Komende nacht gaat de klok een uur vooruit en is je nacht dus een uurtje korter. Het blijft hierdoor langer licht ’s avonds. Ik weet nooit hoe het zit met zomertijd en wintertijd, totdat ik mezelf heb aangeleerd dat de tijd vóóruit gaat in het vóórjaar. Weet je nog hoe we vroeger alle horloges, apparaten en klokken in huis handmatig moesten verzetten? De jongelui zullen daar wel niets van snappen, want tegenwoordig gaat vrijwel alles automatisch. Ik moet alleen de trapklok en het koffiezetapparaat handmatig verzetten. En dat doe ik vermoedelijk een week voordat de wintertijd ingaat.

Het is aankomende dinsdag 1 april en als er iets is dat ik haat is het 1 april-grappen. Ik kwam er volgens mij al een tegen op social media. Alle exemplaren van Over Otis van Alex Boogers, die klaar lagen voor een bibliotheeklezing, zijn gestolen! Ik trap er niet in. Ik las bovendien Over Otis en was niet gecharmeerd van het verhaal, ook al hebben verhalen over honden al heel snel mijn sympathie. Dit was gewoon echt niet goed uitgevoerd.

Enkele dagen geleden werd bekendgemaakt dat auteur L.J. Smith, bekend van The Vampire Diaries, op 8 maart is overleden.

Verontwaardiging over mannen

Gisteren las ik een LinkedIn-post over de keuzetitels voor het seizoen 2025-2026 voor stichting Literatuurclubs Drenthe. De post stond er al een week, had wat likes, maar ik struikelde toch lelijk over een alinea in het volledige artikel: ‘Hoewel Boekencommissie streeft naar minimaal één schrijfster in het pakket, was er dit jaar niet één boek van een vrouw dat de commissie geschikt vond voor ons doel. Daar staat tegenover dat in alle vier boeken belangrijke rollen voor vrouwen zijn weggelegd. En dat die mannelijke schrijvers zich uitstekend hebben ingeleefd in hun vrouwelijke personages.’

Dat een mannelijke auteur zich goed heeft ingeleefd in een vrouwelijk personage is natuurlijk geenszins compensatie voor het afwezig zijn van vrouwelijke auteurs in de selectie van vier boeken. Er zijn honderd boeken gelezen door de boekcommissie en kennelijk kwam niet één boek van een vrouwelijke auteur in aanmerking voor deze selectie. Ik kon het niet goed verkroppen, omdat dit niet zomaar een lijstje is. Het is de selectie voor ‘enkele honderden leesclubs’ en dat betekent dat duizenden lezers (grotendeels vrouwen!) enkel romans van mannelijke auteurs voorgeschoteld krijgen. En daarmee ook de kanttekening dat de romans van vrouwelijke auteurs niet goed genoeg waren. Ik plaatste een reactie onder het LinkedIn-artikel en bracht daarmee per ongeluk het artikeltje, dat al een week onaangetast online stond, onder de aandacht van mijn bubbel. Waarna meerdere verbolgen reacties volgden. Ik vind het vervelend om negatieve aandacht op te roepen over een literaire organisatie of titelselectie, maar het spijt me niet dat ik de spotlichten op dit issue heb gezet. Wat vind jij van zoiets?

WIPs, subs, verrassende dystopieën en kaasmanen

Ik lees op dit moment Emergo, het WIP (Work in Progress) van Martijn en een ongepubliceerd manuscript dat ingediend is bij African Literary Agency, waarvan ik moet beoordelen of de auteur goed bij ons agentschap past. Allemaal onvinkbaar materiaal. Ik was bezig in Tweelingbloed, het eerste deel van 'De Helletorens', een dystopische reeks van Hannelore Bedert. Dat boek viel me op omdat er niet veel fantasy/scifi wordt uitgegeven bij de reguliere uitgeverijen en zeker niet oorspronkelijk Nederlandstalig. Het is toch veelal vertaalde romantasy, waarin ik absoluut geen interesse heb, al zijn het vaak mooie uitgaven (de uitgeverijen letten goed op de vraag vanuit de doelgroep en dat betekent: heel kleurrijke en mooie boekblokken en illustraties op snee). Er is verder zoals altijd veel activiteit in het semi-amateuristische circuit en daar heb ik ook geen interesse in, omdat de kwaliteit over het algemeen te wensen over laat. Ik ben nog niet verrast geweest door een boek van een van de ‘festival’-uitgeverijen (de verkoopactiviteiten zijn sterk gericht op de fairs en festivals, goede tactiek!), al lees ik ze ook al jaren niet meer. Terug naar Tweelingbloed, want dat is een interessante uitgave, ook omdat het geschreven is door de Vlaamse Bedert, die met haar debuut Lam op de shortlist van de Hebban Debuutprijs 2019 belandde. Dat een mainstream literatuurauteur zich ineens op de speculatieve materie werpt, vind ik heel boeiend. Het leest een tikje YA en cliché in de eerste 50 bladzijden, maar ik geef de vierhonderd pagina’s kans zichzelf te bewijzen. Bedert moest evenwel even aan de kant omdat het net verschenen When The Moon Hits Your Eye van John Scalzi binnenkwam. Het boek handelt vanuit de premisse dat de maan ineens van kaas is en niemand weet hoezo, waarom en wat nu. Het is natuurlijk een ontzettend kolderiek uitgangspunt en een mainstreamlezer zou geen seconde hoeven na te denken alvorens dit boek af te wijzen. En toch is dat jammer, want Scalzi is niet alleen ontzettend leuk om te lezen, hij schrijft goed en zijn boeken bevatten onwijs veel humor, maar hij verwerkt ook altijd levenslessen en wat filosofie in zijn verhalen. In de flaptekst wordt gezegd: ‘How would you come to terms with a bizarre new normal.’ Er zijn meer hints die deze richting op wijzen en ik vermoed dat een reusachtige Cheetoh wel eens de inspiratie kan zijn voor dit boek.  

Zitten is het nieuwe roken

Tegenwoordig heb ik zeeën van tijd, omdat ik na mijn vertrek bij Hebban een sabbatical heb ingelast. Ik heb in tien jaar tijd geen vakantie gehad en in de beginjaren zelfs geen weekend (of avond). Tien jaar lang 5 weken vakantie gemist is wel een sabbatical van een jaar waard. Ik voelde aan mezelf dat ik moest ontgiften, het gevoel van altijd ergens verantwoordelijk voor zijn, altijd alert zijn en altijd doorduwen kwijt moest zien te raken. Januari stond in het teken van een nasty griepje en het naderende overlijden van onze hond Keith die leed aan een progressieve spierziekte. Februari begon met zijn afscheid (nog maar anderhalf maand geleden, zo bizar) en een wilde voorjaarschoonmaak van huis en tuin. Alles is strak aan de kant nu, de tuin is lenteklaar en de nieuwe bestekbak is ingericht (symbool voor het detail waarmee ik mijn omgeving heb gereorganiseerd). Onze overige twee honden zijn hersteld van het verlies van Keith (ze waren twee weken lang volledig van de wap, met onstabiele energie en raar gedrag naar elkaar toe). Ik loop kilometers met ze en dat doet wonderen voor het leegmaken van een piekerend brein. Voor de toekomst heb ik wat ideeën om uit te broeden, maar voor nu is mijn mentale en fysieke gezondheid nummer 1. Fysieke gezondheid is zeker niet te vergeten, want na tien jaar zittend beroep begon mijn voet pijn te doen doordat een of ander bandje niet goed zat, en begon een heup te zeuren en te knoepen, uit protest vanwege de opgekrikte hoeveelheid beweging. Bizar, maar een goede waarschuwing, want zitten is het nieuwe roken, of niet? Inmiddels doet niets meer pijn, maar mensen: loop!

Je zou denken dat ik me de schompes lees omdat ik meer tijd heb, maar ik heb in de eerste drie maanden van het jaar nog maar zes boekjes gelezen (en een ongepubliceerd manuscript). Met Keith lukte het natuurlijk niet, want ik keek alleen maar naar hem en zat uren met hem op de bank te knuffelen en hem te vermaken en gezelschap te houden. Het resulteerde in een maand zonder gelezen boeken, maar met heel veel liefde en een heel warm afscheid, waar ik zo dankbaar voor en trots op ben. Ik lees wel veel artikelen en daar word ik ook blij van. De boekenbijlagen van NRC en Volkskrant met name en daarin staat dit weekend een fantastisch stuk van Mariken Heitman, dat stof tot nadenken geeft en bovendien een genot is om te lezen. Het staat voor niet-abonnees achter de inlogmuur, vrees ik.

Ook in de Zondag-bijlage van de Volkskrant dit weekend een recensie over Nachtschade, de debuutroman van Emma Laura Schouten. Voor mij interessant omdat het handelt over migraine en dat onheil deel ik met de schrijfster. Ik heb gek genoeg in de eerste 2,5 maand van 2025 geen migraine gehad, iets dat in dertig jaar niet gebeurd is. Normaal ben ik tien dagen ‘vrij’ en heb ik enkele dagen terugkerende migraineaanvallen. Ik ging ineens van tien dagen naar tien weken ‘vrij’. Nachtschade ligt hier klaar om ooit aan de beurt te komen, alhoewel ik altijd bang ben dat lezen over migraine een aanval triggert. 

Nooit genoeg boeken

In dit boekenhuis liggen natuurlijk duizenden boeken klaar om gelezen te worden. Toch vond ik het nodig om het ebookabonnement van Das Mag aan te gaan. Het kost 50 euro en daarmee krijg je alle titels van 2025 in ebook toegezonden gedurende het jaar. Dat zijn er ongeveer 20, zeggen ze zelf. Inmiddels zijn er al vijf boeken verschenen en op mijn e-reader gezet. De volgende is over twee weken Speelvuur van Jochem van der Stok. Het duivelsboek trekt me het meest (alhoewel ik nu pas zie dat het een tweede deel is), maar Boek 1 van Rombouts krijgt de meeste aandacht. Van wat ik uit de recensies haal is het een enigszins experimentele vorm die grotendeels goed uitpakt.

Jilt Jorritsma - Autopsie
Asta Olivia Nordenhof - Het duivelsboek
Martin Rombouts - Boek 1
Banana Yoshimoto - Moshi moshi
Maarten Inghels - Hannibal & Gideon

Een verrassend en warm afscheid

In de afgelopen weken heeft spot Literatuur onder de Loep vijf artikelen geplaatst, om over het verdriet van ons vertrek (Martijn en mij) heen te komen. Haha, ze redden het vast, maar wat een heerlijkheid waren die artikelen. Ze bekeken in deel 1 welk boek uit onze toplijstjes zij zouden willen lezen, in deel 2 welk boek op onze toplijstjes voor hun een verrassing was, in deel 3 gaven ze óns boekentips (en dat resulteerde in een lijst van 30+ titels!), in deel 4 stelden ze hun laatste prangende vraag aan ons en in deel 5 deelden ze hun herinneringen aan ons. Wat was dat een onverwacht en warm feestje, dank je wel!

En nu ben ík aan de beurt!

In mijn werk voor Hebban deed ik veel dingen die gedaan moesten worden en was er niet altijd tijd om de dingen te doen die ik graag wilde doen. Dat kan nu wel en dat resulteert in een enorm titeloverzicht in excel (had ik al gezegd dat ik van orde houd?) van alle titels die in 2025 verschijnen (bij Nederlandse en enkele Vlaamse uitgeverijen). Het bevat alle literatuur en alle thrillers, natuurlijk alle SFF en een selectie van de voor mij interessante non-fictie, YA en jeugdboeken. De feelgood skip ik, want daar heb ik me nooit in weten te LEWA’en. Ik weet dat Hebban ook een mooi overzicht heeft, maar dat staat vol zelfpubmeuk en titels die voor mij niet interessant zijn. Ik kan mijn excel volledig op mijn eigen smaak inrichten en aanvullen, trends spotten, thema’s noteren en in een oogopslag zien wat er vandaag verschijnt. De zomerbrochures zijn nu gedropt (vrijwel allemaal, niet elke uitgeverij doet een zomerbrochure) en het is genieten om te zien wat er tussen mei en september gaat verschijnen. Verrassend was de brochure van Prometheus die toont dat zij Thomas Olde Heuvelt ineens in hun stal mochten verwelkomen. Hij was jarenlang auteur bij Luitingh-Sijthoff, stapte voor twee romans over naar Meulenhoff Boekerij en brengt in augustus zijn nieuwste boek uit bij Prometheus. Hier lees je alles over Het laatste verhaal van Jamie Gunn, misschien wel Olde Heuvelts meest persoonlijke boek tot nu toe als ik de verhaalbeschrijving zo lees.

Onbekend bekend genre

Tot slot: ik struikelde net over het nieuwe genre ‘realgood’. Feelgoodauteur Gillian King zegt dat haar uitgeverij HarperCollins Holland  het gemunt heeft en het nieuwe genre inmiddels een begrip is. Ken jij het?