Vele lezers zijn er dol op: boeken in boeken…. Ze maken je nieuwsgierig, je gaat de titels opzoeken, en regelmatig leidt het tot een boek extra op je toch al bijna oneindige NTL-lijst.
Maar als een boek of schrijver in korte tijd meerdere keren jouw pad kruist, dan is enkel toevoegen aan je NTL-lijst niet meer genoeg…dan móet het boek gewoon gelezen worden!

Zo begon het verhaal van de Lolita-leesgroep, ik kwam het boek en de schrijver Vladimir Nabokov steeds weer tegen in boeken en ook bij lezingen van andere schrijvers die maar niet uitgepraat raakten over deze bijzondere taalkunstenaar, want dat is Nabokov absoluut. 

Ik vond dat ik het boek nu maar gewoon moest gaan lezen, en Tea was het helemaal met mij eens.
En voor de dag om was hadden we een plan gemaakt en een oproep geplaatst om meer lezers te vinden die samen met ons dit bijzondere boek wilden gaan lezen.
Verbaasd waren Tea en ik toch wel door het grote aantal reacties en medelezers, dit hadden we niet verwacht maar stemde ons zeker vrolijk.
We besloten de opzet losjes te houden, geen leesclubvragen, maar een vrije discussie na elk van de 4 delen van het boek. Geen idee of deze opzet zou werken, dat moest gaan blijken, een spannend moment voor ons….

Maar de opzet slaagde, de mensen die aangegeven hadden dat ze met ons mee wilden lezen deden dat ook werkelijk en direct na het lezen van het eerste deel barstte er al een interessante en vooral leerzame discussie los.

De discussie
(door Tea)

In vier discussieweken bespraken we, 16 lezers, dit spraakmakend boek, want daar zijn we het over eens, er is veel stof tot nadenken en discussiëren. De meningen liepen enorm uiteen, zo had Evelien in het begin veel moeite met Humbert ‘Sorry, tot nu toe ben ik dus niet positief. Ik hoop dat andere ervaringen hier mij op een ander spoor kunnen brengen want ik heb vooralsnog helemaal geen zin in de rest van het boek :-(‘ zij was hierin niet de enige, ook Guido Goedgezelschap ‘Ik ben het volledig met je eens: waarom zo’n walgelijke Humbert Humbert creëeren? Er lopen al ‘ monsters ‘ van die orde genoeg rond.’ en Carla ‘Ik ben over de helft van het boek. Het is de eerste keer dat ik iets van Nabokov lees. Het is waar, hij schrijft prachtige zinnen, maar ik bemerk bij mezelf dat ik toch best wel vaak een (lange) zin nog eens teruglees. Daarnaast vind ik het ook best heftig te lezen over zijn liefde voor dit jonge meisje. Ik zet me er toe om het uit te lezen, maar om nou te zeggen dat het me echt boeit, nee. Wel vind ik het leuk en interessant om de andere reacties te lezen.’

Maar er waren ook lezers die betoverd waren door de schrijfstijl, superlatieven schoten tekort om dit te omschrijven: Ine ‘Prachtig vind ik dit boek. Het is de tweede keer dat ik het lees, ik let nu dus nog meer op de zinnen. Die zijn zo goed, zo'n bijzondere verwoording, echt een genot om te lezen. Er zijn ook de vele verwijzingen naar andere boeken (zelfs Dante kwam al snel op de proppen haha) en naar HH's eigen leven, want onze verteller blikt terug en daarbij spreekt hij ons en andere personages uit het boek aan.’ en Stellina ‘Voor mij is Nabokov een ontdekking. Hij is een schitterend schrijver, hoewel ik een paar keer een zin opnieuw heb moeten lezen omdat ik onderweg de draad was kwijt geraakt. Voor mij is dit spelen met taal, een vorm van kunst, niet alleen het verhaal is belangrijk voor hem, maar minstens evenveel hoe het geschreven is. Dit spelen met taal, vernieuwing, creativiteit is iets wat ik mis in heel wat boeken.’  Margreeth geniet ‘Ook in Lolita zit humor, het is geen prinsesje of poppetje maar een eigenzinnig meisje met rare streken. Iedere keer weer weet Nabokov een onvoorspelbare draai te geven aan het verhaal. Het bezoek aan het meer gaat maar niet door: het regent. Zo bouwt Nabokov de spanning op en is het zover dan gebeurt er nog niets. Ik kijk uit naar het vervolg, de volgende pagina's bedoel ik daarmee.’ en voor Silvia ten Hove mocht er iets meer vaart in ‘Dat van de opbouwende spanning herken ik aan de ene kant wel, aan de andere kant vind ik dat er nou niet echt veel vaart in het verhaal zit. Maar dat ligt vast aan de tijd waarin het geschreven is.’

Roosje heeft zich volledig ondergedompeld in Nabokov ‘Ik ben net over de helft en vind het n fascinerend boek. Heel anders dan ik vroeger dacht. Vol allusies en vol humor. Vol onderhuidse kritiek op Amerika. Een totaal onbetrouwbare verteller. Waar dat op uit moet lopen weet ik nog niet. Zeer onderhoudend. Vol prachtige zinnen. Ik denk dat Nabokov paste in het Angelsaksische literaire klimaat met heel veel onderhuidse en tongue in cheek-humor.’ en Nico was een ware mentor voor ons, deskundig zette hij ons regelmatig op het juiste spoor ‘’In verband met die eerste 15 hoofdstukken toch een -mogelijk overbodige- tip: het loont de moeite om het mooie gedicht "Annabel Lee" te lezen van Poe. Immers, Humbert Humberts passie voor Lolita - en zijn theorie over nymphets- wordt sterk gevoed door zijn gedachte dat Lolita een soort reïncarnatie is van zijn gestorven jeugdliefde Annabel Leigh, en die naam verwijst naar dat gedicht van Poe, dat eveneens gaat over een gestorven (en daardoor als geïdealiseerde gedaante - of als esthetisch beeld- voortlevende) geliefde.’daar speelde Hetty heel mooi op in met een speciaal artikel op haar blogspot.

Er was meer, al lezende en kletsende kwamen de tongen flink los. Roosje ‘kreeg een sterke associatie met de film The usual suspectst. Heeft iemand die gezien. Een onbetrouwbaarder personage bestaat bijna niet.’ *Wil* haakt aan ‘Geweldige film, een van de weinige die ik 2x heb gezien en waar ik beide keren van heb genoten. Ik denk dat ik hem zelfs een derde keer ga zien. Ik ben nog niet zo ver in Lolita, ma ga deze informatie zeker meenemen met lezen’

Hetty zag overeenkomsten met een ander boek Muidhond-Inge Schilperoord, ‘Hoewel de keuze van Nabokov voor een hele foute hoofdpersoon bijzonder te noemen is, en tekenend is voor zijn eigenzinnigheid is hij toch niet uniek in deze keuze. Kortgeleden las ik Muidhond van Inge Schilperoord, dit boek deed me denken aan Lolita, zelfde thema, zelfde keuze voor de hoofdpersoon.’en maakte ook daar een artikel over. Gerrie Oreel vond dat verhelderend ‘’Dank je voor jouw heldere uitleg in jouw blog! Muidhond heb ik nog niet gelezen en ik weet niet of ik dat op korte termijn ga doen. Lolita lijkt me even genoeg van dit thema. Volgens mij moet je dit soort boeken gedoseerd tot je nemen. Het is nogal heftig’

Willeke had moeite met het thema ‘Ik heb Muidhond ook gelezen en had daar minder moeite mee, HH is er op uit om jonge meisjes mooi te vinden en vindt in Lolita het meisje van zijn dromen. Ik kan het niet loslaten dat ze pas twaalf jaar is. In Muidhond was er ook een volwassene maar met het verstand van een kind waardoor de dader minder geraffineerd te werk ging. wat niet wil zeggen dat het voor het slachtoffer dan minder erg is. De gedachte van HH dat zij: Lolita geraffineerd gedrag vertoont stoort mij.
De mooie zinnen zie ik ook wel maar de humor is in mijn ogen ver te vinden, misschien in het volgende deel.’

Er waren ook berichten van belangstellenden die niet meelazen, maar toch een duit in het zakje deden, Jan Haas bezorgde ons een actuele link, Arenda gaf links naar podcasts en Paul Wormsbecher geeft te kennen dat hij met belangstelling onze discussies volgt.

Kim Hukom is enthousiast ‘Heb tot nu toe volgens het aangegeven schema gelezen en ben dus klaar met deel 1 van het boek. Wat mij (net als de meeste anderen) opvalt, zijn uiteraard de mooie zinnen. Ik weet niet meer wie het aangaf, maar ook ik probeer het nu als een roman te lezen en niet te veel met de hoofdpersoon te identificeren.
Ik vind het ontzettend leuk om met al jullie reacties in mijn achterhoofd het boek te lezen’
Marjolein ziet ontwikkeling ‘Het tweede deel krijgt weer iets van een thriller, met wie is Lolita vertrokken en leeft ze nog? Ook krijg je goed de waanzin van HH mee.
Ik heb mijn recensie vorige week al online gezet, ik ga het geen tweede keer lezen. Ik snap waarom het boek goed geschreven is, iedere keer zet Nabokov je weer op een ander spoor, het verhaal heeft veel wendingen’

Het is heel vreemd om je eigen naam te roepen in zo’n bespreking, maar ik heb net zo genoten als jullie en we hebben weer een geweldig project op poten gezet en gedocumenteerd, want alles blijft staan om later nog eens terug te kunnen bladeren.

Conclusie
(door Hetty)

Nu aan het eind van de lezing en bespreking kunnen een aantal van ons eigenlijk maar één conclusie trekken: we zijn nog niet klaar met Lolita en Vladimir Nabokov….

Aan één keer lezen heb je eigenlijk niet genoeg, zeker omdat je tijdens een eerste lezing vooral opgeslokt wordt door het verhaal, en dan met name door de hoofdpersoon HH die irriteert, hij is zo fout! Vele lezers werden echt boos op deze HH en zijn acties, iets wat absoluut een knappe prestatie is van Nabokov om zoveel emoties los te kunnen maken bij de lezer.

Maar als het je lukt om verder te kijken dan het verhaal en stil te staan bij de schitterende omschrijvingen, de vele verwijzingen die vaak heel subtiel aanwezig zijn dan groeit je bewondering voor deze schrijver direct.

Dat verder kijken dan het verhaal lukt eigenlijk pas echt bij een herlezing, en dat is dan ook wat meerdere lezers deden; zo gauw de laatste bladzijde gelezen was weer opnieuw beginnen.
Nico: ‘Dit is voor mij de tweede keer (minstens) dat ik het herlees, en meteen de derde want ik las het meteen na herlezing weer opnieuw (waar ik nu bijna klaar mee ben). De eerste keer vooral lettend op het verhaal, de tweede keer vooral lettend op details (de allusies, de stijlfiguren, hoe je op het verkeerde been gezet wordt, het spel dat Nabokov speelt met je verwachtingen). En ik genoot de derde keer zelfs nog meer dan de tweede keer!’

En zelfs dan, na meerdere lezingen…
Kan Tea bijvoorbeeld nog steeds geen afscheid nemen van het boek ‘Mooi hè, hoe alles zich vormt, ik heb het boek steeds naast me liggen en blader af en toe even voor wat mooie zinnen. Ik denk dat ik misschien ook eens ga kijken op mijn top 25, hoewel dat erg moeilijk wordt er eentje af te halen.’

En wat deze vorm van samenlezen betreft: Tea en ik zijn aangenaam verrast door al het enthousiasme, iets waardoor wij nog meer energie kregen om dingen uit te gaan zoeken en er een blog over te schrijven.
De discussie die spontaan ontstond was boeiend, interessant en ging regelmatig de diepte in, maar toch kon iedereen meedoen op zijn of haar eigen niveau.

Wij hebben genoten!
En willen jullie allemaal bedanken voor deze fijne leeservaring en we hopen jullie snel weer tegen te komen bij een volgende leesgroep.