Het meisje zonder naam
'Hoe moeten we je noemen?'
'Dat weet ik niet.'
'Weet je niet hoe je heet?
'Ik weet het niet,' zei het meisje, en er kroop wat paniek in haar stem. 'Wie ben ik?'
Het verhaal
Het meisje zonder naam vertelt het verhaal van Lisa Becker, een Duits meisje met een Joodse oma, waardoor het hele gezin waarin Lisa opgroeit tot Joods bestempeld wordt. Lisa is pas dertien jaar als haar moeder besluit om haar op een kindertransport naar Engeland te zetten, dit om haar veilig te stellen voor de steeds sterker wordende Jodenhaat en vervolgingen.
De vader van Lisa wordt opgepakt door de Gestapo en haar moeder blijft in Duitsland achter met haar blinde zoon die nooit in aanmerking zal komen voor een plekje op het kindertransport.
Eenmaal in Engeland aangekomen wordt Lisa liefdevol opgevangen door een pleeggezin, al is het lastig om elkaar te begrijpen doordat ze elkaars taal niet machtig zijn.
Lisa raakt bevriend met een jongen, Harry, die met hetzelfde transport als Lisa naar Engeland gekomen is, het wordt al snel duidelijk dat hij het heel wat minder goed getroffen heeft als Lisa.
Samen met Harry gaat ze op ontdekkingsreis door Londen en wanneer hij haar op een middag alleen terug naar huis laat reizen met de bus raakt Lisa verzeild in de bombardementen en durft ze niet de schuilkelder in en rent weg. Mede door deze beslissing raakt ze gewond, zodanig dat ze haar geheugen volledig kwijt is wanneer ze bijkomt in het ziekenhuis. Hierdoor is het onmogelijk om haar pleegouders terug te vinden en wordt ze in een kindertehuis geplaatst. Lang blijft ze hier niet want ook hier is ze niet veilig voor de bombardementen van de Duitsers.
Lisa wordt tenslotte opgevangen op het platteland, ver van het oorlogsgeweld vandaan en vindt onderdak bij een enigszins excentrieke vrouw waarmee Lisa echter al snel een hechte band weet op te bouwen.
Mijn bevindingen
Na het lezen van de achterflap sprak dit boek mij erg aan vanwege het vrij onbekende verhaal over de kindertransporten naar Engeland. Ik heb best veel gelezen over de WOII maar wist hier eigenlijk weinig van af.
Het verhaal is in een vlotte en zeer toegankelijke stijl geschreven, met weinig lange en ingewikkelde zinnen. Door het verhaal te vertellen vanuit verschillende personages blijft het verhaal boeien en krijg je een goed beeld van de jeugd van Lisa.
Het verhaal blijft echter zeer oppervlakkig en hoewel er veel leed voorkomt in het leven van Lisa wordt hier vrij luchtig overheen gestapt. Lisa is een meisje met veerkracht, absoluut een doorzetter, maar toch zou je ook graag meer willen weten over het trauma en de onzekerheden die ze ongetwijfeld moet hebben gehad. Want het is niet niks om in een vreemd land, in een ziekenhuis te ontwaken en je helemaal niets te kunnen herinneren, zelfs haar eigen naam niet.
En wanneer haar geheugen dan stukje bij beetje terugkomt daagt het ineens bij haar dat ze wel eens Duits zou kunnen zijn, ze is afkomstig uit het land waarmee het Engeland waar ze nu is in oorlog is…dit moet toch zeer beangstigend zijn voor zo’n jong meisje.
Ook heb ik het idee dat de historische feiten niet echt kloppen, zo gingen de kindertransporten naar Engeland veel langer door dan in het boek gesuggereerd wordt, en duren de heftige bombardementen op Londen in het boek vele malen langer dan in werkelijkheid het geval was.
Dit is iets wat ik erg jammer vind, kloppende historische feiten zouden het verhaal zo veel meer lading en diepgang mee kunnen geven.
Het is al met al een toegankelijk en boeiend verhaal, maar het mist, in mijn ogen, absoluut de gewenste diepgang.
Meer lezen over de kindertransporten naar Engeland
Duizenden kinderen gered van de nazi's
