Meer dan 5,4 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

De Effingers

op 25 januari 2021 door

Na het wel en wee van de familie Buddenbrook gaan we nu op bezoek bij de familie Effinger...
Een nieuw samenleesproject en voor sommigen gelijk ook een vergelijking van de beide families, of eigenlijk van de beide boeken.

Gabriele Tergit

c6b8919b536dbf27e583523155c856ef.jpgGabriele Tergit is het pseudoniem van Elise Hirschman (1894 - 1982), en was een in Duitsland geboren Brits schrijfster en journaliste van Joodse herkomst. Tergit werd geboren in een welgesteld Joods fabrikantengezin.

Tergit publiceerde in 1915 haar eerste journalistieke artikel in een themanummer van het Berliner Tageblatt over "Frauendienstjahr und Berufsbildung". Tijdens haar studententijd, begin jaren 1920, schreef ze ook enkele niet uitgegeven feuilletons voor Berlijnse dagbladen. In 1932 verscheen haar eerste roman Käsebier erobert den Kurfürstendamm, een satire over een onbekende volkszanger die door de media groot wordt gemaakt, om tragisch te eindigen tijdens een economische crisis.

Tergits tweede roman, Effingers, waaraan ze vanaf 1931 had gewerkt, verscheen in 1951 in Duitsland. In dit werk schildert ze het lot van een drietal sociaal met elkaar verweven Joodse families uit Berlijn, over vier generaties, in de periode 1878-1948. Opvallend is dat het woord 'Joods' in de eerste helft van de roman nauwelijks genoemd wordt, maar pas met de opkomst van het nazisme een duidelijke nadruk krijgt. Het boek viel bij verschijnen in het toenmalige Duitsland nog niet in goede aarde en kreeg weinig aandacht. Nadat ze tijdens de Berliner Festspiele van 1977 werd uitgeroepen tot herontdekking van het jaar kwam ze als schrijfster opnieuw onder de aandacht.

Bron

De Effingers

ceb3180f7d80038bae3271b995261c53.jpgDe Effingers vertelt het verhaal van vier generaties van drie met elkaar verweven Berlijnse families. Het boek speelt zich af tussen 1878 en 1948 en begint met een brief die de 17-jarige Paul Effinger schrijft aan zijn ouders en eindigt ook met een brief van dezelfde Paul: Het is de afscheidsbrief die hij op 80-jarige leeftijd schrijft voordat hij naar het vernietigingskamp wordt getransporteerd.

Tussen die twee momenten in de tijd worden vele intrigerende personages opgevoerd - ouders, kinderen, geliefden, vrienden en vijanden. Het is veelzeggend voor zowel het verloop van de Duitse geschiedenis als van Tergits meesterlijke vertelling, dat het woord 'joods' de eerste 200 pagina's van het boek nauwelijks voorkomt, terwijl vrijwel alle belangrijke personages in De Effingers joods zijn. Tergit negeert de antisemitische stereotyperingen van de 19e eeuw niet, maar laat op treffende wijze zien dat het joods zijn vóór het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw in Duitsland geen overheersende rol heeft gespeeld. Pas als de nazi's voor de deur van de macht staan, verandert alles dramatisch. Tergit spaart de lezer niet wat er daarna gebeurt, maar het is niet de ingrijpende beschrijving van het Hitler-regime die de lezer tot nadenken stemt; het is eerder de hernieuwde bewustwording van de pure waanzin die erachter schuilgaat. Toch vertelde de auteur over De Effingers dat ze niet 'een roman over het Joodse lot had geschreven, maar een roman over Berlijn die veel mensen afbeeldde die toevallig Joods waren.'

Bron

Een Joodse Buddenbrooks

'Een Joodse Buddenbrooks. Zo is De Effingers in de loop der jaren door sommigen genoemd. En dat is niet eens zo vreemd, want die onlangs heruitgegeven en in Duitsland voor het eerst bejubelde roman van Gabriele Tergit uit 1951 handelt ook over vier generaties Duitsers, al bestrijkt Thomas Manns met de Nobelprijs bekroonde epos de jaren 1835-1877 – met als hilarisch hoogtepunt de revolutie van 1848 als het Lübeckse canaille niet weet waarvoor het de straat op is gegaan – terwijl De Effingers in 1878 begint en in 1948 eindigt.'
Bron

Bovenstaande valt te lezen in een artikel uit het NRC, in het artikel worden o.a. de overeenkomsten maar ook zeker de verschillen tussen De Effingers van Tergit en De Buddenbrooks van Mann besproken. Ook wordt er gesproken over de manier waarop Tergit in het boek over Joden schrijft en hoe ze op subtiele maar toch indringende wijze het opkomende antisemitisme in beeld brengt en toont dat het Jood zijn pas vanaf dat moment een rol begint te spelen.

De bespreking van het boek
Omdat het boek vrij dik is en we de discussie natuurlijk graag overzichtelijk willen houden, maar ook iedereen de kans willen geven in zijn of haar eigen tempo aan te haken, heb ik het boek in 5 stukken opgedeeld. Elke zaterdag zal ik een draadje openen bij de reacties waaronder het deel besproken kan worden.

Het Leesschema
* Hoofdstuk 1 t/m 26 -> start bespreking op 30 januari
* Hoofdstuk 27 t/m 51 -> start bespreking op 6 februari
* Hoofdstuk 52 t/m 85 -> start bespreking op 13 februari
* Hoofdstuk 86 t/m 117 -> start bespreking op 20 februari
* Hoofdstuk 118 t/m nawoord -> start bespreking op 27 februari

Verwacht van mij geen serie vragen, daar heb ik geen tijd voor omdat ik ook nog steeds druk ben met het grote Russen-samenleesproject. 
Het zou erg fijn zijn als iedereen zijn of haar bevindingen over het gelezen deel plaatst, daar kunnen de anderen dan vervolgens op reageren. En heb je iets waar je graag de mening van de andere lezers over zou willen horen, stel dan vooral je vraag!! 
Zo gaat het volgens mij een leuke ien interessante bespreking worden.

Lees je met ons mee???



Reacties op: De Effingers

Gerelateerd

Over