Dienstmeisje

Met hart en ziel is het eerste deel van de trilogie Het Zweedse lot. Katarina Wildholm neemt haar lezers mee naar het Zweden van 1938. Hitlers geschreeuw heeft inmiddels ook Stockholm bereikt en vele inwoners beginnen warm te lopen voor zijn idealen.

Gelukkig heeft de 17-jarige Betty nog geen weet welk gevaar de wereld te wachten staat. Betty is een slimme meid die graag met haar neus in de boeken zit. Uit armoede wordt ze genoodzaakt een baan als dienstmeisje in Stockholm aan te nemen. Maar Betty laat zich niet ontmoedigen, ze weet zeker dat de grote stad haar een mooie toekomst te bieden heeft. Ze kan eindeloos veel boeken lenen in bibliotheek. En wanneer ze flink gespaard heeft, zal ze een opleiding gaan volgen zodat ze een baan in de bibliotheek zal bemachtigen. 

In de trein naar Stockholm ontmoet Betty de Joodse Martin Fischer, een literatuurdocent. Het klikt meteen en ze beloven elkaar te schrijven. Het werk als dienstmeisje is zwaar. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat is Betty in de weer om dokter Molander en zijn vrouw van dienst te zijn. Dokter Molander is een vriendelijke man, maar er is iets aan hem wat haar een naar gevoel geeft. Zijn vrouw is is erg ontevreden, achterdochtig en jaloers. Ondanks alles bevalt het leven haar in Stockholm goed. Ze kijkt uit naar de brieven en boeken die Martin haar stuurt en naar hun stiekeme ontmoetingen. Ook heeft Betty snel een leuke vriendengroep om zich heen verzameld. Op een dag ontdekt Betty dat ze zwanger is. Wanneer ze Martin het nieuws meedeelt, blijven haar brieven onbeantwoord. Laat Martin haar zitten? Of is hij gevlucht voor het opkomende Nazisme? Wat moet ze nu doen? Wie kan haar redden van deze schande? Moet ze het huwelijksaanzoek van de zoon van dokter Molander aannemen? Of zal ze terugkeren naar haar moeder? 

Betty de keukenprinses

De dokter en haar vrouw prijzen Betty om haar eten. Betty vind het heerlijk om te koken en te bakken. Ze verzamelt oude en nieuwe recepten en bewaart ze in haar kookschriftje. Wat zou ik graag eens een kijkje willen nemen in dat schrift. Het had leuk geweest als er wat van Betty's favoriete recepten achter in het boek hadden gestaan of dat haar receptenboekje online te bekijken zou zijn.  Ik ben een echte vreetzak en kreeg vaak trek bij het lezen van al dat lekkers wat Betty maakte. 

Komkommersalade * ingemaakte peren * gepocheerde eieren * kalfsbraadstuk * * rijstpudding * Rörst * kaneelbroodjes * gepocheerde zalm * safraanbroodjes * bloemkoolsoep * snoek * griesmeelpudding * gehaktballen * gegratineerde kreeft * cakerol * aspic * gestoofde kip * pasteitjes met asperges en zeevruchten * zalmschotel * krans van ham in gelei * roerei * vruchtencake * pannenkoeken * cognackransjes * roggepap * pruimensoufflé * hamrolletjes * karamelpudding * 

Covergirl

Ik heb drie verschillende covers van dit boek op internet kunnen ontdekken. Alle drie beelden ze een verschillend moment uit Betty's leven uit. Op de foto hiernaast zie je de 17-jarige Betty die zojuist met de trein uit haar geboortedorpje vertrokken is. Ze gaat een nieuw leven tegemoet in Stockholm. Omdat Betty, als dienstmeisje, een groot deel van de dag in de keuken doorbrengt, vind ik de Zweedse cover van dit boek erg mooi. Zie de foto bovenaan deze blog. Op de Nederlandse cover zie je een nette jonge dame die op haar gemak een boek zit te lezen. Dit stelt de getrouwde Betty voor. Ik vermoed dat ze hier uitkijkt naar de terugkeer van haar vermiste verloofde.

Schande en schaamte

Er komen interessante thema's voorbij die helaas nog steeds actueel zijn: antisemitisme, ongewenste zwangerschap, oorlog, arm/rijk en grensoverschrijdend gedrag. Veel dienstmeisjes werden lastig gevallen door hun werkgever. Ook dokter Molander had moeite om zijn handen van de knappe (Arische) Betty af te houden. Verder speelde vrouwenrechten een grote rol in het boek. Betty's vriendin was actief bij de Vereniging van dienstmeisjes. Deze vereniging streed onder andere voor betere werkomstandigheden, kortere werktijden en een beter salaris voor de meisjes. Het laatste thema wat een belangrijke rol speelt in het boek is homofobie. Carl-Axel, de zoon van de dokter was homofiel. Homofilie was in die tijd verboden. Om een goede baan te bemachtigen en gerespecteerd te worden, moest de jonge man dus een huwelijkspartner vinden. 

Een nieuw leven

Het is een fijn boek om te lezen. Je krijgt een goed beeld van het dagelijkse leven van dienstmeisjes en de gevaren waar ze aan werden blootgesteld. Verder wordt de opkomst van het Nazisme goed omschreven. het sluipt er langzaam in.... Betty kon niet geloven dat zulke nette mensen zoals dokter Molander deze idealen aanhingen. Widholm heeft haar personages erg goed uitgewerkt. Je ziet de jonge, verliefde en onzekere Betty veranderen in een volwassen, zelfstandige en sympathieke vrouw die weet waar ze voor staat. Verder schrijft Widholm prachtig beeldend. Ik zag de mooie parken op mijn netvlies verschijnen en kon de heerlijke geuren uit de keuken bijna ruiken. Bij het dichtslaan van het boek wilde ik maar een ding. Verder lezen! Helaas moeten we nog tot oktober wachten tot Een nieuw leven verschijnt.