoede Hamburgse inwoners en Irma maakt naam met haar schilderijen. Wanneer een goede vriendin van Toni (die ook werkzaam is in de fabriek) overlijdt, doet Toni er alles aan om haar dochtertje te adopteren. Maar of dit de ongetrouwde vrouw lukt? Gelukkig Hierbij krijgt ze hulp van Oscar, Irma en Gertrude.
De boeken worden voorgelezen door Maeve van der Steen. Enkele luisteraars op Storytel vonden de boeken traag voorgelezen en de stem niet te verdragen. Hier ben ik het niet helemaal mee eens. Van der Steen heeft een zeer duidelijke stem. Ze had best wat vlotter mogen lezen, maar hier ik stoorde me niet aan. Wat ik wel heel naar om te horen vond, was haar Duits. Elk Duits woordje of zinnetje sprak van der Steen langzaam en met een ontzettend overdreven accent uit. Ik snap echt niet waarom ze dit gedaan heeft. Echt tenenkrommend. Gelukkig heeft Beiersdorf voor dit probleem ook een middel: Hansaplast!
Er komen veel interessante thema’s voorbij in de twee boeken: positie van vrouwen, afgunst, vriendschap, maatschappelijke klassen, bedrog, politiek, bindingsangst, reclame, sociale voorzieningen, werkomstandigheden, kinderloosheid, kunst, besmettelijke ziektes (cholera en TBC) en antisemitisme.
De boeken lezen/ luisteren heerlijk weg. Het verhaal is boeiend en geeft een goed beeld van het leven eind 19 begin 20ste eeuw. Wat ik (als Nivea-fan) jammer vind, is dat Lena Johannson's verhaal veel afwijkt van de werkelijkheid. Jaartallen en gebeurtenissen kloppen niet en verkeerde mensen krijgen de eer een product onwikkeld te hebben. Ook was de rol die vrouwen in het bedrijf speelden in werkelijkheid veel kleiner. Net als in andere fabrieken in die tijd, werkten de vrouwen bij Beiersdorf alleen als fabrieksarbeiders. In de collage staan enkele Duitstalige boeken over het leven van familie Troplowitz. Ik hoop dat Nivea Nederland ooit een boek uitbrengt over de geschiedenis van de Beiersdorf-fabriek en het leven van deze interessante familie.
Gertrudes besluit duur 14U 5M.
Antonia’s hoop duur 14U 15M.
