Eén jaar gevangen gehouden door de Duitsers, twaalf jaar door de Nederlandse regering

Naar aanleiding van mijn bezoek aan kamp Vught had ik een gesprek met een dominee.Hij vertelde dat een oud collega van hem als kleine jongen ook een tijd in het kamp gezeten had. Na de oorlog was hij moederziel alleen achtergebleven. Ik wilde weten wat er met de jongen gebeurd was. Had hij een warme plek in een pleeggezin gekregen? Was hij in een weeshuis terecht gekomen? Ik schrok van het antwoord. De jongen was opnieuw achter een hekwerk geplaatst. In naam der wet werd hij zes jaar lang opgesloten in een inrichting voor verstandelijk gehandicapten, De Willem van der Berghstichting in Noordwijk. Noordwijk? De Willem van der Bergh? Ik woon al mijn hele leven in Noordwijk en heb ook enkele jaren op deze instelling gewerkt. Waarom is dit verhaal niet bekend?

De kleine jongen, om wie het gaat, is de in 2007 overleden dominee David Beijersbergen. Zijn vrouw Diny heeft in 2003 een prachtig boek geschreven over zijn moeilijke jeugd: Gevangene na bevrijding.

David is zes jaar als zijn gezin uit elkaar wordt gerukt. Zijn vader belandt in kamp Amersfoort en David wordt met zijn moeder naar kamp Vught gebracht. Gelukkig kunnen zijn twee zusjes onderduiken. Wanneer moeder met de vrouwen van het Philipscommando naar Auschwitz wordt gedeporteerd, is er niemand die zich over David ontfermt. Gelukkig overleeft het hele gezin de oorlog. Omdat moeder zwaar getraumatiseerd is en de zorg voor de twee dochters nauwelijks aan kan, is er voor David geen plek meer in het gezin. De jongen gaat van tehuis naar tehuis totdat de hulpverleners een diagnose stellen: David is diep debiel. Een kind die opgegroeid is zonder ouders, niet naar school gegaan is, honger heeft geleden en dagelijks te maken heeft gehad met angst, geweld en vernederingen verlangt maar naar één ding: een liefdevol thuis. Terwijl het hele land de bevrijding viert, wordt David opnieuw opgesloten.

David heeft het moeilijk in zijn woongroep. Hij voelt zich tussen de andere kinderen niet thuis. Ook krijgt hij veelvuldig te maken met mishandelingen en vernederingen. Gelukkig kan hij het goed vinden met zuster Liefhebber. Veel kan zij niet voor de jongen doen, maar het is voor David fijn dat er iemand is die voor hem opkomt.

Op de BLO-school doet David goed zijn best. Meester Azinga heeft al snel door dat er meer in de jongen zit. Hij stoomt de jongen zelfs klaar om naar de HBS in Leiden te gaan! Helaas steekt de directie hier een stokje voor. Een jongen die in een inrichting woont, mag gewoonweg niet naar de HBS. Ondanks zijn leerprestaties komt David, na het verlaten van de BLO, op de werkplaats terecht. Meester Azinga laat hem niet aan zijn lot over en geeft hem in de avonduren bijles. David volgt enkele vakken van de verpleegopleiding: rekenen, taal, geschiedenis en aardrijkskunde. Een aantal leerling-verpleegkundigen hebben meer moeite met de stof dan David, maar de directeur verandert niets in zijn dossier. David is en blijft debiel. 

Op achttienjarige leeftijd wordt het hek voor David geopend. In naam der Koningin belandt hij nu in een tehuis voor moeilijk opvoedbare kinderen in Rotterdam. Na drie lange jaren mag David dan eindelijk op eigen benen staan. Hij wordt goed opgevangen door leden van de plaatselijke Gereformeerde Kerk. Ook al is het midden in de nacht, voor een bakkie koffie en een luisterend oor kan David altijd bij de dominee en familie Groenewei terecht. Mede door hen krijgt David weer een doel in zijn leven: hij wil dominee worden.

David heeft een moeilijk leven gehad; hij is nooit echt verlost geraakt van zijn boosheid, teleurstellingen en pijn. Maar dankzij zijn geloof overheerste de dankbaarheid. Dankbaar voor de fijne mensen die hij ontmoet heeft. Door de hulp, liefde en het vertrouwen van zuster Liefhebber, meester Azinga, familie Groenewei (allen fictieve namen), de dominee én zijn vrouw Diny heeft David zijn droom waar kunnen maken.

David kreeg na 12 jaar een nieuwe kans. Misschien kan de uitgeverij dit boek ook een nieuwe kans geven en opnieuw uitbrengen? Het is heel ontroerend en beslist de moeite waard om te lezen.

De Hervormde Grote Jeroenskerk in Noordwijk. David bezocht met zijn groep vaak de Jeroenskerk in Noordwijk Binnen. De organist die daar toen speelde was dhr. Bastiaans. Vele jaren later ontmoetten de familie Beijersbergen een dochter van de organist. Deze dochter en haar man werden heel goede vrienden. De vormgeving in het boek is een correspondentie van David aan zijn vriend Gideon, een combinatie van twee goede vrienden. Een van deze vrienden is de inmiddels overleden schoonzoon van de Noordwijkse organist.

Het boek is niet meer verkrijgbaar in de boekhandel, maar via de schrijfster heb ik nog enkele exemplaren kunnen bemachtigen. Mocht je interesse hebben reageer dan hieronder. Ook bij www.boekwinkeltjes.nl zijn er nog enkele boeken te koop.

Een filmpje van de opening van de nieuwbouw in 1950, hierop is ook de school van meester Azinga te zien. 

Een bakkie trost: http://www.uitzendinggemist.net/aflevering/343507/Bakkie_Troost.html